Sơ đồ tư duy hệ thống hóa phần Tri thức Ngữ văn lớp 11 SGK trang 9 - 10 - 11:
Tri thức tiếng Việt:
* Từ vựng: Từ vựng được chia thành các loại như từ đơn, từ ghép, từ láy, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa... Các đặc điểm về cấu tạo, ý nghĩa và chức năng của từng loại từ vựng được trình bày rõ ràng.
* Ngữ pháp: Ngữ pháp bao gồm các khái niệm cơ bản như câu, cụm từ, mệnh đề, quan hệ từ, dấu câu... Cách sử dụng các yếu tố này để tạo nên câu văn hoàn chỉnh cũng được hướng dẫn chi tiết.
* Đặc trưng văn bản: Đặc trưng văn bản giúp phân biệt các loại văn bản khác nhau (tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận...) dựa trên nội dung, mục đích và phương thức thể hiện.
* Phong cách ngôn ngữ: Phong cách ngôn ngữ phản ánh tính chất, mục đích giao tiếp của mỗi loại văn bản. Mỗi phong cách có những đặc trưng riêng về từ ngữ, ngữ pháp, giọng điệu.
* Biện pháp tu từ: Biện pháp tu từ là những cách thức sử dụng ngôn ngữ độc đáo nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời văn. Các biện pháp tu từ thường gặp và tác dụng của chúng được giới thiệu cụ thể.
Tri thức đọc hiểu:
* Tác giả và tác phẩm: Học sinh cần nắm vững kiến thức về các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng trong chương trình học. Thông tin về cuộc đời, sự nghiệp, phong cách sáng tác của họ sẽ giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm.
* Nội dung chính: Nội dung chính của tác phẩm được tóm tắt ngắn gọn, dễ nhớ. Học sinh cần xác định chủ đề, cốt truyện, nhân vật chính, tình huống, ý nghĩa của tác phẩm.
* Nghệ thuật: Nghệ thuật là yếu tố quan trọng làm nên giá trị của tác phẩm. Học sinh cần nhận biết và phân tích các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong tác phẩm như: xây dựng nhân vật, miêu tả, đối thoại, so sánh, ẩn dụ...
* Ý nghĩa: Ý nghĩa của tác phẩm không chỉ dừng lại ở bề mặt mà còn mang nhiều tầng nghĩa sâu xa. Học sinh cần suy ngẫm, liên hệ với thực tế để rút ra bài học, thông điệp từ tác phẩm.
Tri thức viết:
* Kỹ năng viết: Kỹ năng viết bao gồm các bước: lập dàn ý, triển khai ý tưởng, sử dụng ngôn ngữ phù hợp, đảm bảo bố cục chặt chẽ, logic.
* Viết đoạn văn: Viết đoạn văn là kỹ năng cơ bản giúp học sinh diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng, mạch lạc. Các kiểu đoạn văn: diễn dịch, quy nạp, song hành, tổng - phân - hợp được giới thiệu chi tiết.
* Viết bài văn: Viết bài văn đòi hỏi học sinh phải kết hợp nhiều kỹ năng: thu thập thông tin, phân tích, đánh giá, đưa ra quan điểm cá nhân. Các dạng bài văn: tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận được hướng dẫn cụ thể.