câu 1. Xác định ngôi kể:
Đoạn trích sử dụng ngôi kể thứ nhất, với người kể chuyện xưng "tôi". Điều này giúp tạo cảm giác chân thực, gần gũi, như thể độc giả đang trực tiếp chứng kiến những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật chính. Ngôi kể thứ nhất còn góp phần tăng tính khách quan cho câu chuyện, bởi vì nó phản ánh trực tiếp những gì nhân vật trải nghiệm và suy ngẫm.
câu 2. Câu hỏi: chỉ ra tình huống được kể trong đoạn trích
Trả lời: Tình huống được kể trong đoạn trích là cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa nhân vật "tôi" và người chiến sĩ trong rừng. Cuộc gặp gỡ này diễn ra vào ban đêm, khi cả hai đang nghỉ ngơi sau một ngày hành quân vất vả. Nhân vật "tôi" đã có những suy nghĩ và cảm xúc phức tạp về người chiến sĩ, đặc biệt là sự hối hận vì đã hiểu lầm anh trước đó.
Tình huống này tạo nên một không khí căng thẳng, hồi hộp, khiến người đọc tò mò muốn biết kết quả của cuộc gặp gỡ. Đồng thời, nó cũng thể hiện sự thay đổi trong tâm trạng của nhân vật "tôi", từ sự nghi ngờ, hoài nghi sang sự thấu hiểu, trân trọng đối với người chiến sĩ.
câu 3. Đoạn trích "Bức tranh" của Nguyễn Minh Châu sử dụng ngôn ngữ thân mật để thể hiện mối quan hệ gần gũi, chân thành giữa hai nhân vật chính. Ngôn ngữ này tạo nên sự ấm áp, gần gũi, giúp độc giả cảm nhận rõ ràng tình cảm và sự gắn bó giữa họ. Đồng thời, cách sử dụng ngôn ngữ thân mật còn góp phần tăng tính sinh động, hấp dẫn cho đoạn trích, khiến câu chuyện trở nên chân thực và gần gũi hơn với cuộc sống thường nhật.
câu 4. Trong đoạn trích "Bức tranh" của Nguyễn Minh Châu, nhân vật "tôi" đã trải qua những biến chuyển rõ rệt về thái độ và tâm trạng khi đối diện với bức tranh của mình. Từ ban đầu, "tôi" thể hiện sự tự mãn, kiêu ngạo và thiếu hiểu biết về nghệ thuật. Tuy nhiên, sau khi nghe người chiến sĩ giải thích ý nghĩa của bức tranh, "tôi" dần nhận ra sai lầm của bản thân và cảm thấy hối hận. Thái độ của "tôi" trở nên chân thành hơn, sẵn sàng lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người khác. Tâm trạng của "tôi" cũng có sự thay đổi đáng kể. Ban đầu, "tôi" cảm thấy khó chịu và bực bội vì bị người chiến sĩ phê phán. Nhưng sau đó, "tôi" bắt đầu suy ngẫm về những gì mình đã làm và cảm thấy day dứt, ân hận. Cuối cùng, "tôi" quyết định sửa chữa sai lầm bằng cách hứa sẽ vẽ một bức tranh thật đẹp để tặng người chiến sĩ. Sự thay đổi này cho thấy "tôi" đã trưởng thành và chín chắn hơn trong suy nghĩ và hành động.
câu 6. * : Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là tự sự. Đoạn trích kể lại cuộc gặp gỡ giữa nhân vật "tôi" và người chiến sĩ, tập trung vào việc miêu tả hành động, suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật "tôi".
* : Nhân vật xưng "tôi" trong đoạn trích là một họa sĩ trẻ tuổi, có tài năng hội hoạ. Anh ta đang tham gia chiến đấu ở chiến trường miền Nam.
* : Trong đoạn trích, nhân vật "tôi" đã thể hiện những phẩm chất tốt đẹp như:
* Sự chân thành: Khi nhận ra mình đã hiểu lầm người chiến sĩ, nhân vật "tôi" đã chủ động xin lỗi và mong muốn được vẽ chân dung cho anh. Điều này thể hiện sự tôn trọng và lòng biết ơn đối với người chiến sĩ.
* Lòng nhân ái: Nhân vật "tôi" luôn quan tâm, lo lắng cho sức khỏe và an toàn của người chiến sĩ. Anh sẵn sàng chia sẻ khó khăn, gian khổ cùng họ.
* Tinh thần lạc quan: Dù phải sống trong hoàn cảnh chiến tranh khắc nghiệt, nhân vật "tôi" vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời. Anh luôn tìm cách để tạo niềm vui cho bản thân và mọi người xung quanh.
* : Qua đoạn trích, tác giả Nguyễn Minh Châu muốn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của con người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Họ là những người lính dũng cảm, kiên cường, bất khuất, nhưng cũng rất giàu tình cảm, nhân hậu. Vẻ đẹp ấy được thể hiện qua những hành động, cử chỉ nhỏ bé, giản dị nhưng vô cùng ý nghĩa.
* : Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong câu văn "rừng đêm tối mò và đầy hăm doạ" nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn. Hình ảnh "tối mò" gợi lên sự tăm tối, u ám của rừng đêm, khiến người đọc cảm nhận được sự nguy hiểm rình rập. Còn hình ảnh "hăm doạ" lại nhấn mạnh sự đe dọa, nguy hiểm tiềm ẩn trong rừng đêm.
* : Câu văn "nhưng làm sao mà ngủ được?" sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ. Việc đảo vị trí của cụm từ "làm sao mà ngủ được" lên trước chủ ngữ "tôi" nhằm nhấn mạnh trạng thái bồn chồn, lo lắng của nhân vật "tôi". Đồng thời, nó còn tạo nên nhịp điệu gấp gáp, hồi hộp cho câu văn, góp phần thể hiện tâm trạng bất an của nhân vật khi phải ngủ lại giữa rừng đêm.
* : Tác giả sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, gần gũi với đời thường để miêu tả khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ của núi rừng Tây Nguyên. Cách sử dụng từ ngữ giàu tính biểu cảm giúp người đọc dễ dàng hình dung được không khí lạnh lẽo, âm u của rừng đêm. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng nhiều động từ mạnh như "mò", "hăm doạ" để tăng thêm sự kịch tính, hấp dẫn cho câu chuyện.
* : Thông điệp của đoạn trích là hãy trân trọng những giá trị bình dị, thiêng liêng của cuộc sống. Hãy biết yêu thương, quan tâm, chia sẻ với những người xung quanh. Bởi lẽ, những điều tưởng chừng như nhỏ bé, giản dị nhất lại có thể mang đến hạnh phúc và ý nghĩa cho cuộc sống của mỗi người.
* : Để phân tích hiệu quả nghệ thuật của một chi tiết nghệ thuật trong truyện ngắn, cần chú ý đến các yếu tố sau:
* Vị trí của chi tiết trong tác phẩm: Chi tiết đó xuất hiện ở đâu? Nó đóng vai trò gì trong việc phát triển cốt truyện?
* Nội dung của chi tiết: Chi tiết đó thể hiện điều gì? Nó phản ánh tư tưởng, chủ đề gì của tác phẩm?
* Nghệ thuật xây dựng chi tiết: Chi tiết đó được miêu tả bằng những biện pháp nghệ thuật nào? Những biện pháp đó có tác dụng gì?
* Ý nghĩa của chi tiết: Chi tiết đó mang lại hiệu quả nghệ thuật gì cho tác phẩm? Nó góp phần thể hiện chủ đề, tư tưởng gì của tác phẩm?