câu 35: Sự sụp đổ của trật tự thế giới hai cực I-an-ta có nhiều nguyên nhân, trong đó có thể kể đến những yếu tố chính sau:
1. Sự xói mòn của các giá trị chính trị và kinh tế: Sau hơn 40 năm tồn tại, trật tự hai cực I-an-ta đã dần dần bị xói mòn do những bất đồng và mâu thuẫn giữa hai cường quốc đứng đầu là Mĩ và Liên Xô. Sự cạnh tranh gay gắt giữa tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa đã tạo ra căng thẳng trong quan hệ quốc tế.
2. Phong trào giải phóng dân tộc: Nhiều quốc gia từng là thuộc địa đã giành được độc lập và hòa bình, điều này làm suy yếu sức mạnh của các cường quốc và làm thất bại các mục tiêu chiến lược của Mĩ. Sự thắng lợi của các cuộc cách mạng, đặc biệt là cách mạng Trung Quốc, đã làm xói mòn thêm trật tự I-an-ta.
3. Khủng hoảng kinh tế: Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vào những năm 1970 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả hai cường quốc. Mĩ phải đối mặt với nhiều vấn đề nội tại, trong khi Liên Xô cũng gặp khó khăn trong việc duy trì hệ thống kinh tế của mình.
4. Sự tan rã của khối Đông Âu và Liên Xô: Cuối những năm 1980, các nước Đông Âu bắt đầu nổi dậy và đòi hỏi tự do, dẫn đến sự sụp đổ của các chế độ xã hội chủ nghĩa. Sự tan rã của Liên Xô vào năm 1991 đã đánh dấu sự kết thúc của trật tự hai cực I-an-ta.
5. Sự hình thành của trật tự đa cực: Sự xuất hiện của nhiều cường quốc mới và sự thay đổi trong cấu trúc quyền lực toàn cầu đã dẫn đến sự hình thành một trật tự thế giới mới, đa cực, thay thế cho trật tự hai cực I-an-ta.
Tất cả những yếu tố này đã góp phần làm cho trật tự thế giới hai cực I-an-ta không còn phù hợp và dẫn đến sự sụp đổ của nó.
câu 36: Thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới từ nửa sau thế kỷ XX đã có tác động sâu sắc đến tình hình thế giới, đặc biệt là trong việc làm suy yếu trật tự hai cực Ianta. Dưới đây là một số tác động chính:
1. Xói mòn trật tự hai cực Ianta: Thắng lợi của các phong trào giải phóng dân tộc đã làm suy yếu sự kiểm soát của các cường quốc lớn, đặc biệt là Mỹ và Liên Xô, đối với các quốc gia thuộc địa và phụ thuộc. Điều này dẫn đến việc nhiều quốc gia giành được độc lập và tự chủ, làm cho trật tự Ianta trở nên không còn phù hợp.
2. Tan rã hệ thống thuộc địa: Phong trào giải phóng dân tộc đã góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, dẫn đến sự ra đời của hơn 100 quốc gia độc lập. Những quốc gia này không chỉ tham gia vào đời sống chính trị thế giới mà còn tạo ra một bức tranh đa dạng hơn trong quan hệ quốc tế.
3. Thay đổi bản đồ chính trị thế giới: Sự ra đời của các quốc gia độc lập đã làm thay đổi mạnh mẽ bản đồ chính trị thế giới, tạo ra những liên minh mới và làm tăng cường sự cạnh tranh giữa các cường quốc. Điều này đã dẫn đến sự hình thành của nhiều trung tâm kinh tế và chính trị mới, làm suy yếu vị thế của Mỹ và Liên Xô.
4. Kết thúc Chiến tranh Lạnh: Sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta đã dẫn đến việc chấm dứt Chiến tranh Lạnh, một giai đoạn kéo dài nhiều thập kỷ với sự đối đầu giữa hai siêu cường. Điều này đã mở ra cơ hội cho sự phát triển hòa bình và hợp tác quốc tế.
5. Tăng cường vai trò của các tổ chức quốc tế: Sự thay đổi trong cấu trúc quyền lực toàn cầu đã thúc đẩy vai trò của các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc, tạo điều kiện cho việc giải quyết các vấn đề toàn cầu một cách hiệu quả hơn.
Tóm lại, thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc và sự ra đời của các quốc gia độc lập đã có tác động mạnh mẽ đến tình hình thế giới, làm suy yếu trật tự hai cực Ianta và dẫn đến những thay đổi lớn trong quan hệ quốc tế.
câu 38: Cuối thế kỷ XX, các vụ tranh chấp và xung đột ở Campuchia, Afghanistan, Namibia có chiều hướng và điều kiện được giải quyết một cách hòa bình chủ yếu là do những tác động tích cực từ việc chấm dứt Chiến tranh Lạnh. Cụ thể, quan hệ giữa các cường quốc như Mỹ, Liên Xô, Anh, Pháp và Trung Quốc đã có những chuyển biến tích cực, từ đối đầu sang đối thoại và hợp tác.
Xu thế hòa bình, hợp tác và thương lượng ngày càng lan rộng, dẫn đến việc các bên liên quan trong các cuộc xung đột nhận ra rằng giải pháp hòa bình là cần thiết để đảm bảo ổn định và phát triển. Các phương pháp hòa bình, đàm phán đã được ưu tiên hơn so với việc sử dụng vũ lực, giúp giải quyết các tranh chấp một cách hiệu quả hơn.
Ngoài ra, sự tham gia của cộng đồng quốc tế và các tổ chức như Liên Hợp Quốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình và hỗ trợ các quốc gia trong quá trình tái thiết và phát triển sau xung đột.
câu 39: Ba vấn đề quan trọng đặt ra với các nước đồng minh tại hội nghị Ianta bao gồm:
1. Phân chia Đức: Các nhà lãnh đạo đồng minh đã thảo luận về việc phân chia Đức thành bốn khu vực kiểm soát sau chiến tranh, mỗi khu vực sẽ được kiểm soát bởi một trong bốn quốc gia đồng minh: Hoa Kỳ, Anh, Liên Xô và Pháp. Điều này nhằm đảm bảo rằng Đức không thể tái phát triển thành một mối đe dọa trong tương lai.
2. Tham gia của Liên Xô vào chiến tranh chống Nhật Bản: Các nhà lãnh đạo đã thảo luận về việc Liên Xô sẽ tham gia vào cuộc chiến chống Nhật Bản sau khi Đức đầu hàng. Họ đã đồng ý rằng Liên Xô sẽ bắt đầu tấn công Nhật Bản trong vòng ba tháng sau khi Đức ký kết đầu hàng, nhằm tăng cường sức ép lên Nhật Bản và rút ngắn thời gian chiến tranh.
3. Tái thiết lập chính phủ Ba Lan: Một vấn đề quan trọng khác là việc tái thiết lập chính phủ Ba Lan. Các nhà lãnh đạo đã quyết định rằng các chính phủ tạm thời sẽ được thành lập tại Ba Lan và các nhà lãnh đạo Ba Lan sẽ được phép tham gia vào các cuộc hội đàm sau này để thảo luận về tương lai của đất nước này, nhằm đảm bảo sự ổn định và hòa bình trong khu vực.
Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến tình hình sau chiến tranh mà còn đặt nền tảng cho các mâu thuẫn và căng thẳng giữa các cường quốc trong những năm tiếp theo, dẫn đến sự phân chia châu Âu và Chiến tranh Lạnh.
câu 40: Hội nghị quốc tế Ianta được triệu tập tại thành phố Yalta, Nga, diễn ra từ ngày 4 đến 11 tháng 2 năm 1945.
câu 41: Hội nghị Ianta diễn ra vào tháng 2 năm 1945 đã đưa ra ba quyết định quan trọng:
1. Thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản.
2. Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
3. Thỏa thuận về việc đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát xít, phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á.
Trong ba quyết định này, quyết định thành lập tổ chức Liên hợp quốc được coi là quan trọng nhất và có giá trị cho đến ngày nay. Liên hợp quốc đã trở thành một diễn đàn quan trọng trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới, giải quyết các tranh chấp, xung đột và thúc đẩy hợp tác quốc tế.