viết bài văn so sánh đánh giá 2 tác phẩm truyện ( tôi chọn chí phèo và vợ nhặt . hãy viết dựa trên bố cục bài "mảnh trăng cuối rừng và những đứa con gia đình hai truyện ngắn tiêu biểu của văn học cách...

"Chí Phèo" của Nam Cao và "Vợ Nhặt" của Kim Lân là hai kiệt tác truyện ngắn tiêu biểu cho nền văn học Việt Nam giai đoạn 1930-1945 và giai đoạn cách mạng 1954-1975. Dù ra đời trong những hoàn cảnh lịch sử và xã hội khác nhau, cả hai tác phẩm đều khắc họa chân thực, sâu sắc tấn bi kịch và khát vọng sống mãnh liệt của người nông dân Việt Nam dưới đáy xã hội cũ. Bài viết này sẽ đi sâu so sánh, đánh giá hai tác phẩm dựa trên bố cục chung của một bài văn nghị luận văn học, bao gồm giới thiệu tác giả, tác phẩm, phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật.

Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

• Nam Cao và "Chí Phèo": Nam Cao là một nhà văn lớn, bậc thầy của chủ nghĩa hiện thực phê phán Việt Nam. Ông nổi tiếng với những tác phẩm chân thực, giàu tính nhân đạo, đặc biệt là những trang viết về người nông dân và giới trí thức nghèo. "Chí Phèo" (1941) là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của ông, vẽ nên bức tranh xơ xác, bi thảm về cuộc đời của người nông dân Chí Phèo, một nạn nhân của xã hội thực dân phong kiến tàn bạo.
• Kim Lân và "Vợ Nhặt": Kim Lân là nhà văn gắn bó mật thiết với làng quê và hình ảnh người nông dân Việt Nam. Tác phẩm của ông thường mang đậm tình yêu thương, sự trân trọng đối với vẻ đẹp tâm hồn con người. "Vợ Nhặt" là một truyện ngắn nổi tiếng được trích từ tiểu thuyết "Xóm Ngụ Cư", viết về nạn đói năm 1945. Qua câu chuyện của anh cu Tràng nhặt được vợ trong hoàn cảnh khốn cùng, Kim Lân đã tái hiện một cách ám ảnh sự tàn khốc của nạn đói nhưng đồng thời cũng ngợi ca sức sống mãnh liệt và khát vọng hạnh phúc, xây dựng cuộc đời mới của người lao động.

So sánh giá trị nội dung:

Cả hai tác phẩm đều xoáy sâu vào số phận bi đát của người nông dân, nhưng cách khắc họa và thông điệp gửi gắm có những điểm tương đồng và khác biệt:

• Hiện thực tàn khốc: "Chí Phèo" khắc họa sự tha hóa của người nông dân dưới ách thống trị của giai cấp thống trị. Chí Phèo từ một anh canh điền hiền lành đã bị đẩy vào con đường lưu manh, rạch mặt ăn vạ, trở thành công cụ cho Bá Kiến. Cuộc đời Chí là minh chứng cho sự hủy diệt nhân hình, nhân phẩm của con người trong xã hội bất công. "Vợ Nhặt" lại phơi bày sự cùng quẫn, bế tắc của người nông dân trong nạn đói khủng khiếp. Cái đói bao trùm lên xóm làng, đẩy con người vào cảnh ăn đói, chết đói. Sự hiện diện của cái đói là một thế lực phi nhân tính, sẵn sàng cướp đi mạng sống và mọi giá trị.
• Phản kháng và khát vọng: Dù đều là nạn nhân, nhân vật trong hai truyện ngắn vẫn tiềm ẩn những phẩm chất và khát vọng đáng quý. Chí Phèo, trong bi kịch tha hóa, vẫn giữ lại được bản năng lương thiện, khao khát hoàn lương, mong muốn trở lại làm người lương thiện. Lời chửi "thằng cha ăn cướp" của bà cô Thị Nở là lời chửi vào chính bản thân mình, cho thấy Chí vẫn ý thức được cái xấu xa của mình. Niềm khao khát làm người lương thiện, "về với cái lều chõng và cái luống cày" là tiếng kêu tuyệt vọng nhưng cũng đầy sức nặng. Còn anh cu Tràng, dù đang sống trong hoàn cảnh cùng cực nhất, vẫn dám nhặt một người vợ về, đó là hành động vượt lên trên cái đói, vượt lên sự tuyệt vọng. Đó là biểu hiện của bản năng sinh tồn, khát vọng hạnh phúc, khát vọng gia đình, một mầm sống mới nảy nở giữa cảnh lụi tàn.
• Thông điệp: Nam Cao qua "Chí Phèo" tố cáo xã hội thực dân phong kiến đã hủy hoại con người, đồng thời khẳng định giá trị của con người ngay cả khi bị tha hóa. Kim Lân qua "Vợ Nhặt" ca ngợi sức sống mãnh liệt, bền bỉ của con người Việt Nam, khả năng hướng thiện, hướng về cái đẹp và khát vọng xây dựng hạnh phúc ngay cả trong hoàn cảnh nghiệt ngã nhất.

So sánh giá trị nghệ thuật:

Cả hai tác phẩm đều có những đóng góp to lớn về phương diện nghệ thuật:

• Xây dựng nhân vật: Nam Cao bậc thầy trong việc xây dựng nhân vật điển hình. Chí Phèo được khắc họa với những nét tính cách phức tạp, bi kịch, độc đáo. Sự thay đổi trong ngoại hình, hành động, suy nghĩ của Chí được miêu tả sinh động. Kim Lân cũng rất thành công trong việc khắc họa anh cu Tràng - một nhân vật hiện lên mờ nhạt ở đầu tác phẩm nhưng dần hiện rõ nét bởi hành động và nội tâm của anh ta. Bà nhặt vợ và cô con dâu tương lai cũng được gợi tả tinh tế, tạo nên ấn tượng sâu sắc.
• Ngôn ngữ và giọng điệu: Nam Cao sử dụng ngôn ngữ điêu luyện, sắc sảo, giàu tính châm biếm, mỉa mai. Giọng văn của ông vừa xót xa, vừa căm phẫn. Kim Lân lại sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu chất dân dã, mang âm hưởng của làng quê. Giọng văn của ông ấm áp, đầy tình yêu thương và sự đồng cảm.
• Cấu trúc và tình huống: "Chí Phèo" có cấu trúc chặt chẽ, tình huống truyện độc đáo (bị bà cô Thị Nở làm bối rối, tỉnh ra). "Vợ Nhặt" lại tạo nên tình huống nhặt vợ đầy bất ngờ, éo le, nhưng lại vô cùng nhân văn, là bước ngoặt số phận của nhân vật. Cả hai đều sử dụng hiệu quả các yếu tố miêu tả, tự sự, độc thoại nội tâm.

Kết luận:

"Chí Phèo" và "Vợ Nhặt" là hai đỉnh cao của truyện ngắn Việt Nam. Dù phản ánh những giai đoạn lịch sử và những khía cạnh khác nhau của đời sống người nông dân, cả hai tác phẩm đều cho thấy giá trị nhân đạo sâu sắc, lên án những bất công xã hội và khẳng định sức sống, khát vọng hướng thiện, hướng về hạnh phúc của con người Việt Nam. Việc so sánh hai tác phẩm giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về bức tranh văn học Việt Nam qua các thời kỳ và giá trị vĩnh cửu của những áng văn chương bất hủ