viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ " Đất nước"

Trong dòng chảy của nền văn học Việt Nam, chủ đề quê hương - đất nước dường như đã trở thành một nguồn cảm hứng bất tận đối với các thi nhân, đặc biệt là trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ta không khỏi ấn tượng trước bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, mang màu sắc sử thi hào hùng trong "Việt Bắc" của Tố Hữu, hay sự gắn bó giữa quá khứ và hiện tại trong "Đất nước" của Nguyễn Đình Thi. Tuy nhiên, nếu hai bài thơ trên đều được viết khi cuộc kháng chiến đã thắng lợi, thì "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm lại là một góc nhìn khác biệt. Bài thơ được sáng tác trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt, nhằm thức tỉnh ý thức trách nhiệm của thanh niên đô thị miền Nam. Với giọng thơ trữ tình, tha thiết, Nguyễn Khoa Điềm đã đưa ra những suy tư, khám phá mới mẻ về cội nguồn, bản sắc của Đất Nước.

Mở đầu đoạn trích, tác giả khẳng định: "Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi". Câu thơ như một lời khẳng định chắc nịch rằng Đất Nước đã tồn tại từ rất lâu, có trước khi ta sinh ra vì khi lớn lên nó đã có rồi. Không chỉ vậy, Đất Nước còn tồn tại vĩnh cửu, luôn song hành với cuộc sống con người. Cụm từ "Đất Nước đã có rồi" vừa khẳng định tính tồn tại vĩnh hằng của Đất Nước vừa thể hiện thái độ trân trọng, tự hào, gìn giữ, bảo vệ.

Để cắt nghĩa về sự ra đời của Đất Nước, tác giả đưa ra những lí giải đầy mới mẻ:

"Đất Nước có trong những cái ngày xửa
Ngày xưa mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu từ miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc"

Nhà thơ không chọn những chất liệu văn hóa như phong tục tập quán, truyền thống lịch sử, địa lí... mà chọn những điều gần gũi, thân quen trong đời sống hằng ngày để diễn tả sự ra đời của Đất Nước. Đó là thời gian "ngày xửa ngày xưa", là hình ảnh "miếng trầu bây giờ bà ăn", là cây tre làng gắn bó thân thiết. Cách diễn đạt ấy khiến Đất Nước trở nên gần gũi, thân thuộc hơn. Sự hình thành Đất Nước gắn liền với văn hóa, lối sống, phong tục tập quán của người Việt. Đất Nước có từ khi cha mẹ xưng tên, từ khi ta cất tiếng chào đời. Như vậy, sự ra đời của Đất Nước đồng hành với sự ra đời của con người.

Không chỉ nêu lên sự ra đời của Đất Nước, tác giả còn lí giải sự phát triển của Đất Nước trong chiều dài lịch sử và chiều rộng của không gian lãnh thổ:

"Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó..."

Hình ảnh "tóc mẹ bới sau đầu" gợi liên tưởng đến vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam mộc mạc, dịu dàng, đằm thắm. Hình ảnh ấy trở thành nét đặc trưng của người phụ nữ Việt Nam. Nét đẹp ấy đi vào bài thơ và đi vào lòng người đọc một cách nhẹ nhàng, tinh tế. Tình nghĩa vợ chồng thuỷ chung được thể hiện qua hình ảnh "gừng cay muối mặn". Gừng tất nhiên là cay, muối tất nhiên là mặn. Cuộc đời vợ chồng cũng như hương vị của gừng, muối, trải qua bao đắng cay, mặn nồng vẫn còn nguyên hương vị thuở ban đầu. Từ những chất liệu đơn sơ trong đời sống hằng ngày, ông cha ta nhắn nhủ con cháu hãy biết yêu thương nhau, đoàn kết với nhau tạo nên sức mạnh dân tộc.

Câu thơ "cái kèo, cái cột thành tên" gợi nhắc về truyền thuyết Thánh Gióng. Hình ảnh cậu bé Gióng vươn vai bỗng trở thành tráng sĩ diệt giặc Ân. Truyền thuyết gợi nhắc về truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Câu thơ cuối cùng "Đất Nước có từ ngày đó..." khép lại một chặng đường dài của Đất Nước đồng thời mở ra một giai đoạn mới. Đất Nước luôn trường tồn, vĩnh cửu trong lối sống tình nghĩa, lao động và chiến đấu của cộng đồng người Việt.

Bằng việc vận dụng sáng tạo chất liệu văn hóa dân gian, đoạn thơ đã đem đến cho người đọc những cảm nhận mới mẻ về Đất Nước. Qua đoạn thơ, chúng ta thêm yêu mến và tự hào về Đất Nước.