Cảm Hoài
Phiếu học tập số 1
Xuất xứ: Bài thơ Cảm Hoài được sáng tác vào thời nhà Trần, khi đất nước đã giành được độc lập sau nhiều năm chiến tranh chống quân Nguyên Mông. Tác giả Nguyễn Trung Ngạn lúc này đang giữ chức quan cao trong triều đình, có trách nhiệm đi sứ sang Trung Quốc để đàm phán, ngoại giao. Trong chuyến đi này, ông đã viết nên bài thơ Cảm Hoài nhằm bày tỏ nỗi lòng nhớ quê hương, đất nước của mình.
Đề tài: Bài thơ Cảm Hoài thể hiện tâm trạng buồn bã, tiếc nuối của tác giả trước cảnh đất nước còn nghèo nàn, lạc hậu; đồng thời cũng thể hiện niềm tự hào về truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.
Thể thơ: Bài thơ Cảm Hoài được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật, gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ.
Bố cục: Bài thơ Cảm Hoài có bố cục 4 phần: đề, thực, luận, kết. Phần đề thể hiện nỗi buồn da diết của tác giả trước cảnh đất nước còn nghèo nàn, lạc hậu. Phần thực miêu tả khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp nhưng lại gợi lên nỗi nhớ quê hương da diết của tác giả. Phần luận phân tích nguyên nhân dẫn đến nỗi buồn của tác giả, đó là do sự bất lực của con người trước sức mạnh của tạo hóa. Phần kết khẳng định ý chí kiên cường, quyết tâm xây dựng đất nước của tác giả.
So sánh với bản dịch thơ: Bản dịch thơ của Vũ Tam Tập đã bám sát nội dung và ý nghĩa của bài thơ gốc, tuy nhiên vẫn còn một số chỗ chưa sát nghĩa. Ví dụ như ở câu thơ thứ hai, bản dịch thơ dịch "Lòng son tạc dạ" thành "Tấc lòng son sắt" khiến cho ý thơ trở nên chung chung, thiếu cụ thể.
Nhân vật trữ tình: Nhân vật trữ tình trong bài thơ Cảm Hoài là tác giả Nguyễn Trung Ngạn. Ông là một vị quan thanh liêm, chính trực, luôn hết lòng vì nước vì dân. Nỗi buồn của ông trong bài thơ là nỗi buồn của một người con yêu nước, mong muốn đất nước ngày càng giàu mạnh, phát triển.
Phiếu học tập số 2
Yếu tố, biểu hiện
Ý nghĩa
Hoàn cảnh
Từ ngữ
Hình ảnh biểu tượng
Tình thế bi kịch của nvtt
Từ ngữ
Hình ảnh
Biện pháp nghệ thuật
Cảm xúc, suy nghĩ của nvtt
Biện pháp nghệ thuật
Điển cố, điển tích
Phiếu học tập số 3
Đạo 4 câu thơ sau và hoàn thành phiếu học tập trang 1/2 49
Phiếu học tập số 2
Yếu tố, biểu hiện
Ý nghĩa
Hoàn cảnh
Từ ngữ
Hình ảnh biểu tượng
Tình thế bi kịch của nvtt
Từ ngữ
Hình ảnh
Biện pháp nghệ thuật
Cảm xúc, suy nghĩ của nvtt
Biện pháp nghệ thuật
Điển cố, điển tích
Phiếu học tập số 3
Đạo 4 câu thơ sau và hoàn thành phiếu học tập trang 1/2 50