em hiểu như thế về 2 câu thơ cuối của bài thơ cảm hoài

Hai câu thơ cuối của bài "Cảm Hoài" thể hiện nỗi lòng bi tráng, bất lực và sự cô đơn của tác giả trước thời cuộc.

- Câu thơ đầu tiên "Hùng tâm sinh kế thải thành bại" (Tâm hùng sinh ra đã gặp phải chuyện thắng bại) sử dụng biện pháp đối lập giữa "hùng tâm" - sức mạnh tinh thần, ý chí kiên cường với "thành bại" - kết quả của cuộc đấu tranh. Tác giả khẳng định rằng dù có tài năng, bản lĩnh đến đâu thì cũng không thể tránh khỏi những thăng trầm, biến đổi của cuộc đời. Điều này cho thấy sự bất lực, bế tắc trong việc thay đổi vận mệnh của con người.

- Câu thơ thứ hai "Phong tiêu tiền xuất lục cửu sầu" (Gió cuốn mây tan, tuổi già đến sớm) lại nhấn mạnh vào sự tàn nhẫn của thời gian. Hình ảnh "gió cuốn mây tan" gợi lên sự tàn phá, hủy diệt của thời gian, khiến cho con người trở nên nhỏ bé, bất lực. Từ "lục cửu sầu" càng làm tăng thêm nỗi buồn, sự tiếc nuối khi tuổi xuân qua đi nhanh chóng.

Cả hai câu thơ đều thể hiện nỗi lòng bi tráng, bất lực của tác giả trước thời cuộc. Đó là tiếng lòng của một người trí thức, một người anh hùng thất thế, nhưng vẫn giữ trọn vẹn khí tiết, phẩm giá của mình. Nỗi lòng ấy được thể hiện bằng ngôn ngữ hàm súc, giàu hình ảnh, tạo nên chiều sâu tư tưởng cho bài thơ.