viết một bài văn cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn của người tráng sĩ trong bài thơ cảm hoài

Phạm Ngũ Lão là một danh tướng đời Trần. Tuy xuất thân từ tầng lớp bình dân song chí lớn tài cao nên ông nhanh chóng trở thành tùy tướng số một bên cạnh Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Trong cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên xâm lược, Phạm Ngũ Lão cùng những tên tuổi lớn khác của triều đình đã lập nên nhiều chiến công hiển hách, góp phần quan trọng tạo nên hào khí Đông A của thời đại đó.

Ông sáng tác không nhiều nhưng Tỏ lòng là một bài thơ nổi tiếng, được lưu truyền rộng rãi vì nó bày tỏ khát vọng mãnh liệt của tuổi trẻ trong xã hội phong kiến đương thời: làm trai phải trả cho xong món nợ công danh, có nghĩa là phải thực hiện đến cùng lí tưởng trung quân, ái quốc.

Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu
Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu

Tỏ lòng là bài thơ chữ Hán, theo thể thất ngôn tứ tuyệt luật Đường, Nôm hóa đến kỳ lạ, dễ cảm, dễ hiểu. Bài thơ bộc lộ chân thực khát vọng mãnh liệt của người anh hùng khi tổ quốc bị xâm lăng.

Hai câu thơ đầu đã làm nổi bật lên vẻ đẹp của người tráng sĩ. Vẻ đẹp ấy được thể hiện qua tư thế hiên ngang, lẫm liệt, qua hành động mạnh mẽ, dứt khoát sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

"Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu": Câu thơ gợi lên một không gian rộng lớn, mênh mông. Xưa nay, "cầm ngang ngọn giáo" luôn là một tư thế chiến đấu vô cùng kiêu hãnh của những bậc anh hùng dũng sĩ. Từ ngữ việt "hoành sóc" đã làm nổi bật tư thế vững vàng, hiên ngang của người tráng sĩ và mang đậm sắc thái cổ điển. Trong không gian kì vĩ mênh mông, thời gian kéo dài triền miên (kháp kỉ thu) càng làm nổi bật tầm vóc khổng lồ của người tráng sĩ. Câu thơ dịch tuy chưa thể hiện được rõ ràng ý thơ nhưng cũng phần nào giúp chúng ta thấy được hào khí của người tráng sĩ.

Câu thơ thứ nhất chủ yếu tả người tráng sĩ ở khía cạnh dáng vẻ, hình hài; câu thơ thứ hai tả người tráng sĩ ở khía cạnh tinh thần, khí phách. Sức mạnh của người tráng sĩ nhân gấp bội bởi đó là sức mạnh của cả ba quân, của cả dân tộc. Hình ảnh ẩn dụ so sánh tam quân với tì hổ đã diễn tả chân thực sức mạnh vật chất và tinh thần của thời đại, của dân tộc. Thời đại anh hùng mới có vẻ đẹp anh hùng. Con người thời đại anh hùng mới có tầm vóc vĩ đại, phi thường như vậy. Cách nói cường điệu, phóng đại "khí thôn Ngưu" đã gây ấn tượng về sức mạnh vô địch của đội quân "Sát Thát", của con người Đại Việt. Hai câu thơ đầu đã làm nổi bật vẻ đẹp gân guốc, lẫm liệt, tràn đầy sức sống của những trang nam nhi - chiến binh quả cảm đang xông pha, đang làm rúng động đất trời. Đó cũng là vẻ đẹp tiêu biểu của con người thời Trần, của thời đại anh hùng.

Nếu hai câu thơ đầu chủ yếu tả người tráng sĩ ở vẻ bề ngoài, ở sức mạnh vật chất thì ở hai câu thơ sau, nhà thơ tập trung làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn, vẻ đẹp tinh thần của người tráng sĩ.

Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão rất mực đáng trân trọng. Nó thể hiện một nhân cách lớn. Một con người biết đặt cái tôi của mình vào cái chung to lớn của dân tộc. Với ông, vinh quang chỉ có ý nghĩa khi gắn liền với trách nhiệm, bổn phận và biết cống hiến hết mình vì sự nghiệp chung. Đây cũng chính là nét đẹp nhân cách tiêu biểu của con người thời Trần.

Bài thơ Tỏ lòng đã khắc họa thật đẹp hình ảnh người tráng sĩ đời Trần với tầm vóc, tư thế, hành động và lí tưởng oanh liệt. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp sử thi của bài thơ, thấy được niềm tự hào, ngưỡng mộ của tác giả đối với những người anh hùng thời đại mình.