Giải bài toán vận động viên chạy theo bản đồ đường phố:
**Cho:**
- X → A: 2,0 km theo hướng Đông.
- A → B: 3,0 km theo hướng Đông Nam, lệch Đông 30° (tức là góc 45° - 30° = 15° so với trục Ox hướng Đông về phía Nam).
- B → C: 3,0 km theo hướng Tây Nam, lệch Tây 30° (tức là góc 180° + 30° = 210° so với trục Ox hướng Đông).
- C → D: 5,0 km theo hướng Bắc (góc 90° so với Ox).
---
### a. Biểu diễn các vectơ dịch chuyển trên hệ trục tọa độ
Gốc tọa độ tại X, Ox hướng Đông, Oy hướng Bắc.
1. Vectơ \( \vec{XA} \):
- Hướng Đông (0°)
- \( \vec{XA} = (2,0; 0) \) km.
2. Vectơ \( \vec{AB} \):
Hướng Đông Nam lệch Đông 30°, tức là 45° - 30° = 15° so với hướng Đông về phía Nam, tức góc -15° so với Ox.
- \( |\vec{AB}| = 3,0 \) km,
- \( x_{AB} = 3,0 \cos (-15°) = 3,0 \times 0,9659 = 2,8977 \) km,
- \( y_{AB} = 3,0 \sin (-15°) = 3,0 \times (-0,2588) = -0,7765 \) km.
3. Vectơ \( \vec{BC} \):
Hướng Tây Nam lệch Tây 30°, tức là góc 180° + 30° = 210° so với Ox (hướng Đông).
- \( |\vec{BC}| = 3,0 \) km,
- \( x_{BC} = 3,0 \cos 210° = 3,0 \times (-0,8660) = -2,598 \) km,
- \( y_{BC} = 3,0 \sin 210° = 3,0 \times (-0,5) = -1,5 \) km.
4. Vectơ \( \vec{CD} \):
Hướng Bắc (90°),
- \( |\vec{CD}| = 5,0 \) km,
- \( x_{CD} = 5,0 \cos 90° = 0 \) km,
- \( y_{CD} = 5,0 \sin 90° = 5,0 \) km.
---
### b. Xác định độ dịch chuyển trên đoạn CX (\( \vec{CX} \)):
Để tìm vectơ \( \vec{CX} \), ta có thể dùng quan hệ:
\[
\vec{CX} = \vec{CA} + \vec{AB} + \vec{BC}
\]
Nhưng cần chú ý:
- \( \vec{CX} = \vec{X} - \vec{C} = -\vec{XC} \)
- Ta sẽ tính tọa độ từng điểm:
Tọa độ điểm:
- \( A = X + \vec{XA} = (2,0; 0) \) km,
- \( B = A + \vec{AB} = (2,0 + 2,8977; 0 - 0,7765) = (4,8977; -0,7765) \) km,
- \( C = B + \vec{BC} = (4,8977 - 2,598; -0,7765 - 1,5) = (2,2997; -2,2765) \) km.
Vậy vectơ \( \vec{CX} = \vec{X} - \vec{C} = (0 - 2,2997; 0 - (-2,2765)) = (-2,2997; 2,2765) \) km.
Độ lớn vectơ \( \vec{CX} \) là:
\[
d_{CX} = \sqrt{(-2,2997)^2 + (2,2765)^2} = \sqrt{5,289 + 5,184} = \sqrt{10,473} \approx 3,236 \text{ km}
\]
---
### c. Tính tổng quãng đường đi
Tổng quãng đường là tổng các đoạn đi:
\[
S = XA + AB + BC + CD = 2,0 + 3,0 + 3,0 + 5,0 = 13,0 \text{ km}
\]
---
### d. Tính tọa độ điểm B
Đã tính trong phần a:
\[
B = (4,8977; -0,7765) \text{ km}
\]
---
### e. Tính độ dịch chuyển từ X đến D (độ lớn và hướng)
Tọa độ điểm D:
\[
D = C + \vec{CD} = (2,2997 + 0; -2,2765 + 5,0) = (2,2997; 2,7235) \text{ km}
\]
Vectơ \( \vec{XD} = D - X = (2,2997; 2,7235) \) km.
- Độ lớn:
\[
d_{XD} = \sqrt{(2,2997)^2 + (2,7235)^2} = \sqrt{5,289 + 7,419} = \sqrt{12,708} \approx 3,565 \text{ km}
\]
- Hướng (góc so với Ox hướng Đông):
\[
\theta = \arctan \frac{y}{x} = \arctan \frac{2,7235}{2,2997} \approx \arctan 1,184 = 49,7^\circ
\]
Hướng này là 49,7° so với hướng Đông về phía Bắc.
---
### **Kết luận:**
| Câu hỏi | Trả lời |
|-----------------------|-----------------------------------------------------|
| a. Biểu diễn vectơ | \(\vec{XA}=(2,0;0), \vec{AB}=(2,8977;-0,7765), \vec{BC}=(-2,598;-1,5), \vec{CD}=(0;5,0)\) km |
| b. Độ dịch chuyển trên đoạn CX | \(d_{CX} \approx 3,236 \text{ km}\) |
| c. Tổng quãng đường | \(S = 13,0 \text{ km}\) |
| d. Tọa độ điểm B | \(B = (4,8977; -0,7765) \text{ km}\) |
| e. Độ dịch chuyển X đến D | Độ lớn: \(3,565 \text{ km}\), Hướng: \(49,7^\circ\) so với Đông về phía Bắc |
---
Nếu cần giải thích chi tiết phần nào, bạn cứ hỏi nhé!