Nguyễn Ngọc Tư là một nhà văn nữ nổi tiếng với phong cách viết văn bình dị, gần gũi với đời sống thường nhật. Bà thường tập trung vào việc khai thác những vấn đề nhỏ nhặt, đời thường nhưng lại chứa đựng những triết lý sâu sắc về cuộc sống, con người và xã hội. Trong số các tác phẩm của bà, truyện ngắn "Cải ơi" là một ví dụ điển hình cho phong cách này.
Truyện ngắn "Cải ơi" được viết dựa trên một câu chuyện có thật về hành trình tìm kiếm con gái thất lạc của một người đàn ông tên Lê Văn Mỹ. Cải là con gái riêng của vợ ông Mỹ, nhưng do hoàn cảnh gia đình khó khăn, ông Mỹ đã gửi Cải về quê cho bà ngoại nuôi dưỡng. Tuy nhiên, sau đó Cải bị lạc và không ai biết tung tích của cô bé. Ông Mỹ đã dành hơn mười hai năm để tìm kiếm con gái mình, vượt qua hàng ngàn cây số, băng qua nhiều tỉnh thành để mong gặp lại con.
Ngay từ nhan đề "Cải ơi" đã gợi lên sự tha thiết, nghẹn ngào của một người cha đang kêu gọi con gái của mình. Từ "ơi" mang âm hưởng da diết, như một tiếng gọi từ tận đáy lòng người cha. Nhan đề này cũng thể hiện được chủ đề chính của tác phẩm là tình cảm cha con thiêng liêng, cao đẹp.
Tác phẩm mở đầu bằng hình ảnh ông Năm Nhỏ ngồi bên lề đường quốc lộ, ôm chiếc hộp đựng bức ảnh của con gái và hát cải lương. Ông Năm Nhỏ là một người cha nghèo khổ, sống bằng nghề bán vé số dạo để kiếm sống và dành dụm tiền để tiếp tục hành trình tìm kiếm con gái. Ông đã dành trọn vẹn tình yêu thương cho con gái mình, bất chấp mọi khó khăn, gian khổ.
Tình cảm của ông Năm Nhỏ dành cho con gái được thể hiện qua nhiều chi tiết trong truyện. Ông luôn nhớ nhung, mong mỏi được gặp lại con gái mình. Mỗi khi nhìn thấy một cô gái nào đó giống con gái mình, ông lại không kìm được lòng mà chạy theo, gọi tên con. Thậm chí, ông còn sẵn sàng bỏ qua những mối quan hệ, những cơ hội để tiếp tục hành trình tìm kiếm con.
Một chi tiết khác cũng thể hiện tình cảm của ông Năm Nhỏ là khi ông gặp được Diễm Thương - một cô gái có khuôn mặt buồn bã, giống hệt con gái mình. Ông đã chăm sóc, yêu thương Diễm Thương như con gái ruột của mình. Ông thậm chí còn mua quần áo mới cho Diễm Thương, mặc dù điều kiện kinh tế của ông rất khó khăn.
Tuy nhiên, cuối cùng ông Năm Nhỏ vẫn không thể tìm thấy con gái mình. Ông đã chết trong một tai nạn giao thông khi đang cố gắng đuổi theo một chiếc xe tải mà ông nghi ngờ là chở con gái mình. Cái chết của ông là một bi kịch, nhưng cũng là một lời khẳng định về tình yêu thương vô bờ bến của người cha dành cho con gái.
Tác phẩm "Cải ơi" đã thành công trong việc khắc họa tình cảm cha con thiêng liêng, cao đẹp. Qua câu chuyện của ông Năm Nhỏ, tác giả đã gợi lên trong lòng người đọc những suy ngẫm về tình cảm gia đình, về sự hy sinh cao cả của người cha dành cho con cái. Đồng thời, tác phẩm cũng phê phán những bất công, ngang trái trong xã hội, khiến cho những người cha, người mẹ phải lìa xa con cái của mình.
Về nghệ thuật, tác phẩm sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, gần gũi với đời sống thường nhật. Giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng, tạo nên hiệu quả thẩm mỹ cao. Bên cạnh đó, tác giả cũng sử dụng nhiều chi tiết, hình ảnh ẩn dụ, so sánh để tăng thêm sức biểu cảm cho tác phẩm.
Tóm lại, truyện ngắn "Cải ơi" của Nguyễn Ngọc Tư là một tác phẩm văn học đặc sắc, mang đậm dấu ấn của vùng đất và con người phương Nam. Tác phẩm đã thành công trong việc tái hiện cuộc sống, tâm tư, tình cảm của những người lao động nghèo khổ, đồng thời ca ngợi tình yêu thương, sự hi sinh cao cả của họ.