phân tích bái thơi " Vịnh cây vông " Biền, nam, khởi, tử, chẳng vun trồng, Cao lớn làm chi những thứ vông. Tuổi tác càng già, già xốp xáp, Ruột gan không có, có gai chông. Ra tài lương đống không nên m...

Nguyễn Công Trứ là một nhà thơ nổi tiếng của nền thi ca Việt Nam, ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình và có đóng góp to lớn cho đất nước. Thơ của Nguyễn Công Trứ thường mang đậm dấu ấn cá nhân, phản ánh rõ nét cuộc sống và tư tưởng của ông. Trong số đó, bài thơ "Vịnh cây vông" là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện sự phê phán thói hư tật xấu của con người qua hình ảnh cây vông.

Bài thơ "Vịnh cây vông" được sáng tác khi Nguyễn Công Trứ đang giữ chức quan trong triều đình Huế. Ông nhìn thấy cây vông được trồng trong vườn ngự uyển, nhưng lại cảm thấy nó không xứng đáng với vị trí ấy vì vẻ ngoài tầm thường, thô kệch. Từ đó, ông đã viết nên bài thơ này để bày tỏ suy nghĩ của mình về loài cây này.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Công Trứ đã miêu tả cây vông bằng những từ ngữ đơn giản nhưng đầy ấn tượng:

"Biền, nam, khởi, tử, chẳng vun trồng,
Cao lớn làm chi những thứ vông."

Tác giả sử dụng biện pháp liệt kê để chỉ ra rằng cây vông vốn dĩ không phải là loại cây quý hiếm, sang trọng. Nó chỉ là một loài cây bình thường, thậm chí còn bị coi là vô dụng. Hình ảnh cây vông được đặt cạnh những loài cây quý giá như biền, nam, khởi, tử nhằm nhấn mạnh sự thấp kém của nó. Cây vông tuy cao lớn nhưng lại thiếu đi giá trị thực chất, khiến cho tác giả cảm thấy thất vọng.

Tiếp theo, Nguyễn Công Trứ tiếp tục miêu tả đặc điểm của cây vông:

"Tuổi tác càng già, già xốp xáp,
Ruột gan không có, có gai chông."

Cây vông già xốp xáp, ruột gan không có, có gai chông. Đây là những đặc điểm điển hình của loài cây này. Tuy nhiên, qua ngòi bút của Nguyễn Công Trứ, chúng trở thành biểu tượng cho những con người bất tài, vô dụng, chỉ có vẻ bề ngoài hào nhoáng nhưng bên trong rỗng tuếch, vô dụng. Tác giả sử dụng biện pháp ẩn dụ để khẳng định rằng cây vông cũng giống như những kẻ bất tài, vô dụng, chỉ biết dựa dẫm vào người khác để tồn tại.

Ở hai câu thơ tiếp theo, Nguyễn Công Trứ tiếp tục phê phán thói hư tật xấu của con người:

"Ra tài lương đống không nên mặt,
Dựa chốn phiên ly chút đỡ lòng."

Cây vông dù có nở hoa cũng chẳng mang lại lợi ích gì. Điều này tương ứng với những kẻ bất tài, vô dụng, chỉ biết dựa dẫm vào hoàn cảnh để tồn tại. Họ không có tài năng, danh vọng, chỉ biết dựa vào chỗ phiên ly để kiếm sống. Đây là lối sống hèn nhát, ích kỷ, đáng bị lên án.

Kết thúc bài thơ, Nguyễn Công Trứ đưa ra lời khuyên cho mọi người:

"Đã biết nòi nào thì giống nấy,
Khen cho rứa cũng trổ ra bông."

Cây vông dù có nở hoa cũng chẳng mang lại lợi ích gì. Điều này tương ứng với những kẻ bất tài, vô dụng, chỉ biết dựa dẫm vào hoàn cảnh để tồn tại. Họ không có tài năng, danh vọng, chỉ biết dựa vào chỗ phiên ly để kiếm sống. Đây là lối sống hèn nhát, ích kỷ, đáng bị lên án.

Qua bài thơ "Vịnh cây vông", Nguyễn Công Trứ đã thể hiện rõ ràng thái độ phê phán gay gắt đối với những thói hư tật xấu của con người. Bằng giọng điệu châm biếm, mỉa mai, tác giả đã vạch trần bản chất xấu xa, hèn nhát của những kẻ bất tài, vô dụng. Đồng thời, bài thơ cũng là lời nhắc nhở cho mỗi người cần phải sống chân thật, có giá trị thực chất, không nên chạy theo vẻ bề ngoài hào nhoáng nhưng bên trong rỗng tuếch, vô dụng.

Bài thơ "Vịnh cây vông" là một minh chứng cho tài năng và tâm hồn phóng khoáng, bản lĩnh của Nguyễn Công Trứ. Qua bài thơ, ta thấy được sự tinh tế, sắc sảo trong cách nhìn nhận, đánh giá của tác giả đối với cuộc sống.