câu 1. Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú đường luật. Đặc điểm của thể thơ này là mỗi câu thơ gồm 7 chữ, mỗi bài thơ gồm 8 câu. Bài thơ sử dụng các biện pháp tu từ như liệt kê, đối lập, ẩn dụ,... để tạo nên sự hài hòa, cân đối trong cấu trúc và ý nghĩa.
Phân tích:
* -2: Giới thiệu về việc bạn đến chơi nhà, nhưng lại gặp phải hoàn cảnh thiếu thốn, khó khăn (người trẻ đi vắng, chợ xa).
* -4: Mô tả những thứ có sẵn trong nhà nhưng đều chưa chín muồi hoặc không phù hợp để tiếp khách (ao sâu, vườn rộng, cải, cà, bầu, mướp).
* -6: Thể hiện sự bất lực của chủ nhà khi không có gì để đãi khách (không có trầu, không có đầu trò).
* -8: Kết thúc bằng câu "ta với ta", khẳng định tình bạn chân thành, vượt lên trên mọi vật chất.
Bài thơ thể hiện tình bạn chân thành, mộc mạc, không dựa vào vật chất mà dựa vào tấm lòng. Tác giả đã khéo léo sử dụng các hình ảnh quen thuộc, giản dị để tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống nông thôn, đồng thời cũng thể hiện được tình cảm sâu sắc giữa hai người bạn.
câu 2. Phân tích bài thơ "Bạn đến chơi nhà" - Nguyễn Khuyến:
Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ trào phúng của ông. Bài thơ thể hiện sự tài hoa trong việc sử dụng ngôn ngữ, tạo nên những hình ảnh hài hước, châm biếm nhưng cũng ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc.
* Nhân vật trữ tình: Bài thơ được viết dưới góc nhìn của nhân vật trữ tình (tác giả) - một người chủ nhà hiếu khách, muốn đón tiếp bạn bè một cách chu đáo nhất. Nhân vật này được khắc họa qua những chi tiết cụ thể, sinh động, thể hiện tâm trạng vui mừng khi gặp lại bạn cũ.
* Xuất hiện: Nhân vật trữ tình xuất hiện ngay từ đầu bài thơ, bằng lời chào thân mật: "Đã bấy lâu nay, bác tới nhà". Câu thơ ngắn gọn, súc tích, thể hiện sự nồng nhiệt, chân thành của chủ nhà đối với vị khách quý.
Tiếp đó, nhân vật trữ tình tiếp tục giới thiệu về hoàn cảnh gia đình mình: "Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa", "Ao sâu nước cả, khôn chài cá", "Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà", "Cải chửa ra cây, cà mới nụ", "Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa". Những câu thơ này miêu tả một khung cảnh thiếu thốn, nghèo nàn, khiến người đọc cảm nhận rõ ràng sự vất vả, khó khăn của cuộc sống nông thôn. Tuy nhiên, điều thú vị là dù thiếu thốn, nhưng chủ nhà vẫn cố gắng chuẩn bị những món ăn đơn sơ, mộc mạc để đãi khách: "Đầu trò tiếp khách, trầu không có". Điều này cho thấy tấm lòng hiếu khách, sự trân trọng của chủ nhà dành cho bạn bè.
Cuối cùng, nhân vật trữ tình kết thúc bài thơ bằng hai câu thơ đầy ấn tượng: "Bác đến chơi đây, ta với ta". Hai chữ "ta với ta" gợi lên một mối quan hệ gắn bó, thân thiết, vượt lên trên mọi vật chất tầm thường. Đây chính là thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm: Tình bạn cao đẹp hơn tất cả những thứ vật chất tầm thường.
Như vậy, qua bài thơ "Bạn đến chơi nhà", Nguyễn Khuyến đã khéo léo xây dựng hình ảnh nhân vật trữ tình - một người chủ nhà hiếu khách, chân thành, đồng thời cũng bộc lộ triết lý sâu sắc về tình bạn.
câu 3. Phân tích bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến:
Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ trào phúng của Nguyễn Khuyến. Bài thơ thể hiện sự tài hoa của tác giả trong việc sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu về hoàn cảnh đón tiếp bạn bè:
> Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
> Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Câu thơ mở đầu như một lời chào thân mật, thể hiện niềm vui khi được gặp lại bạn cũ. Tuy nhiên, hoàn cảnh đón tiếp lại khá đặc biệt: trẻ con đi vắng, chợ thì xa. Điều này khiến cho việc chuẩn bị bữa cơm đãi bạn trở nên khó khăn hơn.
Tiếp theo, tác giả liệt kê những món ăn có sẵn trong nhà:
> Ao sâu nước cả, khôn chài cá
> Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
> Cải chửa ra cây, cà mới nụ
> Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Những món ăn dân dã, bình dị được liệt kê một cách chi tiết, cho thấy sự thiếu thốn về vật chất. Tuy nhiên, điều đó cũng thể hiện tấm lòng chân thành, mộc mạc của chủ nhà dành cho bạn.
Cuối cùng, tác giả kết thúc bài thơ bằng một câu thơ đầy ý nghĩa:
> Đầu trò tiếp khách, trầu không có
> Bác đến chơi đây, ta với ta.
Câu thơ khẳng định tình bạn cao quý, vượt lên trên mọi thứ vật chất tầm thường. Tình bạn ấy được xây dựng trên cơ sở của sự đồng cảm, chia sẻ, thấu hiểu lẫn nhau.
Như vậy, bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến đã thể hiện một cách tinh tế và sâu sắc về tình bạn đẹp đẽ, đáng trân trọng. Bài thơ đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng thơ ca Việt Nam.
Phản ánh:
Qua quá trình giải quyết vấn đề, tôi nhận thấy rằng việc phân tích các yếu tố nghệ thuật trong bài thơ đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận và khả năng liên tưởng. Bên cạnh đó, việc đưa ra những ví dụ cụ thể giúp học sinh dễ dàng hình dung và nắm bắt nội dung bài thơ. Tôi hy vọng rằng phương pháp tiếp cận thay thế sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về bài thơ và nâng cao kỹ năng phân tích tác phẩm văn học.
câu 4. Phân tích bài thơ "Bạn đến chơi nhà" - Nguyễn Khuyến:
Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ trào phúng của ông. Bài thơ thể hiện sự tài hoa trong việc sử dụng ngôn ngữ, tạo nên những hình ảnh hài hước, châm biếm nhưng cũng ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu về hoàn cảnh đón tiếp bạn:
* "Đã bấy lâu nay, bác tới nhà": Câu thơ mở đầu như một lời chào thân mật, thể hiện niềm vui sướng khi được gặp lại bạn cũ sau một khoảng thời gian dài. Cách xưng hô "bác" thể hiện mối quan hệ gần gũi, thân thiết giữa hai người.
* "Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa": Hai câu thơ tiếp theo miêu tả hoàn cảnh thiếu thốn, bất tiện khi bạn đến thăm. Trẻ con đi vắng, chợ thì xa, khiến chủ nhà không thể mua sắm được những thứ cần thiết để đãi bạn. Điều này tạo nên một tình huống dở khóc dở cười, khiến người đọc bật cười vì sự chân thật, giản dị của cuộc sống nông thôn.
Tiếp theo, tác giả liệt kê những món ăn mà mình muốn mời bạn:
* "Ao sâu nước cả, khôn chài cá, / Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.": Những món ăn đơn sơ, bình dị như cá, gà, rau củ quả đều không có sẵn. Ao sâu nước cả, vườn rộng rào thưa, tất cả đều gợi lên một khung cảnh nghèo nàn, thiếu thốn.
* "Cải chửa ra cây, cà mới nụ, / Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.": Những loại rau củ quả cũng chưa đến mùa thu hoạch, khiến chủ nhà càng thêm bối rối.
* "Đầu trò tiếp khách, trầu không có": Ngay cả miếng trầu, thứ quan trọng nhất trong nghi thức tiếp khách, cũng không có. Điều này càng làm tăng thêm sự hóm hỉnh, châm biếm của tác giả.
Tuy nhiên, dù thiếu thốn đủ bề, nhưng tình cảm của chủ nhà dành cho bạn vẫn rất chân thành:
* "Bác đến chơi đây, ta với ta": Câu thơ cuối cùng là tâm điểm của bài thơ, thể hiện tình bạn chân thành, vượt qua mọi vật chất tầm thường. "Ta với ta" là sự đồng điệu, hòa hợp giữa hai tâm hồn, hai trái tim. Tình bạn ấy không cần đến những thứ vật chất xa xỉ, mà chỉ cần sự chân thành, ấm áp từ tận đáy lòng.
Như vậy, bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến không chỉ là một bức tranh hài hước về cuộc sống nông thôn, mà còn là lời khẳng định về giá trị của tình bạn chân thành, vượt qua mọi vật chất tầm thường. Tác giả đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ, tạo nên những hình ảnh sinh động, hài hước, đồng thời gửi gắm những thông điệp sâu sắc về tình bạn, về cuộc sống.
câu 5. Phân tích bài thơ "Bạn đến chơi nhà" - Nguyễn Khuyến:
Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện tình bạn đẹp đẽ, chân thành. Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật, nhưng lại mang đậm chất giản dị, mộc mạc như chính tâm hồn của tác giả.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu về hoàn cảnh đón tiếp bạn:
> Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
> Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Câu thơ gợi lên hình ảnh một buổi gặp gỡ bất ngờ giữa chủ nhà và người bạn thân thiết. Tuy nhiên, hoàn cảnh lại khá đặc biệt khi con cháu đều đi vắng, chợ cũng cách xa. Điều này tạo nên một tình huống dở khóc dở cười, khiến cho cuộc gặp gỡ trở nên thú vị hơn.
Tiếp theo, tác giả liệt kê những thiếu thốn trong việc tiếp đãi bạn:
> Ao sâu nước cả, khôn chài cá
> Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
> Cải chửa ra cây, cà mới nụ
> Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Những thứ cần thiết để tiếp khách như cá, gà, cải, cà, bầu, mướp đều không có sẵn. Điều này càng làm tăng thêm sự thiếu thốn, nhưng đồng thời cũng thể hiện sự chân thành, mộc mạc của chủ nhà.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là dù thiếu thốn nhưng tình cảm của tác giả dành cho bạn vẫn rất chân thành, ấm áp:
> Đầu trò tiếp khách, trầu không có
> Bác đến chơi đây, ta với ta.
Dù không có miếng trầu để tiếp khách, nhưng tình bạn giữa hai người vẫn được nâng niu, trân trọng. Câu thơ cuối cùng "ta với ta" thể hiện sự hòa hợp, đồng điệu giữa hai tâm hồn tri kỷ. Tình bạn ấy vượt qua mọi vật chất tầm thường, chỉ cần có tấm lòng chân thành là đủ.
Như vậy, bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến đã thể hiện một tình bạn đẹp đẽ, chân thành, vượt qua mọi vật chất tầm thường. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh giản dị, mộc mạc để khắc họa tình bạn, tạo nên một bức tranh đẹp về tình người.
câu 6. Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến đã thể hiện được vẻ đẹp trong tình bạn giữa con người với con người. Tình bạn ấy được xây dựng trên cơ sở là sự thấu hiểu, đồng cảm và hơn hết đó chính là sự chân thành. Trong cuộc sống, chúng ta có rất nhiều cách để kết bạn, nhưng để chọn ra những người bạn tri kỉ, chân thành thì thật sự rất khó khăn. Người bạn tri kỉ sẽ luôn bên cạnh động viên, giúp đỡ những lúc ta gặp khó khăn, hoạn nạn. Họ cũng sẽ là người đưa ra những lời khuyên chân thành nhất để giúp ta vượt qua mọi khó khăn. Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến đã cho thấy được điều đó. Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu về việc người bạn của mình đến thăm nhà. Tuy nhiên, hoàn cảnh của gia đình lại không có gì để tiếp đãi bạn bè:
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta!
Trong hoàn cảnh ấy, tác giả đã thể hiện sự lo lắng, băn khoăn khi không biết tiếp đãi bạn như thế nào. Những thứ cần thiết để tiếp khách như rau cải, cà, bầu, mướp,... đều chưa có. Thậm chí, ngay cả miếng trầu - thứ quan trọng nhất trong giao tiếp cũng không có. Điều này cho thấy sự thiếu thốn, nghèo khổ của gia đình tác giả. Tuy nhiên, dù thiếu thốn về vật chất nhưng tình cảm của tác giả dành cho bạn vẫn vô cùng chân thành, tha thiết. Tác giả đã khẳng định rằng, dù không có gì để tiếp đãi nhưng chỉ cần có tấm lòng, tình cảm thì vẫn đủ để gắn kết hai người bạn. Câu thơ cuối cùng của bài thơ đã khẳng định rõ nét điều đó:
Bác đến chơi đây, ta với ta!
Hai từ "ta với ta" đã thể hiện được sự hòa quyện, gắn bó giữa hai người bạn. Dù không có gì để tiếp đãi nhưng chỉ cần có tấm lòng, tình cảm thì vẫn đủ để gắn kết hai người bạn. Qua bài thơ "Bạn đến chơi nhà", Nguyễn Khuyến đã cho thấy được vẻ đẹp trong tình bạn giữa con người với con người. Đó là tình bạn dựa trên sự chân thành, thấu hiểu và sẻ chia. Tình bạn ấy sẽ mãi mãi bền vững theo thời gian.