17/10/2025
18/10/2025
Trong hành trình sống, con người luôn khao khát khẳng định bản thân, muốn được nhìn nhận, được ngợi ca. Tuy nhiên, khi sự tự tin vượt quá giới hạn, nó biến thành kiêu ngạo – thứ “độc dược ngọt” hủy hoại nhân cách và làm con người xa rời thực tế. Truyện ngắn “Nhện và người” của Trần Duy Phiên là một lời cảnh tỉnh thấm thía về căn bệnh kiêu ngạo – thứ đã khiến con người tưởng như vươn cao lại hóa ra tự giam mình trong chiếc kén cô độc.
Nhân vật Trần Việt Chiến được khắc họa như một hình mẫu của sự tài năng và thành công. Anh thông minh từ thuở nhỏ, giỏi giang trên mọi lĩnh vực, đạt đến đỉnh cao học vấn với tấm bằng tiến sĩ hạng tối ưu. Anh được xem là “con ngựa chiến” – biểu tượng cho sức mạnh, ý chí và tài năng. Thế nhưng, càng tài giỏi, Chiến lại càng cô độc và kiêu ngạo. Anh bướng bỉnh, không chịu nghe ai; bừa bãi, phớt lờ mọi quy tắc; tự cho mình cái quyền sống “một mình một cõi”. Trong mắt anh, không ai xứng đáng chung nhà, chung việc, thậm chí đến con nhện nhỏ cũng bị xem là “đồ ngu”.
Nhưng trớ trêu thay, chính con nhện – sinh vật bé nhỏ mà Chiến khinh thường – lại trở thành tấm gương phản chiếu sự giới hạn trong nhận thức của anh. Mạng nhện mỏng manh, tưởng chừng vô dụng, lại là cạm bẫy hoàn hảo giăng ra giữa đời sống. Khi chứng kiến nhện cần mẫn giăng tơ, nuôi trứng và săn muỗi, Chiến chợt nhận ra chính mình – một “ngựa chiến” bị giam trong lưới của lòng kiêu ngạo. Nhện tồn tại nhờ lao động, nhờ bản năng sáng tạo tự nhiên; còn Chiến, dù trí tuệ siêu phàm, lại sống vô nghĩa, trống rỗng và khô cứng trong chính chiếc “mạng tơ” danh vọng mà mình dệt ra.
Tính kiêu ngạo khiến con người tách khỏi cộng đồng, coi thường những điều giản dị và đánh mất khả năng học hỏi. Nó làm chúng ta nhìn đời bằng con mắt ngạo mạn, chỉ thấy cái thấp kém của người khác mà quên mất sự hữu hạn của chính mình. Kiêu ngạo, vì thế, không chỉ là sai lầm về thái độ mà còn là sự mù quáng về trí tuệ. Câu chuyện kết thúc bằng sự thức tỉnh của Trần Việt Chiến – khi anh “hết muốn làm con ngựa chiến”. Đó không phải là sự đầu hàng, mà là giây phút anh trở lại làm con người thật, biết cúi đầu trước quy luật của tự nhiên, biết học lại bài học khiêm nhường.
Truyện ngắn “Nhện và người” vì thế không chỉ là câu chuyện về một cá nhân kiêu ngạo, mà còn là tấm gương phản chiếu xã hội hiện đại – nơi nhiều người mải mê chạy theo thành tích, quyền lực và danh tiếng mà quên mất điều cốt lõi: con người chỉ thực sự lớn lao khi biết nhỏ lại. Khiêm tốn không làm ta thấp đi, mà khiến ta đủ sáng suốt để tiếp tục tiến lên.
Như con nhện bé nhỏ nhưng khôn ngoan, mỗi người cần học cách dệt mạng đời mình bằng lao động, kiên nhẫn và lòng khiêm nhường. Bởi cuối cùng, thứ giúp ta đứng vững không phải là vầng hào quang chói lóa, mà là sự tỉnh thức trong tâm hồn – nơi con người thật của ta được sinh ra từ sự khiêm tốn và hiểu biết.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
vài giây trước
Top thành viên trả lời