câu 1. Văn bản "Giọt sương đêm" của Trần Đức Tiến thuộc thể loại truyện ngắn. Truyện xoay quanh cuộc đối thoại giữa Bọ Dừa - một vị khách trọ và Thằn Lằn - chủ nhà trọ. Qua cuộc trò chuyện này, tác giả đã gửi gắm nhiều bài học ý nghĩa về cuộc sống.
- Đề tài: Cuộc sống của các loài vật trong thế giới tự nhiên.
- Chủ đề: Sự đa dạng, phong phú của thế giới tự nhiên; tình yêu quê hương đất nước;...
- Các chi tiết truyện tiêu biểu:
+ Chi tiết giọt sương đêm rơi xuống cổ Bọ Dừa khiến ông nhớ về quê hương và quyết định trở về.
+ Chi tiết Thằn Lằn kể cho Bọ Dừa nghe về cuộc sống ở xóm Vườn Xanh.
+ Chi tiết Bọ Dừa quyết định trở về quê hương sau nhiều năm xa cách.
Truyện ngắn "Giọt sương đêm" đã mang đến cho người đọc những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống. Tác phẩm cũng góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và gìn giữ những giá trị truyền thống của dân tộc.
câu 2. Truyện cổ tích "Sọ Dừa" là một tác phẩm văn học dân gian Việt Nam, thể hiện những giá trị đạo đức, tình cảm gia đình và ước mơ đổi đời của người lao động. Truyện sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời sống thường ngày, tạo nên sức hấp dẫn riêng biệt.
1. Ngôi kể: Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, tức là người kể xưng "tôi". Điều này giúp cho câu chuyện trở nên chân thực, gần gũi với người đọc, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật.
2. Đặc điểm của lời kể: Lời kể trong truyện cổ tích thường ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu, phù hợp với đối tượng trẻ em. Ngôn ngữ được sử dụng đơn giản, dễ nhớ, dễ thuộc, tạo nên tính truyền miệng cao. Ngoài ra, lời kể còn chứa đựng nhiều yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo, góp phần tăng thêm sức hấp dẫn cho câu chuyện.
3. Thái độ người kể: Người kể trong truyện cổ tích thường giữ vai trò khách quan, trung lập, không can thiệp vào diễn biến câu chuyện. Tuy nhiên, đôi khi người kể cũng thể hiện thái độ khen chê, đánh giá đối với hành động của nhân vật. Ví dụ, trong truyện "Sọ Dừa", người kể thường tỏ ra ngạc nhiên trước tài năng của Sọ Dừa, đồng thời lên án hành động độc ác của hai cô chị.
4. Ý nghĩa của truyện:
- Vẻ đẹp tâm hồn quan trọng hơn vẻ đẹp ngoại hình: Sọ Dừa dù mang hình hài dị dạng nhưng lại sở hữu trí tuệ thông minh, lòng nhân ái và sự chăm chỉ. Nhờ vậy, anh đã chinh phục được trái tim của công chúa và được mọi người yêu mến. Qua đó, truyện khẳng định rằng vẻ đẹp tâm hồn mới là yếu tố quyết định giá trị của con người.
- Lòng nhân hậu và sự vị tha: Mẹ Sọ Dừa dù nghèo khổ nhưng vẫn sẵn sàng cưu mang và nuôi dưỡng Sọ Dừa. Công chúa dù bị hai cô chị hãm hại nhưng vẫn bao dung, tha thứ cho họ. Từ đó, truyện nhắn nhủ chúng ta hãy sống bằng tấm lòng nhân ái, vị tha, sẵn sàng giúp đỡ người khác.
- Niềm tin vào bản thân và sự kiên trì: Sọ Dừa dù mang hình hài dị dạng nhưng vẫn luôn tin tưởng vào khả năng của bản thân. Anh không ngừng học tập, rèn luyện để trở thành một người có ích cho xã hội. Cuối cùng, anh đã đạt được thành công và hạnh phúc. Câu chuyện khuyến khích mỗi người hãy luôn tin tưởng vào bản thân, kiên trì theo đuổi mục tiêu của mình.
- Niềm tin vào công lý: Hai cô chị vì ghen ghét, đố kị mà đã hãm hại Sọ Dừa. Cuối cùng, họ phải chịu sự trừng phạt thích đáng. Từ đó, truyện khẳng định rằng cái thiện luôn chiến thắng cái ác, kẻ gieo gió ắt phải gặt bão.
câu 3. Nhân vật chính trong truyện "Giọt sương đêm" là giọt sương đêm. Nhân vật này được miêu tả là một giọt nước nhỏ bé, trong suốt, long lanh, rơi xuống mặt đất vào ban đêm. Giọt sương đêm tượng trưng cho sự tinh khiết, thanh tao, nhẹ nhàng và mong manh.
Yếu tố hoang đường:
* Giọt sương đêm có khả năng giao tiếp với con người: Trong truyện, giọt sương đêm có thể trò chuyện với chàng trai trẻ, giúp đỡ anh ta tìm lại tình yêu đã mất. Điều này tạo nên yếu tố kỳ ảo, khiến câu chuyện thêm phần hấp dẫn và ly kỳ.
* Giọt sương đêm có khả năng chữa bệnh: Giọt sương đêm có thể chữa khỏi căn bệnh hiểm nghèo cho chàng trai trẻ. Yếu tố này thể hiện sức mạnh phi thường của thiên nhiên, đồng thời cũng ẩn dụ cho sự hy vọng, niềm tin vào cuộc sống.
Tác dụng của yếu tố kỳ ảo:
* Tăng tính hấp dẫn cho câu chuyện: Các yếu tố kỳ ảo giúp câu chuyện trở nên thú vị, lôi cuốn người đọc.
* Thể hiện chủ đề của truyện: Qua các yếu tố kỳ ảo, tác giả muốn khẳng định sức mạnh của tình yêu, sự hy vọng và niềm tin vào cuộc sống.
* Gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc: Những chi tiết kỳ ảo tạo nên dấu ấn riêng cho câu chuyện, khiến người đọc nhớ mãi.
câu 4. - Từ đơn:
+ Quan
+ Cho
+ Vào
+ Xem
+ Chẳng
+ Đó
+ Chính
+ Là
+ Vợ
+ Mình
+ Hai
+ Vợ
+ Chồng
+ Gặp
+ Nhau
+ Mừng
+ Mừng
+ Tuỉ
+ Đưa
+ Về
+ Nhà
+ Mở
+ Tiệc
+ Mừng
+ Mời
+ Bà
+ Con
+ Đến
+ Chia
+ Vui
+ Nhưng
+ Lại
+ Giấu
+ Vợ
+ Trong
+ Nhà
+ Không
+ Cho
+ Ai
+ Biết
+ Hai
+ Cô
+ Chị
+ Nhìn
+ Thấy
+ Cô
+ Em
+ Thì
+ Xấu
+ Hổ
+ Quá
+ Lén
+ Bỏ
+ Ra
+ Về
+ Rồi
+ Từ
+ Đó
+ Bỏ
+ Đi
+ Biệt
+ Xứ
- Từ phức:
+ Giáo viên
+ Ngữ văn
+ Trung học phổ thông
+ Học sinh
+ Người dùng
+ Câu hỏi
+ Trả lời
+ Nhiệm vụ
+ Rước
+ Cô tôi
+ Về
+ Quan
+ Trạng
+ Mở
+ Tiệc
+ Mừng
+ Chia
+ Vui
+ Khấp
+ Khỏi
+ Tranh
+ Kể
+ Chuyện
+ Cô
+ Em
+ Rủi
+ Ro
+ Ra
+ Chiều
+ Thương
+ Tiếc
+ Mâu
+ thuẫn
+ Ngoại hình
+ Tâm hồn
+ Nhân hậu
+ Vị tha
+ Lòng nhân hậu
+ Sự vị tha
+ Niềm tin
+ Bản thân
+ Kiên trì
+ Công lý
+ Ghen
+ Ghét
+ Rắp
+ Tâm
+ Hại
+ Thay
+ Làm
+ Bà
+ Trạng
- Biện pháp tu từ ẩn dụ:
+ "Hai cô chị nhìn thấy cô em thì xấu hổ quá": Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, sử dụng thị giác ("nhìn") để miêu tả cảm xúc ("xấu hổ"). Tác dụng: Tăng sức gợi hình, giúp người đọc dễ dàng hình dung được phản ứng của hai cô chị trước vẻ ngoài của cô em. Đồng thời, ẩn dụ này còn thể hiện sự bất ngờ, ngỡ ngàng của họ khi chứng kiến vẻ ngoài khác biệt của cô em.
+ "Lén bỏ ra về": Ẩn dụ cách thức, sử dụng hành động "bỏ ra về" để ám chỉ sự trốn tránh, lẩn tránh của hai cô chị. Tác dụng: Nhấn mạnh thái độ xấu hổ, ngại ngùng của họ khi đối mặt với cô em. Họ không dám đối diện trực tiếp mà chọn cách rời đi một cách lặng lẽ.
- Tác dụng chung của các biện pháp tu từ:
+ Các biện pháp tu từ ẩn dụ góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc sắc cho đoạn trích. Chúng giúp tăng sức gợi hình, gợi cảm, khiến câu chuyện thêm hấp dẫn, lôi cuốn. Đồng thời, chúng cũng góp phần thể hiện chủ đề của truyện: Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và đề cao giá trị của con người bên trong; lên án những quan niệm sai lầm về vẻ đẹp ngoại hình; khẳng định niềm tin vào bản thân và sự kiên trì; nhấn mạnh sự công lý trong cuộc sống.
câu 5. Câu chuyện kể về chàng trai tên Sọ Dừa, vốn dĩ là một người có hình dáng kì lạ, đầu tròn lông lốc như quả dừa. Tuy nhiên, Sọ Dừa rất thông minh và hiếu thảo. Anh ta đã lấy được cô gái xinh đẹp nhất làng làm vợ dù ban đầu bị gia đình cô gái từ chối. Sau đó, Sọ Dừa đỗ Trạng nguyên và được vua cử đi sứ. Trước khi đi, anh ta dặn vợ giữ gìn 2 hòn đá lửa, 1 con dao và 2 quả trứng gà. Trong lúc Sọ Dừa vắng nhà, 2 người chị của vợ Sọ Dừa đã nhiều lần hãm hại cô em út để cướp ngôi vị hoàng hậu. Nhưng nhờ có những vật dụng mà Sọ Dừa đã dặn, cô em út đã thoát khỏi nguy hiểm và được cứu giúp. Cuối cùng, 2 người chị của vợ Sọ Dừa đã phải chịu trừng phạt thích đáng.
Tóm tắt cốt truyện:
- Sọ Dừa là một người có hình dáng kì lạ, đầu tròn lông lốc như quả dừa.
- Anh ta rất thông minh và hiếu thảo.
- Sọ Dừa lấy được cô gái xinh đẹp nhất làng làm vợ dù ban đầu bị gia đình cô gái từ chối.
- Sọ Dừa đỗ Trạng nguyên và được vua cử đi sứ.
- Trước khi đi, Sọ Dừa dặn vợ giữ gìn 2 hòn đá lửa, 1 con dao và 2 quả trứng gà.
- Trong lúc Sọ Dừa vắng nhà, 2 người chị của vợ Sọ Dừa đã nhiều lần hãm hại cô em út để cướp ngôi vị hoàng hậu.
- Nhờ có những vật dụng mà Sọ Dừa đã dặn, cô em út đã thoát khỏi nguy hiểm và được cứu giúp.
- 2 người chị của vợ Sọ Dừa đã phải chịu trừng phạt thích đáng.
Bài học rút ra:
- Vẻ đẹp tâm hồn quan trọng hơn vẻ đẹp ngoại hình: Sọ Dừa tuy mang hình hài dị dạng nhưng lại có phẩm chất tốt đẹp như thông minh, hiếu thảo, chăm chỉ. Nhờ vậy, Sọ Dừa đã được công chúa và mọi người yêu quý và trọng dụng.
- Lòng nhân hậu và sự vị tha: Mẹ Sọ Dừa tuy nghèo khổ nhưng lại có lòng nhân hậu, đã cưu mang và nuôi dưỡng Sọ Dừa khi không ai muốn nhận. Nhờ vậy, Sọ Dừa đã có cơ hội được sống và trưởng thành. Công chúa đã vị tha cho ngoại hình khác biệt của Sọ Dừa và yêu quý anh vì những phẩm chất tốt đẹp của anh.
- Niềm tin vào bản thân và sự kiên trì: Sọ Dừa tuy mang hình hài dị dạng nhưng không hề tự tỉ hay mặc cảm. Anh đã luôn cố gắng học tập và rèn luyện bản thân để trở thành một người có ích cho xã hôị. Nhờ sự kiên trì và nỗ lực, Sọ Dừa đã vượt qua mọi khó khăn và thử thách để đạt được thành công.
- Niềm tin vào công lý: Hai người chị của vợ Sọ Dừa sinh lòng ghen ghét rắp tâm hại em để thay làm bà trạng. Họ đã phải chịu trừng phạt thích đáng sau những việc làm xấu xa, độc ác của mình. Từ đó, người đọc có được bài học về sự công lý.
câu 6. Nội dung chính của văn bản là câu chuyện về tình yêu giữa chàng trai tên Sọ Dừa và cô gái xinh đẹp. Câu chuyện thể hiện sự đối lập giữa vẻ bề ngoài và phẩm chất bên trong của con người. Sọ Dừa dù có ngoại hình xấu xí nhưng lại rất tài năng và tốt bụng. Cô gái xinh đẹp ban đầu tỏ ra khinh thường Sọ Dừa nhưng sau đó đã nhận ra rằng vẻ bề ngoài không phản ánh đúng bản chất của một con người. Thông điệp chính của văn bản là hãy đánh giá con người dựa trên phẩm chất bên trong chứ không nên chỉ dựa vào vẻ bề ngoài.
Phản ánh:
Qua việc phân tích câu chuyện, chúng ta có thể thấy rõ ràng chủ đề và thông điệp của văn bản. Việc sử dụng phương pháp tiếp cận thay thế giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa của tác phẩm. Ngoài ra, việc liên kết với thực tế đời sống cũng giúp học sinh vận dụng kiến thức vào cuộc sống hàng ngày.
câu 7. Câu chuyện "Sọ Dừa" là một câu chuyện cổ tích Việt Nam mang tính giáo dục sâu sắc. Câu chuyện xoay quanh cuộc đời của Sọ Dừa - một chàng trai có hình dáng kì lạ, nhưng lại sở hữu tài năng phi thường. Qua câu chuyện này, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học ý nghĩa về cuộc sống.
Trước hết, câu chuyện khẳng định rằng vẻ đẹp tâm hồn quan trọng hơn vẻ đẹp ngoại hình. Sọ Dừa dù mang hình hài dị dạng nhưng lại có phẩm chất tốt đẹp như thông minh, hiếu thảo, chăm chỉ. Nhờ vậy, anh đã được công chúa và mọi người yêu quý và trọng dụng.
Thứ hai, câu chuyện ca ngợi lòng nhân hậu và sự vị tha. Mẹ Sọ Dừa tuy nghèo khổ nhưng lại có lòng nhân hậu, đã cưu mang và nuôi dưỡng Sọ Dừa khi không ai muốn nhận. Nhờ vậy, Sọ Dừa đã có cơ hội được sống và trưởng thành. Công chúa cũng đã vị tha cho ngoại hình khác biệt của Sọ Dừa và yêu quý anh vì những phẩm chất tốt đẹp của anh.
Thứ ba, câu chuyện đề cao giá trị của lòng kiên trì và nghị lực. Sọ Dừa dù mang hình hài dị dạng nhưng không hề tự ti hay mặc cảm. Anh đã luôn cố gắng học tập và rèn luyện bản thân để trở thành một người có ích cho xã hội. Nhờ sự kiên trì và nỗ lực, Sọ Dừa đã vượt qua mọi khó khăn và thử thách để đạt được thành công.
Cuối cùng, câu chuyện khẳng định niềm tin vào công lý. Ganh tị với cô em, hai cô chị sinh lòng ghen ghét rắp tâm hại em để thay làm bà trạng. Hai người chị cuối cùng đã phải chịu trừng phạt thích đáng sau những việc làm xấu xa, độc ác của mình. Từ đó, người đọc có được bài học về sự công lý. "Ác giả ác báo", cái ác rồi sẽ bị trừng trị.
Tóm lại, câu chuyện "Sọ Dừa" là một câu chuyện cổ tích Việt Nam mang tính giáo dục sâu sắc. Câu chuyện đã đem đến cho người đọc nhiều bài học ý nghĩa về cuộc sống.
câu 8. Truyện cổ tích Sọ Dừa thuộc loại truyện cổ tích thần kì. Tác phẩm xoay quanh cuộc đời của Sọ Dừa - chàng trai do người mẹ uống nước mưa trong sọ dừa mà sinh ra. Tuy hình dáng xấu xí, nhưng Sọ Dừa lại có tài năng xuất chúng. Cuối cùng, Sọ Dừa kết hôn cùng người vợ hiền lành, trở thành trạng nguyên và sống hạnh phúc bên gia đình nhỏ của mình.
Nhân vật Sọ Dừa đại diện cho kiểu nhân vật bất hạnh, có hình dạng xấu xí, nhưng lại có tài năng và tấm lòng đẹp đẽ. Qua nhân vật này, tác giả dân gian muốn gửi gắm những ước mơ, khát vọng về một cuộc sống công bằng, hạnh phúc dành cho tất cả mọi người.
Về mặt nội dung, truyện Sọ Dừa thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân ta về một xã hội bình đẳng, công bằng. Dù sinh ra trong hoàn cảnh nào, họ vẫn mong muốn rằng những người tốt bụng, hiền lành sẽ được hưởng hạnh phúc, còn kẻ tham lam, độc ác sẽ phải gánh chịu hậu quả.
Ngoài ra, truyện cũng khẳng định giá trị thực sự của một con người nằm ở phẩm chất, đạo đức chứ không phải ở ngoại hình. Điều này được thể hiện rõ nét qua tình huống Sọ Dừa lấy được cô út xinh đẹp nhất trong ba chị em gái. Cô út là người duy nhất chấp nhận Sọ Dừa dù anh ta có hình dạng xấu xí. Cô nàng không chỉ yêu thương Sọ Dừa thật lòng mà còn hết mực kính trọng cha mẹ chồng.
Bên cạnh đó, truyện còn phản ánh thái độ tôn trọng của nhân dân đối với lao động, sáng tạo. Họ coi trọng những người nông dân chân lấm tay bùn, bởi họ là những người tạo ra của cải vật chất nuôi sống xã hội.
Về nghệ thuật, truyện sử dụng nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. Ví dụ như việc Sọ Dừa hóa thân thành chàng trai khôi ngô tuấn tú sau khi cưới vợ, hay việc hai cô chị hãm hại cô em út dẫn đến cái chết của họ. Những chi tiết này góp phần tăng thêm sức hấp dẫn cho câu chuyện, khiến người đọc tò mò muốn theo dõi diễn biến tiếp theo.
Cuối cùng, truyện Sọ Dừa mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Nó nhắc nhở chúng ta hãy luôn giữ vững niềm tin vào bản thân, không nên đánh giá con người qua vẻ bề ngoài. Đồng thời, nó cũng khuyên nhủ chúng ta hãy sống lương thiện, tránh xa những thói hư tật xấu.