3 giờ trước
3 giờ trước
1 giờ trước
Bài thơ “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương đã thể hiện sâu sắc niềm trân trọng và ngợi ca vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, thủy chung của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến xưa, đồng thời bộc lộ niềm thương cảm cho số phận long đong, bất hạnh của họ:
“Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.”
Bài thơ mang hai lớp nghĩa đan xen: nghĩa tả thực và nghĩa ẩn dụ tượng trưng.
Trước hết, ở lớp nghĩa tả thực, tác giả miêu tả hình ảnh chiếc bánh trôi nước — món ăn dân gian quen thuộc. Bánh có hình tròn, màu trắng, được luộc chín trong nước, khi nổi lên là đã chín. Nhân bánh làm bằng đường phên, còn rắn hay nát lại tùy vào tay người nặn khéo léo hay không. Tác giả đã khắc họa chiếc bánh một cách sinh động, từ hình thức đến cách làm.
Tuy nhiên, đằng sau hình ảnh tả thực ấy là nghĩa biểu tượng sâu sắc. Hồ Xuân Hương mượn hình ảnh “bánh trôi nước” để ẩn dụ cho thân phận và vẻ đẹp của người phụ nữ. Mở đầu bằng cụm từ “Thân em” – một mô típ quen thuộc trong ca dao như:
“Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu”
hay
“Thân em như ớt chín cây
Càng tươi ngoài vỏ, càng cay trong lòng.”
Cũng như trong ca dao, “thân em” là tiếng nói của niềm cảm thương, xót xa trước cuộc đời nổi trôi, phụ thuộc của người phụ nữ. Dù có nhan sắc, phẩm hạnh – “vừa trắng lại vừa tròn” – họ vẫn phải chịu đau khổ, thiệt thòi, “bảy nổi ba chìm với nước non”. Thành ngữ ấy gợi ra một cuộc đời vất vả, nhiều sóng gió. Câu “rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn” thể hiện số phận phụ thuộc, bị người khác định đoạt.
Tuy nhiên, vượt lên trên nghịch cảnh, người phụ nữ trong thơ Hồ Xuân Hương vẫn kiên cường, thủy chung, son sắt:
“Mà em vẫn giữ tấm lòng son.”
Đó chính là vẻ đẹp bất biến của tâm hồn, biểu tượng cho đức hạnh, nghị lực và lòng tự trọng của người phụ nữ Việt Nam.
Với thể thơ thất ngôn tứ tuyệt cô đọng, ngôn ngữ giản dị mà giàu ẩn dụ, bài thơ đã khắc họa thành công hình tượng người phụ nữ vừa đẹp đẽ, vừa kiên cường giữa cuộc đời đầy trắc trở.
“Bánh trôi nước” là một viên ngọc sáng trong thơ Nôm của Hồ Xuân Hương, thể hiện giá trị nhân văn sâu sắc. Qua đó, tác giả gửi gắm lòng yêu thương, trân trọng và sự cảm phục đối với người phụ nữ Việt Nam xưa – những con người đẹp từ hình dáng đến tâm hồn, dù chịu nhiều thiệt thòi vẫn giữ trọn tấm lòng son.
Từ bài thơ, mỗi chúng ta càng thêm trân quý, yêu thương và cảm thông hơn với những người phụ nữ quanh mình.
1 giờ trước
Hàn Mặc Tử là một thi sĩ có phong cách thơ rất riêng biệt, độc đáo. Ông để lại cho đời nhiều tập thơ nổi tiếng như Gái Quê, Thơ Điên hay Chơi Giữa Mùa Trăng. Bài thơ "Mùa xuân chín" là một bài thơ tiêu biểu, góp phần làm nên tên tuổi của nhà thơ.
Tựa đề bài thơ đầy ấn tượng" Mùa xuân chín", ta nghe như có sự mềm mại, hương thoang thoảng của vị xuân rạo rực mà không kém phần đằm thắm, ý tứ chất chồng những tầng sâu ý nghĩa khiến ta tò mò muốn khám phá, thôi thúc ta đi sâu vào nội dung tác phẩm để khám phá nét "chín" của mùa xuân trong thơ Hàn Mặc Tử ra sao.
"Trong làn nắng ửng khói mơ tan
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng
Sột soạt gió trêu tà áo biếc
Trên giàn thiên lý bóng xuân sang"
Bức tranh mùa xuân chốn thôn quê thật thanh bình, duyên dáng mà đằm thắm yêu thương. Trong làn nắng nhẹ của của bầu trời, làn khói xa như tan đi, tạo nên vẻ đẹp như mơ như thực, không quá chi tiết, chỉ đôi nét chấm phá nhưng khiến ta không khỏi xuyến xao trước khung trời đầy yên bình lúc này. Trên những mái nhà tranh nơi quê nghèo lấm tấm màu hoa thiên lý điểm tô, cơn gió khẽ đung đưa những chiếc lá xanh biếc tạo nên thứ âm thanh lạ lùng" sột soạt", tất cả đều quá đỗi nhẹ nhàng mà thân thương. Mùa xuân đang len lỏi vào cảnh vật, trên giàn thiên lý báo xuân về, mùa xuân đến, cây cỏ, thiên nhiên, đất trời, và lòng người như hòa quyện lấy nhau:
"Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi;"
Vạn vật mang sức xuân, làn mưa xuân tưới thêm cho cỏ cây sức sống mới đầy xanh tươi "gợn tới trời" như đang đùa giỡn với nắng, với gió với mây. Tiếng hát đón xuân của bao cô gái thôn quê đầy tình tứ, mùa xuân đến khiến ai cũng vui tươi, phấn khởi, tâm hồn đầy trẻ trung, yêu đời. Giai điệu nhạc cất lên cùng lời ca:
" Ngày mai trong đám xuân xanh ấy
Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi."
Niềm vui xuân hoà cùng niềm vui của hạnh phúc lứa đôi, thế là ngày mai trong đám cô thôn nữ ấy, có người đi lấy chồng bỏ lại sau lưng những cuộc vui, có chút gì đó tiếc nuối đan xen trong niềm vui ấy. Mùa xuân điểm tô cho đời, kết nên quả ngọt cho tình yêu, mùa của niềm hạnh phúc tràn đầy.
"Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi,
Hổn hển như lời của nước mây,
Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây..."
Niềm yêu đời họa trong lời hát thơ ngây, trong sáng, tinh nghịch "tiếng ca vắt vẻo" trên lưng núi, hoà vào cảnh vật, âm vang mãi. Những âm thanh như đang chuyển động theo nhịp thời gian, "hổn hển" "thì thầm" với nhau đầy ý vị, thân thương. Tiếng thơ nghe sao khiến người bâng khuâng, xao xuyến đến lạ kỳ.
"Khách xa gặp lúc mùa xuân chín
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng
Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang"
Nếu ở khổ thơ đầu là hình ảnh cỏ cây tươi xanh thì đây chính là hình ảnh đối lập khi xuân chín, xuân đã không còn thơ mộng như khi vừa sang nữa, nó mang màu của nỗi tiếc nuối ngậm ngùi, mang màu của nắng gió thôn quê: "Dọc bờ sông trắng nắng chang chang". m "ang" cuối bài làm cho câu thơ mang tâm trạng mênh mang khó tả, như nỗi lòng thì nhân đang băn khoăn, trĩu nặng xót xa về thân phận người con gái:
" Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang"
Nếu ngày xưa khi đang tuổi xuân thì, nhịp xuân sang cùng lòng bao cô gái ngân nga lời ca, tiếng hát chào mừng thì giờ đây khi xuân chín, xa rời xuân xanh năm nào, "chị ấy" giờ trở thành một người phụ nữ với bao nỗi lo toan. Trách nhiệm cuộc sống và công việc của người mẹ, người vợ thêm nặng, song, dù vất vả, nhọc nhằn vẫn ánh lên nét đẹp rạng ngời.
Bài thơ thật nhẹ nhàng, ngôn ngữ dù giản dị nhưng được nhà thơ chọn lọc rất tinh tế. Mỗi tiếng thơ thốt lên là cả một bầu trời thương yêu vừa mang nỗi thương cảm vừa mang nỗi nhớ mênh mang chốn quê nhà vất vả, gian nan. Với ngôn ngữ kết tinh cùng tấm lòng hồn hậu của thi nhân, Hàn Mạc Tử đã viết nên một "mùa xuân chín" vẹn tròn, đầy đặn, thiết tha.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời