bó bột lâu, cơ teo nhỏ do

Khi chỉ định bó bột (bất động chi) kéo dài, cơ không co duỗi hay chịu tải trọng như bình thường sẽ dần bị teo nhỏ. Cơ chế chính bao gồm: 1. Giảm vận động – giảm kích thích cơ • Thiếu co cơ thường xuyên → tín hiệu cơ học (mechanical load) không còn → tế bào cơ “hiểu” là không cần phải duy trì khối lượng lớn. • Hoạt động cơ thụ động (ở trong bột) không đủ để duy trì tổng hợp protein. 2. Giảm tổng hợp protein, tăng phân hủy protein • Con đường IGF-1/PI3K/Akt (kích thích tổng hợp protein) bị ức chế. • Con đường myostatin/SMAD (ức chế phát triển cơ) được kích hoạt nhiều hơn. • Hệ thống ubiquitin-proteasome và autophagy-lysosome hoạt động mạnh, làm tăng phá hủy sợi cơ. 3. Mất nhân cơ (myonuclei) • Trong quá trình bất động lâu, một số myonuclei ở nội bào cơ có thể bị loại bỏ, giảm khả năng tổng hợp protein tại sợi cơ. 4. Thay đổi cấu trúc sợi cơ • Giảm số lượng và kích thước sợi cơ, nhất là sợi nhanh (type II). • Tỉ lệ sợi chậm (type I) có thể tăng tương đối, nhưng mật độ tổng thể giảm. 5. Giảm tưới máu và trao đổi chất • Lưu lượng máu đến cơ giảm, làm giảm oxy và dinh dưỡng. • Hoạt động men ty thể giảm, ảnh hưởng đến sản xuất ATP. 6. Ứng dụng lâm sàng và phục hồi • Cố gắng rút ngắn thời gian bất động: bó bột đủ chắc nhưng không quá dài ngày. • Sớm vận động thụ động, sau đó chủ động dần (physiotherapy). • Kích thích điện cơ (electrical muscle stimulation) trong giai đoạn bất động. • Cho bệnh nhân tập chịu trọng lượng từng phần (partial weight bearing) càng sớm càng tốt. Tóm lại, bó bột lâu dẫn đến “disuse atrophy” – teo cơ do không có tải trọng và co duỗi, gây mất cân bằng giữa tổng hợp và phân hủy protein cơ, giảm chức năng chuyển hóa và tưới máu, dẫn tới giảm khối lượng và sức mạnh cơ.