câu 1. Thể thơ tự do
câu 2. Trong khổ thơ thứ nhất, tác giả sử dụng nhiều hình ảnh và từ ngữ gợi lên sự vất vả, tảo tần của "mẹ":
- "Vun trồng xanh những ước mơ": Hình ảnh này thể hiện sự hy sinh thầm lặng của mẹ, luôn mong muốn con cái được sống tốt đẹp hơn. Mẹ không chỉ vun trồng những ước mơ của mình mà còn vun trồng cả ước mơ của con cái.
- "Giữ dành hạt giống sau mùa gặt": Hình ảnh này ẩn dụ cho việc mẹ luôn chuẩn bị kỹ lưỡng cho tương lai của con cái. Mẹ luôn tích lũy kiến thức, kinh nghiệm để truyền lại cho thế hệ sau.
- "Gánh mùa đông xuống đồng chiêm mặn": Hình ảnh này miêu tả cuộc sống lao động vất vả của mẹ. Mẹ phải làm việc vất vả, chịu đựng khó khăn để nuôi dưỡng con cái.
- "Cái chum sành truyền lại sự ấm no": Hình ảnh này tượng trưng cho tình yêu thương, sự chăm sóc chu đáo của mẹ đối với con cái. Mẹ luôn cố gắng mang đến cho con cái cuộc sống đầy đủ, ấm no.
- "Lội dòng sông tát ánh trăng chống hạn": Hình ảnh này thể hiện sự kiên cường, bất khuất của mẹ trước mọi khó khăn. Mẹ luôn nỗ lực vượt qua thử thách để bảo vệ gia đình.
- "Cây lúa gầy nhễ nhại giọt phù sa": Hình ảnh này miêu tả cảnh tượng khắc nghiệt của thiên nhiên, nhưng cũng thể hiện sự kiên cường, bền bỉ của mẹ. Dù gặp khó khăn, mẹ vẫn luôn cố gắng vươn lên.
- "Cơn gió lào cho mắt mẹ âu lo": Hình ảnh này thể hiện nỗi lo lắng, trăn trở của mẹ về tương lai của con cái. Mẹ luôn lo lắng cho con cái, mong muốn con cái được bình an, hạnh phúc.
- "Cỏ dại mọc tràn bờ xôi, ruộng mật": Hình ảnh này miêu tả sự phát triển mạnh mẽ của cỏ dại, tượng trưng cho những khó khăn, thử thách mà mẹ phải đối mặt.
- "Có một thời xuân sắc mẹ đi qua đám lá lúa cứa nóng bừng da mặt": Hình ảnh này thể hiện sự hy sinh thầm lặng của mẹ. Mẹ luôn sẵn sàng hy sinh bản thân để con cái được sống tốt đẹp hơn.
- "Để cánh đồng xanh bao thì con gái": Hình ảnh này thể hiện niềm tin tưởng của mẹ vào tương lai tươi sáng của con cái. Mẹ luôn mong muốn con cái được thành công, hạnh phúc.
- "Ngọn cỏ gừng đâm nhói những bước mẹ tính tuổi bằng hai lần gặt hái": Hình ảnh này thể hiện sự già nua, hao mòn của mẹ theo năm tháng. Mẹ luôn phải đối mặt với những khó khăn, thử thách của cuộc đời.
- "Chân bằng nhọc nhằn nắng hạn lại mưa giông": Hình ảnh này thể hiện sự vất vả, gian nan của mẹ trong cuộc sống. Mẹ luôn phải đối mặt với những khó khăn, thử thách của cuộc đời.
- "Và tôi như hạt thóc vàng bé nhỏ gửi dấu tay khắp thửa ruộng xứ đồng": Hình ảnh này thể hiện sự khiêm tốn, giản dị của con cái. Con cái luôn biết ơn và trân trọng những gì mẹ đã dành cho mình.
- "Mẹ đã gieo hi vọng ở trên đồng thương cái vạc cái cò ngày giáp hạt!": Hình ảnh này thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của con cái đối với mẹ. Mẹ luôn là nguồn động lực, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho con cái.
Phản ánh:
Qua bài tập này, học sinh sẽ hiểu rõ hơn về cách phân tích ngôn ngữ thơ ca, đặc biệt là cách sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh, nhân hóa,... để tạo nên những hình ảnh giàu sức gợi, giúp người đọc cảm nhận được tâm tư, tình cảm của tác giả. Bên cạnh đó, bài tập cũng giúp học sinh rèn luyện khả năng suy luận, liên tưởng, từ đó nâng cao khả năng cảm thụ văn học.
câu 3. Trong hai dòng thơ "đám lá lúa cứa nóng bừng da mặt" và "ngọn cỏ gừng đâm nhói những bước chân", tác giả sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa.
- Đám lá lúa cứa nóng bừng da mặt: Tác giả sử dụng động từ "cứa" - hành động thường thấy ở con người để miêu tả đám lá lúa. Điều này khiến cho hình ảnh đám lá trở nên sinh động, gần gũi với con người hơn. Cảm giác "nóng bừng da mặt" cũng được thể hiện rõ nét, gợi lên sự khó chịu, bức bối do sức nóng của mùa hè.
- Ngọn cỏ gừng đâm nhói những bước chân: Tác giả sử dụng động từ "đâm" - hành động gây đau đớn, tổn thương để miêu tả ngọn cỏ gừng. Hình ảnh ngọn cỏ gừng trở nên dữ dội, mạnh mẽ hơn, tạo cảm giác bất ngờ, khó chịu cho người đọc. Cụm từ "những bước chân" được nhân hóa, gợi lên sự mệt mỏi, nặng nề của người nông dân khi phải đối mặt với điều kiện khắc nghiệt của thiên nhiên.
Tác dụng chung của phép nhân hóa trong hai câu thơ này là:
- Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra khung cảnh nắng nóng, oi bức của mùa hè và sự vất vả, gian nan của người nông dân.
- Thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả đối với quê hương, đất nước, đặc biệt là những người lao động cần cù, chịu khó.
- Nhấn mạnh sự khắc nghiệt của thiên nhiên, nhưng cũng khẳng định ý chí kiên cường, nghị lực phi thường của con người trước mọi thử thách.
câu 4. Trong đoạn trích "Mẹ Và Cánh Đồng", tác giả Trần Văn Lợi đã khéo léo kết hợp hai hình ảnh chính là "cánh đồng" và "mẹ". Mối quan hệ giữa chúng được thể hiện rõ nét qua việc sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ và nhân hóa.
* Cánh đồng được ví như một biểu tượng cho cuộc sống lao động vất vả nhưng đầy hy vọng của người nông dân. Nó là nơi nuôi dưỡng, ươm mầm cho những ước mơ, khát vọng của họ. Hình ảnh này gợi lên sự rộng lớn, bao la, mang ý nghĩa về sự trường tồn, bền bỉ của cuộc sống.
* Mẹ là hình ảnh đại diện cho tình yêu thương, sự hy sinh thầm lặng và lòng kiên cường của người phụ nữ Việt Nam. Bà là người gieo hạt, chăm sóc, bảo vệ cánh đồng, cũng như là người vun trồng, nuôi dưỡng những ước mơ của con cái. Hình ảnh này gợi lên sự ấm áp, che chở, mang ý nghĩa về sự gắn bó, yêu thương vô điều kiện.
Sự tương phản giữa hai hình ảnh tạo nên một bức tranh đẹp về cuộc sống nông thôn, với những khó khăn, gian khổ nhưng vẫn luôn chứa đựng niềm tin vào tương lai tươi sáng. Qua đó, tác giả muốn khẳng định vai trò to lớn của người mẹ trong gia đình và xã hội, đồng thời ca ngợi tinh thần lạc quan, kiên cường của người nông dân Việt Nam.
câu 5. Trong cuộc sống, mỗi người đều cần phải có niềm tin và hy vọng vào bản thân mình. Niềm tin và hy vọng chính là động lực giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống. Khi chúng ta có niềm tin và hy vọng, chúng ta sẽ luôn lạc quan, yêu đời và sẵn sàng đối mặt với những khó khăn thử thách. Chúng ta cũng sẽ dễ dàng tìm ra được giải pháp cho những vấn đề gặp phải.
Niềm tin và hy vọng còn giúp chúng ta tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh. Khi chúng ta có niềm tin và hy vọng, chúng ta sẽ luôn muốn chia sẻ niềm vui và nỗi buồn cùng với những người thân yêu. Điều này sẽ giúp chúng ta gắn kết tình cảm với nhau hơn.
Tuy nhiên, niềm tin và hy vọng cũng cần phải được xây dựng dựa trên cơ sở thực tế. Nếu chúng ta chỉ tin tưởng vào những điều không thể xảy ra, chúng ta sẽ dễ bị thất vọng và chán nản. Vì vậy, chúng ta cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đặt niềm tin và hy vọng vào bất cứ điều gì.
Tóm lại, niềm tin và hy vọng là những yếu tố quan trọng giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống. Hãy luôn tin tưởng vào bản thân mình và hy vọng vào tương lai tươi sáng phía trước.