viết bài văn phân tích một tác phẩm em yêu thích

Bài thơ "Ánh trăng" của nhà thơ Nguyễn Duy đã mang tới cho người đọc nhiều cảm xúc sâu sắc về tình cảm giữa con người và vầng trăng. Tác phẩm được sáng tác vào năm 1978 khi đất nước đã giải phóng được khoảng ba năm. Lúc này, con người đang dần quen với cuộc sống đô thị và đôi lúc họ đã lãng quên đi quá khứ gian lao của đất nước. Chính vì vậy, bài thơ ra đời như một lời nhắc nhở về những năm tháng gian khổ, đồng thời cũng là lời nhắn nhủ về thái độ sống ân nghĩa, thủy chung.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã đưa người đọc ngược dòng thời gian về với quá khứ:

Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ

Những câu thơ ngắn gọn, súc tích đã gợi lên cả một tuổi thơ êm đềm và hạnh phúc. Nhân vật trữ tình xuất hiện trong tư thế hồi tưởng, nhớ về những năm tháng ấu thơ. Đó là khoảng thời gian mà con người ta hồn nhiên, ngây thơ nhất. Họ chưa phải lo nghĩ về cuộc sống cơm áo gạo tiền hay những bon chen ngoài xã hội. Mà lúc ấy, con người được hòa nhập với thiên nhiên, với đồng ruộng mênh mông, với bãi cỏ xanh mướt, với dòng sông mát lành và biển cả bao la.

Không chỉ có thiên nhiên, con người còn được lớn lên trong tình yêu thương của những người ruột thịt. Đó là sự đùm bọc, che chở của đồng đội, là tình yêu thương vô bờ bến của cha mẹ, là những âu yếm, ngọt ngào của người bà hiền hậu. Tất cả đã tạo nên tuổi thơ tươi đẹp, đáng nhớ. Và trong hành trang bước vào tương lai, những kỉ niệm đẹp đẽ ấy sẽ luôn dõi theo, sát cánh bên cạnh.

Khi trưởng thành, cuộc sống đô thị với ánh điện cửa gương đã khiến con người quên đi vẻ đẹp giản dị của vầng trăng.

Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường

Vầng trăng giờ đây chỉ còn là quá khứ, là kí ức xa xôi. Con người đã quên đi những gian khổ, nhọc nhằn của một thời đã qua. Họ đã quên đi ánh trăng tri kỉ, tình nghĩa của ngày xưa. Nhưng trớ trêu thay, đến khi thành phố mất điện, họ mới nhận ra rằng vầng trăng năm xưa chẳng hề thay đổi.

Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn

Câu thơ diễn tả sự bất ngờ, đột ngột của hoàn cảnh. Đó cũng là sự bất ngờ trong cảm xúc của con người. Trong giây phút ấy, con người nhận ra sự vô tâm, thờ ơ của bản thân. Họ giật mình trước ánh trăng tròn vành vạnh. Cái tròn của trăng gợi đến sự tròn đầy của nghĩa tình, của quá khứ đẹp đẽ, thủy chung.

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình

Hình ảnh trăng tròn vành vạnh càng tô đậm thêm ý nghĩa biểu tượng của nhân vật trữ tình. Nó tượng trưng cho nghĩa tình quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, không phai mờ. Còn cái "im phăng phắc" của trăng lại gợi đến một tấm lòng bao dung, độ lượng, không oán hờn. Điều đó trái ngược hẳn với sự đổi thay của lòng người. Và chính sự im lặng ấy làm cho nhân vật "giật mình". Cái "giật mình" của sự ăn năn, tự trách. Giật mình vì thấy mình đã phụ lại nghĩa tình của quá khứ. Giật mình vì thấy mình vô tình, bạc bẽo.

Như vậy, bài thơ "Ánh trăng" của Nguyễn Duy đã mang tới cho người đọc những cảm xúc sâu sắc về tình cảm giữa con người và vầng trăng. Với giọng thơ chân thành tha thiết, tác giả đã giúp chúng ta hiểu hơn về đạo lí sống: "Uống nước nhớ nguồn", ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ.