viết văn bản nghị luận tìm hiểu cấu tứ và hình ảnh của bài thơ Tràng giang

Huy Cận là một nhà thơ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam, ông là một trong những cây bút tiêu biểu của phong trào Thơ mới. Trước Cách mạng tháng Tám 1945, thơ ông mang một nỗi sầu về kiếp người và ca ngợi cảnh đẹp của thiên nhiên, tạo vật. Bài thơ Tràng giang là một bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ Huy Cận. Tác phẩm được trích từ tập Lửa thiêng, được viết khi ông đang đứng ở bờ Nam bến Chèm sông Hồng, ngắm cảnh mênh mông sóng nước, lòng vời vợi buồn, cám cảnh cho kiếp người nhỏ bé, nổi trôi giữa dòng đời vô định. Mang nỗi u buồn hoài như thế nên bài thơ vừa có nét đẹp cổ điển lại vừa đượm nét hiện đại, đem đến sự thích thú, yêu mến cho người đọc.

Đọc bài thơ, ta thấy ngay nhan đề "Tràng giang". Với hai âm "ang" tạo nên tiếng vọng cho câu thơ, cũng gợi lên trong người đọc cảm giác về con sông dài vô tận. Cảm giác này lại được tác giả vẽ nên bằng những hình ảnh, ngôn từ giàu sức gợi:

Nắng xuống, trời lên sâu chót vót
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu
Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;
Mênh mông không một chuyến đò ngang.
Không cầu gợi chút niềm thân mật,
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.

Con đường chạy thẳng vào nỗi nhớ
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa.

Ngay ở khổ thơ đầu tiên này, độc giả đã phần nào cảm nhận được nỗi buồn miên man của nhà thơ. Bằng việc sử dụng những từ ngữ giàu sức gợi tả, Huy Cận dường như đang phác họa một bức tranh sông nước mênh mang đến rợn ngợp. Ở đó có nắng, có trời, có dòng sông chảy hiền hòa và có cả nỗi cô đơn đến tuyệt vời. Từ "sâu chót vót" vừa gợi độ cao thăm thẳm, vừa gợi cảm giác nhìn từ trên cao ngắm xuống đáy giếng sâu. Và rồi, tác giả lại vẽ ra khung cảnh vắng lặng, cô quạnh nơi bến nước. Từ "cô liêu" như khắc sâu thêm nỗi buồn, nỗi cô đơn đang chất chứa trong lòng thi sĩ. Đến những khổ thơ tiếp theo, độc giả lại càng cảm nhận rõ nét hơn nỗi buồn ấy. Nó được khắc họa rõ nét qua những hình ảnh:

Lớp lớp mây cao đùn núi bạc,
Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa.
Lòng quê dợn dợn vời con nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.

Sự đối lập giữa hai hình ảnh "lớp lớp mây cao đùn núi bạc" và "chim nghiêng cánh nhỏ" làm bật lên sự nhỏ bé đến tội nghiệp của cánh chim đêm. Bóng chiều sa nhanh đến mức khiến một người nhạy cảm với thiên nhiên như Huy Cận cũng phải giật mình. Và rồi, nỗi nhớ quê hương trong ông bỗng dâng lên "dợn dợn" mà chẳng cần đến "khói hoàng hôn". Dường như, chỉ cần đến thế thôi cũng đủ để làm rung động biết bao tâm hồn yêu thơ, yêu cảnh và yêu cả cái tôi nhỏ bé đang cố gắng chống chọi lại với cuộc đời nhiều bất công, đau khổ.

Như vậy, có thể nói, cấu tứ của bài thơ Tràng giang là cấu tứ đậm chất Đường thi. Nó mang đến cho độc giả một cảm giác nhẹ nhàng, thư thái nhưng cũng da diết, ám ảnh khôn nguôi.