Cuộc sống là một hành trình dài của trải nghiệm và học hỏi, và trong hành trình ấy, không ai có thể tránh khỏi những vấp ngã, những sai lầm. Nguyễn Ngọc Tư, trong tác phẩm "Cải ơi", đã khắc họa một thực trạng đáng suy ngẫm: "cái cách đời nhảy xổ vào lỗi lầm của người khác thiệt là tưng bừng". Câu nói ấy như một lời cảnh tỉnh, đưa ra một vấn đề nhức nhối: Thái độ của chúng ta trước lỗi lầm của người khác sẽ kiến tạo nên một xã hội như thế nào?
Thật vậy, không khó để nhận thấy xu hướng "nhảy xổ" vào lỗi lầm của người khác đang diễn ra khá phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt là trên các nền tảng mạng xã hội. Khi ai đó mắc lỗi, dù lớn hay nhỏ, dù vô tình hay cố ý, ngay lập tức họ có thể trở thành tâm điểm của những lời chỉ trích, phán xét gay gắt, thậm chí là miệt thị và bôi nhọ. Sự "tưng bừng" trong cách "đời" phản ứng không chỉ thể hiện ở tốc độ lan truyền thông tin mà còn ở mức độ tiêu cực của những bình luận, thái độ hả hê trước sự sa ngã của người khác. Điều này không chỉ gây tổn thương sâu sắc cho người mắc lỗi, khiến họ khó có cơ hội sửa sai và làm lại, mà còn tạo ra một môi trường xã hội đầy áp lực, thiếu sự bao dung và thấu hiểu.
Vậy, trước lỗi lầm của người khác, chúng ta nên làm gì? Thay vì vội vàng phán xét hay "nhảy xổ" vào vết thương của họ, điều đầu tiên chúng ta cần làm là tập đặt mình vào vị trí của họ để thấu hiểu. Ai cũng có thể mắc lỗi, bởi "nhân vô thập toàn". Có thể có những nguyên nhân sâu xa, những áp lực, hoàn cảnh mà chúng ta không biết đã đẩy họ đến sai lầm đó. Sự thấu hiểu không đồng nghĩa với việc dung túng cho sai trái, mà là cơ sở để nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và nhân văn hơn.
Tiếp đó, chúng ta nên tự vấn bản thân và nhìn nhận lại chính mình. Liệu chúng ta đã bao giờ mắc phải những sai lầm tương tự hoặc thậm chí lớn hơn? Chính Hữu từng viết: "Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần". Sự tự phản tỉnh giúp chúng ta tránh được thái độ tự mãn, kiêu ngạo và thói đạo đức giả.
Nếu lỗi lầm đó gây ảnh hưởng nghiêm trọng và cần được xử lý, chúng ta có thể đưa ra lời góp ý chân thành, mang tính xây dựng, và quan trọng là trong sự riêng tư, kín đáo. Việc chỉ trích công khai thường chỉ làm gia tăng nỗi hổ thẹn và sự chống đối, thay vì khuyến khích sự thay đổi tích cực. Một lời động viên, một bàn tay giúp đỡ, một cơ hội để họ sửa sai có giá trị hơn rất nhiều so với ngàn lời phán xét. Thay vì chỉ trích, hãy giúp họ tìm ra con đường đúng đắn để vượt qua lỗi lầm và trưởng thành hơn.
Tóm lại, câu nói của Nguyễn Ngọc Tư là một lời nhắc nhở sâu sắc về cách chúng ta đang đối xử với nhau. Trước lỗi lầm của người khác, hãy chọn sự bao dung, thấu hiểu và lòng trắc ẩn thay vì sự phán xét vội vàng. Bởi lẽ, một xã hội văn minh không chỉ là nơi mọi người tránh được sai lầm, mà còn là nơi mọi người biết cách nâng đỡ nhau đứng dậy sau những vấp ngã, để cùng nhau hoàn thiện và tiến bộ.