ĐỀ 7

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

MIẾNG NGON HÀ NỘI

- Vũ Bằng –

Kỳ lạ đến thế là cùng, Hà Nội ạ!

Hà Nội… ngon… quá xá! Hà Nội ngon không mãi chỉ ngon về những miếng ngon đặc biệt, nhưng ngon từ cách ăn uống ngon đi, ngon từ cách rao hàng quà ngon xuống, ngon từ cách trình bày ngon tới, ngon từ cách thái miếng thịt, chia miếng bánh ngon lui.

[…] Miếng ngon của Hà Nội có phải đâu là mấy thứ đó mà thôi, Hà Nội ngon là ngon từ cái dưa, quả cà, trách mắm; Hà Nội ngon là ngon từ bát canh hoa lý nấu suông, mấy cái trứng cáy chưng lên ăn với gạo mễ trì hay đĩa rau muống xào có gia thêm một chút mắm tôm, Hà Nội ngon là ngon từ miếng cá thu kho với nước mía ăn với gạo tám thơm vào đầu đông, mấy bìa đậu sống ở Phú Thụy chấm với mắm tôm chanh ớt vào một ngày oi bức hay một chén sấu dầm nhắm nhót một ngày đìu hiu vào cuối thu.

Thực vậy, ăn một bữa cháo ám mà thiếu thìa là, cải cúc thì còn ra trò gì? Thưởng thức một bữa mắm tôm chua, mà về gia vị không tìm được mấy cánh lá bạc hà hay một chút rau thơm, nhất định không thể nào toàn bích. Cũng vậy, người nội trợ muốn làm ăn khéo tay đến mấy đi nữa, mà canh dưa nấu lạc thiếu rau diếp và mùi tô điểm, hay ăn cuốn mà không có giấm cái, thang mà không có mắm tôm, thì cũng không thể làm cho ta mãn nguyện. Ôi là miếng ngon Hà Nội! Cái ngon thiên hình vạn trạng làm cho người ta cảm thấy say sưa cuộc sống còn; cái ngon làm cho người ta thương mến nước non, thương mến từ cái cây, ngọn cỏ thương đi, thương mến từ con cá, miếng thịt của đồng bào mà thương lại; cái ngon làm cho người ta tự bắt buộc phải quý hóa từ mấy lá thìa là, cải cúc, từ một xóc cua đồng, từ mấy ngọn húng láng của những người nơi thôn ổ đã chăm chút trồng nên.

Cái ngon của Hà Nội thật là phiền toái mà kiểu cách. Người vợ thương chồng muốn làm nên một miếng ăn ngon, thực quả đã công phu; nhưng công phu, vất vả đến chừng nào đi nữa mà thấy chồng sung sướng thì cũng đã thấy được đền bù đầy đủ lắm rồi… Huống chi, nhiều lúc, miếng ăn ngon lại còn trói buộc tinh thần người ta lại với nhau, tưởng như không có cách gì khả dĩ chia lìa được…Một buổi kia, thân thể anh cũng mỏi mệt như linh hồn anh, anh tự nhiên thấy nhớ đến một bát canh rau sắng do tự tay vợ nấu, một đĩa chè kho vợ quấy, một con chim ngói nhồi cốm nấm hương, và thịt thăn do vợ hầm. Những món ăn đó có những liên hệ tinh thần bí mật và tế nhị nối ta với gia đình, làm cho ta không thể nào quên được. Đi xa, có khi nhớ mà se sắt cả lòng, ăn uống mất cả ngon vì buồn dâng lên nghẹn họng. Ta tương tư tất cả những miếng ngon Hà Nội đã chiếm lòng ta. Một ngọn gió thay chiều, một trận mưa xanh lạnh, một con chim hót, một cánh hoa rơi, một câu hát của người thiếu phụ ru con trên võng… đều nhắc nhở ta nhớ đến một thời trên, một miếng ngon đặc biệt của Hà Nội mến yêu.

Ôi nhớ biết mấy, cảm bao nhiêu! Tả làm sao được những cảm giác nhẹ nhàng và tế nhị của những buổi sáng Chủ nhật lên chợ Đồng Xuân, ta đi vào khu hàng quà, cách dãy hàng cây, hàng cá mươi mười lăm bước? Thật quả là “trên thì trời, dưới thì hàng quà”, ông ạ. Phải tới đó một hai lần rồi, người ta mới có thể có một “khái niệm tổng quát” về miếng ngon Hà Nội và thấu hiểu rằng miếng ngon liên kết các giai cấp xã hội với nhau chặt chẽ đến chừng nào. Tà áo màu tươi bay cạnh bộ com lê xám; vai áo tứ thân phai màu sát với cái khăn quàng bằng nỉ màu vàng lợt. Người ta ngồi ở trên những cái ghế dài, thưởng thức các miếng ngon Hà Nội, vui vẻ như anh em ruột thịt trong một nhà, người này thấy món nọ ngon thì mách người kia, người kia thấy thức kia kém thì bảo cho người nọ. Hết thảy đều vui vẻ tươi cười. Và trông thấy những cái miệng nhai dẻo quẹo, những con mắt như cười, những nét mặt nở nang, tươi thắm ở trên những hàng quà tinh khiết đó, người ta cảm giác thấy đời ít nhất cũng có một cái gì ý vị. […]

Quái lạ là cái miếng ngon! Mỗi thứ nhắc lại cho ta một kỷ niệm vui hay buồn, mỗi thứ nhắc lại cho ta một thời kỳ đã qua đi không trở lại.

Miếng ngon Hà Nội nhiều biết bao nhiêu! Yêu miếng ngon Hà Nội nhiều biết chừng nào!Miếng ngon của Hà Nội cũng thế, cũng trầm lặng như vậy và cũng tiết ra một hương thơm như vậy. Hương thơm đó ngạt ngào, quyến luyến như một lời tâm sự của người xưa để lại cho người sau, như một lời ân ái của tình nhân để lại cho tình nhân, như một lời tâm sự của một người anh yêu mến gởi cho cô em gái. Bao giờ phai lạt được những niềm yêu thương ấy? Bao giờ “ăn Bắc” lại không có nghĩa là ăn ngon? Ta mơ ước một ngày đất nước thanh bình, toàn dân sát cánh với nhau ăn mừng Đại Nhật bằng một bữa tiệc vĩ đại có đủ hết cả những miếng ngon Hà Nội.

(Vũ Bằng, Miếng ngon Hà Nội, NXB Hội Nhà Văn, 2021, tr. 141-144)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 3. Chỉ ra yếu tố tự sự trong văn bản.

Câu 4. Hãy giải thích nghĩa của từ “thiên hình vạn trạng” trong câu văn sau:

“Cái ngon thiên hình vạn trạng làm cho người ta cảm thấy say sưa cuộc sống còn

Câu 5. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được dùng trong đoạn văn sau:

“Miếng ngon của Hà Nội cũng thế, cũng trầm lặng như vậy và cũng tiết ra một hương thơm như vậy. Hương thơm đó ngạt ngào, quyến luyến như một lời tâm sự của người xưa để lại cho người sau, như một lời ân ái của tình nhân để lại cho tình nhân, như một lời tâm sự của một người anh yêu mến gởi cho cô em gái.”

Question

ĐỀ 7
 
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

MIẾNG NGON HÀ NỘI

- Vũ Bằng –

​Kỳ lạ đến thế là cùng, Hà Nội ạ!

​Hà Nội… ngon… quá xá! Hà Nội ngon không mãi chỉ ngon về những miếng ngon đặc biệt, nhưng ngon từ cách ăn uống ngon đi, ngon từ cách rao hàng quà ngon xuống, ngon từ cách trình bày ngon tới, ngon từ cách thái miếng thịt, chia miếng bánh ngon lui.

​[…] Miếng ngon của Hà Nội có phải đâu là mấy thứ đó mà thôi, Hà Nội ngon là ngon từ cái dưa, quả cà, trách mắm; Hà Nội ngon là ngon từ bát canh hoa lý nấu suông, mấy cái trứng cáy chưng lên ăn với gạo mễ trì hay đĩa rau muống xào có gia thêm một chút mắm tôm, Hà Nội ngon là ngon từ miếng cá thu kho với nước mía ăn với gạo tám thơm vào đầu đông, mấy bìa đậu sống ở Phú Thụy chấm với mắm tôm chanh ớt vào một ngày oi bức hay một chén sấu dầm nhắm nhót một ngày đìu hiu vào cuối thu.

​Thực vậy, ăn một bữa cháo ám mà thiếu thìa là, cải cúc thì còn ra trò gì? Thưởng thức một bữa mắm tôm chua, mà về gia vị không tìm được mấy cánh lá bạc hà hay một chút rau thơm, nhất định không thể nào toàn bích. Cũng vậy, người nội trợ muốn làm ăn khéo tay đến mấy đi nữa, mà canh dưa nấu lạc thiếu rau diếp và mùi tô điểm, hay ăn cuốn mà không có giấm cái, thang mà không có mắm tôm, thì cũng không thể làm cho ta mãn nguyện. Ôi là miếng ngon Hà Nội! Cái ngon thiên hình vạn trạng làm cho người ta cảm thấy say sưa cuộc sống còn; cái ngon làm cho người ta thương mến nước non, thương mến từ cái cây, ngọn cỏ thương đi, thương mến từ con cá, miếng thịt của đồng bào mà thương lại; cái ngon làm cho người ta tự bắt buộc phải quý hóa từ mấy lá thìa là, cải cúc, từ một xóc cua đồng, từ mấy ngọn húng láng của những người nơi thôn ổ đã chăm chút trồng nên.

​Cái ngon của Hà Nội thật là phiền toái mà kiểu cách. Người vợ thương chồng muốn làm nên một miếng ăn ngon, thực quả đã công phu; nhưng công phu, vất vả đến chừng nào đi nữa mà thấy chồng sung sướng thì cũng đã thấy được đền bù đầy đủ lắm rồi… Huống chi, nhiều lúc, miếng ăn ngon lại còn trói buộc tinh thần người ta lại với nhau, tưởng như không có cách gì khả dĩ chia lìa được…Một buổi kia, thân thể anh cũng mỏi mệt như linh hồn anh, anh tự nhiên thấy nhớ đến một bát canh rau sắng do tự tay vợ nấu, một đĩa chè kho vợ quấy, một con chim ngói nhồi cốm nấm hương, và thịt thăn do vợ hầm. Những món ăn đó có những liên hệ tinh thần bí mật và tế nhị nối ta với gia đình, làm cho ta không thể nào quên được. Đi xa, có khi nhớ mà se sắt cả lòng, ăn uống mất cả ngon vì buồn dâng lên nghẹn họng. Ta tương tư tất cả những miếng ngon Hà Nội đã chiếm lòng ta. Một ngọn gió thay chiều, một trận mưa xanh lạnh, một con chim hót, một cánh hoa rơi, một câu hát của người thiếu phụ ru con trên võng… đều nhắc nhở ta nhớ đến một thời trên, một miếng ngon đặc biệt của Hà Nội mến yêu.

​Ôi nhớ biết mấy, cảm bao nhiêu! Tả làm sao được những cảm giác nhẹ nhàng và tế nhị của những buổi sáng Chủ nhật lên chợ Đồng Xuân, ta đi vào khu hàng quà, cách dãy hàng cây, hàng cá mươi mười lăm bước? Thật quả là “trên thì trời, dưới thì hàng quà”, ông ạ. Phải tới đó một hai lần rồi, người ta mới có thể có một “khái niệm tổng quát” về miếng ngon Hà Nội và thấu hiểu rằng miếng ngon liên kết các giai cấp xã hội với nhau chặt chẽ đến chừng nào. Tà áo màu tươi bay cạnh bộ com lê xám; vai áo tứ thân phai màu sát với cái khăn quàng bằng nỉ màu vàng lợt. Người ta ngồi ở trên những cái ghế dài, thưởng thức các miếng ngon Hà Nội, vui vẻ như anh em ruột thịt trong một nhà, người này thấy món nọ ngon thì mách người kia, người kia thấy thức kia kém thì bảo cho người nọ. Hết thảy đều vui vẻ tươi cười. Và trông thấy những cái miệng nhai dẻo quẹo, những con mắt như cười, những nét mặt nở nang, tươi thắm ở trên những hàng quà tinh khiết đó, người ta cảm giác thấy đời ít nhất cũng có một cái gì ý vị. […]

​Quái lạ là cái miếng ngon! Mỗi thứ nhắc lại cho ta một kỷ niệm vui hay buồn, mỗi thứ nhắc lại cho ta một thời kỳ đã qua đi không trở lại.

Miếng ngon Hà Nội nhiều biết bao nhiêu! Yêu miếng ngon Hà Nội nhiều biết chừng nào!Miếng ngon của Hà Nội cũng thế, cũng trầm lặng như vậy và cũng tiết ra một hương thơm như vậy. Hương thơm đó ngạt ngào, quyến luyến như một lời tâm sự của người xưa để lại cho người sau, như một lời ân ái của tình nhân để lại cho tình nhân, như một lời tâm sự của một người anh yêu mến gởi cho cô em gái. Bao giờ phai lạt được những niềm yêu thương ấy? Bao giờ “ăn Bắc” lại không có nghĩa là ăn ngon? Ta mơ ước một ngày đất nước thanh bình, toàn dân sát cánh với nhau ăn mừng Đại Nhật bằng một bữa tiệc vĩ đại có đủ hết cả những miếng ngon Hà Nội.

(Vũ Bằng, Miếng ngon Hà Nội, NXB Hội Nhà Văn, 2021, tr. 141-144)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 3. Chỉ ra yếu tố tự sự trong văn bản.

Câu 4. Hãy giải thích nghĩa của từ “thiên hình vạn trạng” trong câu văn sau:

​“Cái ngon thiên hình vạn trạng làm cho người ta cảm thấy say sưa cuộc sống còn

Câu 5. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được dùng trong đoạn văn sau:

​“Miếng ngon của Hà Nội cũng thế, cũng trầm lặng như vậy và cũng tiết ra một hương thơm như vậy. Hương thơm đó ngạt ngào, quyến luyến như một lời tâm sự của người xưa để lại cho người sau, như một lời ân ái của tình nhân để lại cho tình nhân, như một lời tâm sự của một người anh yêu mến gởi cho cô em gái.”

Accepted Answer

i:
câu 3. Yếu tố tự sự trong văn bản "Miếng Ngon Hà Nội" của Vũ Bằng là việc tác giả kể lại những trải nghiệm cá nhân về ẩm thực Hà Nội. Tác giả miêu tả chi tiết từng món ăn, từ nguyên liệu, cách chế biến đến hương vị độc đáo của chúng. Qua đó, người đọc có thể hình dung rõ ràng hơn về những món ăn đặc trưng của Hà Nội và cảm nhận được sự tinh tế, tỉ mỉ trong nghệ thuật ẩm thực của người dân thủ đô.

câu 4. Câu hỏi:
Đoạn trích trên sử dụng phương thức biểu đạt chính nào?

Phân tích:

Đoạn trích sử dụng phương thức biểu đạt chính là nghị luận. Tác giả đưa ra quan điểm về "miếng ngon Hà Nội" và chứng minh cho quan điểm đó bằng việc phân tích cụ thể từng khía cạnh của nó.

* Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: "miếng ngon Hà Nội".
* Thân bài: Trình bày các luận cứ, lí lẽ, dẫn chứng để chứng minh cho quan điểm của mình.
* Kết bài: Khẳng định lại quan điểm và rút ra bài học hoặc gợi mở suy nghĩ tiếp theo.

Tác giả sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, lập luận logic, dẫn chứng cụ thể để thuyết phục người đọc. Đoạn trích mang tính chất bàn luận, đánh giá, giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn về "miếng ngon Hà Nội", đồng thời khơi gợi sự suy ngẫm về giá trị văn hóa ẩm thực của thủ đô.

câu 5. Xác định biện pháp tu từ:

Trong đoạn văn "Miếng ngon Hà Nội...", tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh. Cụ thể, tác giả so sánh "miếng ngon Hà Nội" với "người xưa", "tình nhân", "cô em gái".

Phân tích hiệu quả nghệ thuật:

* So sánh ngang bằng: Tác giả sử dụng phép so sánh ngang bằng để nhấn mạnh sự thầm lặng, nồng nàn, ấm áp của "miếng ngon Hà Nội". Những so sánh này giúp người đọc dễ dàng hình dung được giá trị tinh thần ẩn chứa trong từng món ăn.
* Tăng sức gợi hình, gợi cảm: Các hình ảnh so sánh "người xưa", "tình nhân", "cô em gái" mang tính biểu tượng cao, tạo nên sự gần gũi, thân thuộc, khiến người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về giá trị của "miếng ngon Hà Nội".
* Thể hiện tình cảm của tác giả: Qua việc so sánh "miếng ngon Hà Nội" với những hình ảnh quen thuộc, tác giả thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng đối với ẩm thực Hà Nội. Đồng thời, tác giả cũng khẳng định giá trị văn hóa, tinh thần của mảnh đất thủ đô ngàn năm văn hiến.

Kết luận:

Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng một cách tinh tế và hiệu quả trong đoạn văn, góp phần tạo nên một bức tranh sinh động, giàu cảm xúc về "miếng ngon Hà Nội". Nó không chỉ miêu tả vẻ đẹp của ẩm thực mà còn thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho quê hương.

ĐỀ 7 PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: MIẾNG NGON HÀ NỘI - Vũ Bằng – ​Kỳ lạ đến thế là cùng, Hà Nội ạ! ​Hà Nội… ngon… quá xá! Hà Nội ngon không mãi chỉ ngon về nhữn...

ĐỀ 7 PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: MIẾNG NGON HÀ NỘI - Vũ Bằng – Kỳ lạ đến thế là cùng, Hà Nội ạ! Hà Nội… ngon… quá xá! Hà Nội ngon không mãi chỉ ngon về nhữn...