Dưới đây là một số biện pháp đơn giản, dễ áp dụng nhằm cải thiện và tăng hiệu quả chức năng tiêu hóa:
1. Ăn chậm, nhai kỹ
- Mỗi miếng thức ăn nên được nhai 20–30 lần đến dạng bột nhão.
- Ăn chậm giúp tuyến nước bọt tiết đủ enzym tiêu hóa tinh bột, giảm gánh nặng cho dạ dày.
2. Chia nhỏ bữa, ăn đúng giờ
- Thay vì 2–3 bữa lớn, bạn có thể chia thành 4–5 bữa nhỏ trong ngày.
- Ăn đúng khung giờ giúp nhịp sinh học dạ dày – ruột ổn định, bài tiết men tiêu hóa đều đặn.
3. Tăng cường chất xơ
- Rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên cám, đậu đỗ… cung cấp chất xơ hoà tan và không hoà tan.
- Chất xơ cải thiện nhu động ruột, giảm táo bón và hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột.
4. Uống đủ nước
- Khoảng 1,5–2 lít nước/ngày (tùy cân nặng, môi trường, vận động).
- Nước giúp hòa tan dưỡng chất, phân giải mỡ, tránh táo bón.
5. Bổ sung men vi sinh (probiotics) và tiền men (prebiotics)
- Sữa chua, kefir, dưa cải muối, kim chi… chứa probiotic.
- Hành, tỏi, chuối chín, yến mạch… chứa prebiotic nuôi dưỡng lợi khuẩn.
6. Sử dụng thực phẩm giàu enzym tự nhiên
- Dứa, đu đủ, măng cụt xanh, me… chứa bromelain, papain giúp tiêu protein tốt hơn.
- Ăn thêm gừng tươi, tỏi, nghệ để kích thích men tiêu hóa và giảm đầy hơi.
7. Vận động nhẹ sau ăn
- Đi bộ chậm 10–15 phút giúp thức ăn di chuyển trong ống tiêu hóa.
- Tránh nằm ngay hoặc vận động quá mạnh sau bữa vì dễ gây trào ngược, đầy chướng.
8. Quản lý căng thẳng, stress
- Thiền, yoga, hít thở sâu giúp giảm kích thích hệ thần kinh giao cảm – ảnh hưởng tiêu cực lên nhu động ruột.
- Stress kéo dài dễ gây rối loạn co bóp dạ dày, tăng acid, đau thượng vị.
9. Hạn chế, tránh
- Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ và thức ăn nhanh (fast food).
- Rượu bia, cà phê đặc, nước ngọt có gas, thuốc lá.
- Đồ uống lạnh ngay sau bữa ăn (tốt nhất nên uống nước ấm hoặc nhiệt độ phòng).
10. Khám, tầm soát định kỳ
- Nếu có triệu chứng mạn tính (đau, ợ nóng, rối loạn đại tiện), cần đi khám tiêu hóa để được hướng dẫn điều trị và chế độ ăn đặc thù.
Áp dụng đồng thời các biện pháp trên sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, tăng hấp thu dinh dưỡng và ngăn ngừa nhiều rối loạn đường tiêu hóa.