viết bài văn phân tích một tác phẩm thơ của nhà thơ Tố Hữu

Tố Hữu được xem là lá cờ đầu của nền văn học cách mạng Việt Nam. Thơ ông mang đậm chất trữ tình chính trị, luôn phản ánh những chặng đường cách mạng đầy thử thách, gian nan. Trong đó, bài thơ "Từ ấy" là một tác phẩm tiêu biểu, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả. Tác phẩm đã khắc họa rất thành công tâm trạng của một thanh niên say mê lý tưởng cách mạng.

"Từ ấy" là tập thơ đầu tay của Tố Hữu, gồm có 72 bài thơ, được sáng tác từ 1937 đến 1946. Nhan đề "Từ ấy" là mốc thời gian có ý nghĩa đặc biệt trong cuộc đời chiến đấu của nhà thơ. Đó là cái mốc của niềm vui sướng, say mê khi bắt gặp ánh sáng của lí tưởng cộng sản. Và cũng là thời điểm thi sĩ khép lại quãng đời băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời để đến với ánh sáng của Đảng, ánh sáng của cách mạng.

Bài thơ mở đầu bằng một tiếng gọi cất lên mừng rỡ, sung sướng:

"Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim".

"Từ ấy" là thời điểm nhà thơ được giác ngộ chủ nghĩa Mác - Lênin, bắt gặp lí tưởng cách mạng. Lúc này, tâm hồn nhà thơ tràn ngập một niềm vui mới, hạnh phúc mới, bất chấp những ngày tháng tù đày sau này. Bằng sự nhạy cảm của một tâm hồn trẻ trung, nhà thơ đón nhận lí tưởng như ngọn gió mát lành xua tan đi những ngột ngạt, tăm tối của cuộc sống cũ. "Nắng hạ" là thứ ánh nắng chói chang, rực rỡ, đầy sức mạnh. So sánh "nắng hạ" với "mặt trời chân lí" vừa gợi ấn tượng về độ sáng và độ ấm của nắng mùa hạ, vừa diễn tả một cách tinh tế ánh sáng của cách mạng, của lí tưởng Đảng. Ánh sáng ấy thật đáng trân quý đối với một tâm hồn đã từng bấp bênh, vô định như Tố Hữu. Nhà thơ tiếp tục sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ với hình ảnh "hồn tôi" để diễn tả cụ thể niềm vui sướng đang trào dâng trong lòng.

Bằng giọng thơ nhẹ nhàng, êm ái, ta cảm nhận được niềm hạnh phúc lớn lao đang lan tỏa trong tâm hồn nhà thơ:

"Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim"

Hình ảnh "vườn hoa lá" gợi cho ta liên tưởng tới một thế giới tràn đầy sự sống, sinh sôi nảy nở, tươi mới, tràn trề nhựa sống. Ở đó có "hoa", có "lá", có hương thơm và có cả âm thanh rộn ràng của tiếng chim. Tất cả đã hòa quyện lại tạo nên một khu vườn rực rỡ sắc màu, tràn ngập âm thanh và đầy ắp ánh sáng mặt trời. Hai câu thơ trên nhằm nhấn mạnh tác động to lớn của lí tưởng cách mạng đối với cuộc đời người thanh niên Nguyễn Kim Thành. Từ đây, nhà thơ sẽ hoạt động cách mạng với một tâm hồn phơi phới, lạc quan, yêu đời.

Nếu như khổ thơ đầu tiên diễn tả niềm vui sướng khi bắt gặp lí tưởng cách mạng thì khổ thơ thứ hai lại là sự khẳng định về quan niệm sống mới:

"Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải khắp muôn nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời"

Nhà thơ tự nguyện "buộc" lòng mình với mọi người, tự nguyện gắn mình với những con người cùng khổ trong xã hội. Ông muốn học tập lối sống chan hoà, yêu thương, đùm bọc lẫn nhau trong tình giai cấp. Từ đây, nhà thơ sẽ cùng ăn, cùng ngủ, cùng san sẻ những cay đắng ngọt ngào với nhân dân, với quần chúng lao động. Từ "trang trải" khiến ta liên tưởng tới tấm lòng của nhà thơ trải rộng ra với cuộc đời, mang theo tình yêu thương, sự đồng cảm đến với những mảnh đời khó khăn.

Khổ thơ cuối cùng là lời khẳng định cho tinh thần đoàn kết, sự quyết tâm chiến đấu của người chiến sĩ cách mạng:

"Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm cù bất cù bơ".

Đại từ xưng hô "con", "em", "anh" đã thể hiện được tình cảm thân thiết, gần gũi của nhà thơ với quần chúng nhân dân. Họ chính là những con người bị tước đoạt quyền lợi, bị áp bức bóc lột mà chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh. Những kiếp phôi pha là những con người già cả nhưng vẫn phải lao động vất vả, những đứa trẻ không được đến trường, không được yêu thương chăm sóc,... Tất cả họ đều là nạn nhân của xã hội tàn ác, bất công. Từ đây, nhà thơ sẽ đứng lên kêu gọi, đoàn kết lực lượng để đấu tranh chống lại kẻ thù, giành lấy quyền sống cho nhân dân, cho bản thân.

Như vậy, bài thơ "Từ ấy" đã đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cuộc đời của người thanh niên cách mạng. Qua bài thơ, ta hiểu hơn về con đường cách mạng cùng phong cách trữ tình chính trị riêng biệt của nhà thơ Tố Hữu.