Kể tuổi tôi còn hơn tuổi bác, Tôi lại đau trước bác mấy ngày, Làm sao bác vội về ngay, Chợt nghe, tôi bỗng chân tay rụng rời, Ai chẳng biết chán đời là phải, Vội vàng sao đã mải lên tiên, Rượu ng...

Trong bài thơ "Khóc Dương Khuê", Nguyễn Khuyến thể hiện tình cảm sâu sắc và sự tiếc nuối khi mất đi người bạn thân thiết. Tình cảm này được thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau trong bài thơ.

Trước hết, tác giả sử dụng ngôn ngữ trang trọng, tôn kính để miêu tả mối quan hệ giữa mình và Dương Khuê. Cách xưng hô "tôi" - "bác" cho thấy sự gần gũi, thân mật nhưng vẫn giữ được nét lịch sự. Điều này phản ánh sự trân trọng và tình cảm sâu nặng mà Nguyễn Khuyến dành cho người bạn quá cố.

Thứ hai, tác giả nhắc đến những kỷ niệm chung giữa hai người, từ thời gian học tập, thi cử cho đến những ngày tháng cùng nhau trải qua cuộc sống khó khăn. Những kỷ niệm ấy gợi lên nỗi nhớ da diết và sự tiếc nuối khôn nguôi. Câu thơ "Tôi với bác.../ Tôi tuy thương..." thể hiện rõ ràng tâm trạng buồn bã, tiếc nuối của tác giả khi phải đối mặt với sự thật phũ phàng là người bạn thân đã ra đi mãi mãi.

Thứ ba, tác giả sử dụng các hình ảnh ẩn dụ, so sánh để diễn tả nỗi đau mất mát. Hình ảnh "giường kia", "đàn kia" tượng trưng cho sự trống vắng, cô đơn sau khi Dương Khuê ra đi. Tiếng đàn vốn là biểu tượng của niềm vui, sự hạnh phúc nay trở nên "ngẩn ngơ", "hững hờ". Điều này cho thấy nỗi đau tinh thần của tác giả khi phải chấp nhận thực tế rằng người bạn thân thiết đã không còn nữa.

Cuối cùng, tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu cảm xúc để bộc lộ trực tiếp nỗi lòng của mình. Câu thơ "Tuổi già hạt lệ như sương/ Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan" thể hiện sự kìm nén nỗi đau bên trong tâm hồn tác giả. Dù tuổi già đã khiến nước mắt cạn khô, nhưng nỗi nhớ thương vẫn trào dâng mãnh liệt.

Tóm lại, bài thơ "Khóc Dương Khuê" thể hiện tình cảm sâu sắc và sự tiếc nuối của Nguyễn Khuyến khi mất đi người bạn thân thiết. Tác giả đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật để diễn tả nỗi đau mất mát, đồng thời khẳng định giá trị to lớn của tình bạn trong cuộc sống.