Nhóm 1: Tâm trạng của Xúy Vân qua điệu sử râu, hát sắp, lời hát ngược
* Điệu sử rầu:
* Từ ngữ biểu đạt trực tiếp cảm xúc và tâm trạng của Xúy Vân: "thân này", "đau đớn", "buồn", "tủi phận".
* Nhận xét về vẻ đẹp và tâm trạng nhân vật qua các từ ngữ đó: Thể hiện nỗi đau khổ, tủi phận khi bị chồng phụ bạc, phải sống cuộc đời cô đơn, lẻ loi.
* Hình ảnh ẩn dụ: "Thân này" có thể hiểu là thân phận con người, "đau đớn" là nỗi đau tinh thần, "buồn" là tâm trạng buồn bã, "tủi phận" là cảm giác tự ti, mặc cảm vì không được chồng yêu thương.
* Ý nghĩa biểu đạt: Thể hiện sự bất hạnh, bi kịch của Xúy Vân, đồng thời cũng phản ánh xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ, khiến người phụ nữ phải chịu nhiều thiệt thòi, bất công.
* Điệu hát sắp:
* Những điều ngược đời, phi thực tế trong câu hát của Xúy Vân: "Bông bông dắt, bông bông díu/ Xa xa lắc, xa xa líu."
* Nhân xét sự sắp xếp và mối liên hệ của các hình ảnh ấy trong lời hát: Sự sắp xếp lộn xộn, trái ngược với logic thường ngày, tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo, thể hiện tâm trạng rối bời, hỗn loạn của Xúy Vân.
* Ý nghĩa biểu đạt của sự sắp xếp ấy: Thể hiện sự hoang mang, mất phương hướng, không biết phải làm gì trước tình cảnh bế tắc của mình.
* Lời hát ngược:
* Những lời hát ấy được lấy ý nghĩa từ câu ca dao: "Con cò lặn lội bờ sông/ Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non."
* Ví dụ minh họa: "Lặn lội bờ ao, gánh gạo nuôi chồng, tiếng khóc nỉ non."
Nhóm 2: Tìm hiểu tâm trạng của Xúy Vân qua điệu sử rầu và điệu hát sắp
* Điệu sử rầu: Thể hiện nỗi đau khổ, tủi phận của Xúy Vân khi bị chồng phụ bạc, phải sống cuộc đời cô đơn, lẻ loi.
* Điệu hát sắp: Thể hiện sự hoang mang, mất phương hướng, không biết phải làm gì trước tình cảnh bế tắc của mình.
Nhóm 3: Tìm hiểu tâm trạng của Xúy Vân qua lời hát ngược
* Lời hát ngược: Thể hiện sự tuyệt vọng, chán chường, muốn buông xuôi tất cả của Xúy Vân.
Nhóm 4: Tình cảnh của Xúy Vân
* Tình cảnh của Xúy Vân: Bị chồng phụ bạc, phải sống cuộc đời cô đơn, lẻ loi, không có ai chia sẻ, thấu hiểu.
* Thái độ của tác giả dân gian: Đồng cảm, xót thương cho số phận bất hạnh của Xúy Vân, đồng thời lên án xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ, khiến người phụ nữ phải chịu nhiều thiệt thòi, bất công.
Thông điệp của văn bản:
* Thông điệp chính: Hãy trân trọng tình yêu, hôn nhân, đừng để đến lúc hối hận thì đã quá muộn màng.
* Ý nghĩa sâu xa hơn: Phản ánh xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ, khiến người phụ nữ phải chịu nhiều thiệt thòi, bất công.
Đặc sắc của nghệ thuật chèo được thể hiện qua đoạn trích:
* Ngôn ngữ: Sử dụng ngôn ngữ bình dân, gần gũi với đời sống, giàu tính biểu cảm.
* Nghệ thuật xây dựng và thể hiện tâm trạng nhân vật: Qua việc sử dụng các điệu hát khác nhau như sử rầu, hát sắp, lời hát ngược, tác giả đã khắc họa thành công tâm trạng phức tạp, đa dạng của Xúy Vân.
* Chỉ dẫn sân khấu: Các chỉ dẫn sân khấu giúp diễn viên thể hiện tốt nhất tâm trạng của nhân vật, tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao.
Cách đọc văn bản chèo:
* Đọc kỹ văn bản, chú ý đến các chi tiết miêu tả tâm trạng nhân vật.
* Phân tích các biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản.
* Liên hệ với bối cảnh lịch sử, xã hội để hiểu rõ hơn về nội dung và ý nghĩa của văn bản.