Câu 1:
- Truyện "Vắt cổ chảy ra nước" thuộc thể loại truyện cười.
- Truyện được kể bằng ngôi thứ ba, nhân vật chính là anh đầy tớ.
- Cốt truyện xoay quanh cuộc đối thoại giữa anh đầy tớ và ông chủ về việc tìm kiếm chiếc cày bị rơi xuống sông. Anh đầy tớ đã cố gắng hết sức để cứu chiếc cày nhưng cuối cùng vẫn thất bại, khiến ông chủ tức giận và mắng mỏ anh ta.
- Chủ đề của truyện là phê phán thói keo kiệt, bủn xỉn của những người giàu có.
Câu 2:
- Thủ pháp tương phản được sử dụng trong truyện "Vắt cổ chảy ra nước". Cụ thể, tác giả đã đặt hai nhân vật vào hai hoàn cảnh trái ngược nhau:
+ Ông chủ giàu có, sung túc, sẵn sàng bỏ tiền ra mua sắm đồ đạc, nhưng lại tiếc rẻ từng đồng khi phải chi tiêu cho công việc.
+ Anh đầy tớ nghèo khó, vất vả, nhưng lại sẵn sàng hy sinh bản thân để giúp đỡ ông chủ.
- Sự tương phản này làm nổi bật tính cách keo kiệt, bủn xỉn của ông chủ và lòng tốt, sự tận tụy của anh đầy tớ.
Câu 3:
- Biện pháp nói quá được sử dụng trong cả hai câu nói của người đầy tớ và ông Hà Tiện.
- Trong câu nói của người đầy tớ: "Dạ, vắt cổ chảy ra nước!" - Tác giả đã phóng đại mức độ hao tốn của việc vắt cổ chai để nhấn mạnh sự vô ích của hành động đó.
- Trong câu nói của ông Hà Tiện: "... May là vì tôi không đi giày! Chớ mà đi giày thì rách mất mũi giày rồi còn gì!" - Tác giả đã cường điệu hóa mức độ nguy hiểm của việc đi giày để châm biếm sự keo kiệt, bủn xỉn của ông ta.
- Cả hai câu nói đều nhằm mục đích gây cười, đồng thời phê phán thói keo kiệt, bủn xỉn của những người giàu có.
Câu 4:
- Câu nói của người đầy tớ trong truyện "Vắt cổ chảy ra nước": "Dạ, vắt cổ chảy ra nước!" mang ý nghĩa mỉa mai, châm biếm. Nó thể hiện sự bất lực, tuyệt vọng của người đầy tớ trước sự keo kiệt, bủn xỉn của ông chủ. Đồng thời, nó cũng là lời nhắc nhở nhẹ nhàng về sự cần thiết phải biết tiết kiệm, tránh lãng phí.
- Câu nói của ông Hà Tiện trong truyện "May không đi giày": "... May là vì tôi không đi giày! Chớ mà đi giày thì rách mất mũi giày rồi còn gì!" mang ý nghĩa hài hước, dí dỏm. Nó thể hiện sự keo kiệt, bủn xỉn đến mức cực đoan của ông Hà Tiện. Đồng thời, nó cũng là lời tự chế giễu bản thân, thể hiện sự tự ti, thiếu tự tin của ông ta.
Câu 5:
- Vai trò của hai câu nói trong việc thể hiện chủ đề của truyện:
+ Câu nói của người đầy tớ trong truyện "Vắt cổ chảy ra nước" thể hiện sự bất lực, tuyệt vọng của người lao động trước sự keo kiệt, bủn xỉn của tầng lớp thống trị. Nó là tiếng nói tố cáo xã hội bất công, nơi mà những người giàu có chỉ biết hưởng thụ mà không biết chia sẻ.
+ Câu nói của ông Hà Tiện trong truyện "May không đi giày" thể hiện sự keo kiệt, bủn xỉn đến mức cực đoan của những người giàu có. Nó là tiếng cười châm biếm, phê phán lối sống ích kỷ, hẹp hòi của họ.
- Hai câu nói đều góp phần tạo nên tiếng cười châm biếm, phê phán thói keo kiệt, bủn xỉn của những người giàu có.
Câu 6:
- Mục đích sáng tạo các câu chuyện của tác giả dân gian là để giải trí, mua vui cho mọi người. Tuy nhiên, bên cạnh mục đích giải trí, các câu chuyện này còn ẩn chứa những bài học đạo đức sâu sắc.
- Cách nhìn cuộc sống, con người của tác giả dân gian được thể hiện qua việc lựa chọn chủ đề, xây dựng nhân vật và sử dụng ngôn ngữ. Các câu chuyện thường tập trung vào những vấn đề xã hội nóng bỏng, như: sự bất công, tham lam, độc ác,... Qua đó, tác giả muốn gửi gắm những thông điệp về đạo lý làm người, về cách ứng xử đúng đắn trong cuộc sống.
Câu 7:
- Tiết kiệm là một đức tính tốt đẹp của con người. Nó giúp chúng ta sử dụng hiệu quả tài sản, tiền bạc, thời gian,... để đạt được mục tiêu của mình.
- Keo kiệt là một thói hư tật xấu, thể hiện sự ích kỷ, hẹp hòi. Nó khiến con người trở nên bủn xỉn, keo kiệt, thậm chí là tàn nhẫn.
- Để phân biệt giữa tiết kiệm và keo kiệt, chúng ta cần dựa vào mục đích của hành động. Nếu hành động đó nhằm tiết kiệm tài sản, tiền bạc, thời gian,... để phục vụ cho lợi ích chung, thì đó là tiết kiệm. Còn nếu hành động đó nhằm giữ gìn tài sản, tiền bạc, thời gian,... cho riêng mình, thì đó là keo kiệt.