ĐỀ 22: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi Tại Việt Nam, vấn đề ô nhiễm không khí đã xuất hiện như hệ quả của quá trình phát triển kinh tế-xã hội và đô thị hóa. Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm không k...

câu 1: Đoạn trích trên nói về tình trạng ô nhiễm không khí đang ngày càng nghiêm trọng tại Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM. Mức độ ô nhiễm không khí đã tăng lên đáng kể trong vòng 10 năm qua do sự gia tăng của các hoạt động công nghiệp, giao thông và xây dựng. Trong đó, thông số ô nhiễm không khí chính là bụi PM 2.5, gây ra nhiều tác hại nguy hiểm đối với sức khỏe con người. Hằng năm, ô nhiễm không khí thường xảy ra từ tháng 10 của năm trước đến tháng 3 của năm tiếp theo, đặc biệt là vào ban đêm và buổi sáng sớm. Dữ liệu quan trắc của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, diễn biến ô nhiễm không khí đã tăng dần theo thời gian, đặc biệt là khi các hoạt động kinh tế - xã hội bắt đầu phục hồi sau đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm chất lượng môi trường không khí cũng phụ thuộc vào quy mô đô thị, mật độ dân số, đặc biệt là mật độ giao thông và tốc độ xây dựng tại các đô thị này. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí bao gồm các hoạt động giao thông vận tải, hoạt động xây dựng, hoạt động sản xuất công nghiệp, hoạt động đốt mở, các hoạt động dân sinh và sử dụng bếp than tổ ong trong sinh hoạt.

Kết luận: Đoạn trích đã cung cấp những thông tin chi tiết về tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vấn đề này và có ý thức bảo vệ môi trường sống của mình.

câu 2: Bụi PM 2.5 là loại bụi mịn có kích thước nhỏ hơn 2,5 micromet. Kích thước này rất nhỏ, chỉ bằng 1/20 sợi tóc con người. Do đó, chúng dễ dàng xâm nhập sâu vào phổi khi hít thở, gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người.

* Tác động trực tiếp: Bụi PM 2.5 bám vào bề mặt niêm mạc của đường hô hấp, gây viêm nhiễm, phù nề, làm giảm chức năng lọc khí của phổi. Nếu tiếp xúc lâu dài, bụi PM 2.5 có thể dẫn đến các bệnh lý về hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản mạn tính, ung thư phổi.
* Tác động gián tiếp: Bụi PM 2.5 chứa nhiều hợp chất độc hại như kim loại nặng, hợp chất hữu cơ bay hơi... Khi thâm nhập vào cơ thể, những chất độc này có thể gây tổn thương cho các cơ quan khác như tim mạch, thần kinh, thận...

Ngoài ra, bụi PM 2.5 còn có khả năng kết hợp với các chất ô nhiễm khác để tạo thành các hạt bụi phức tạp hơn, càng làm gia tăng nguy cơ gây hại cho sức khỏe con người. Vì vậy, việc kiểm soát và giảm thiểu nồng độ bụi PM 2.5 trong không khí là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

câu 3: Ô nhiễm không khí là một vấn đề nghiêm trọng đang ngày càng gia tăng trên khắp thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Đoạn trích nêu rõ rằng vấn đề này bắt đầu xuất hiện do hậu quả của quá trình phát triển kinh tế - xã hội và đô thị hóa. Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm không khí đã tăng lên mức đáng lo ngại trong khoảng 10 năm gần đây. Điều này phản ánh sự gia tăng về nhu cầu di chuyển, xây dựng cơ sở hạ tầng và các hoạt động công nghiệp.

Mật độ giao thông và tốc độ xây dựng đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra ô nhiễm không khí vì chúng tạo ra lượng khí thải độc hại cao hơn. Khi lưu lượng xe cộ tăng lên, lượng khí thải từ phương tiện giao thông cũng tăng theo, góp phần làm tăng nồng độ các chất gây ô nhiễm như CO2, NOx, SO2 và PM2.5. Tương tự, việc xây dựng các tòa nhà mới và cơ sở hạ tầng đòi hỏi sử dụng máy móc nặng nề và vật liệu xây dựng, tất cả đều tạo ra lượng khí thải và bụi mịn đáng kể.

Ngoài ra, đoạn trích còn chỉ ra rằng ô nhiễm không khí thường xảy ra vào ban đêm và buổi sáng sớm. Điều này có thể liên quan đến thói quen đi lại hàng ngày của con người. Vào những giờ cao điểm, lượng xe cộ đông đúc trên đường phố sẽ tạo ra lượng khí thải lớn hơn, góp phần làm tăng nồng độ các chất gây ô nhiễm.

Để giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe cộng đồng, cần thiết phải thực hiện các biện pháp kiểm soát nguồn gốc ô nhiễm. Việc hạn chế lưu lượng xe cộ, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường và cải thiện quản lý xây dựng là những bước quan trọng để bảo vệ chất lượng không khí. Đồng thời, nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của việc giữ gìn môi trường sạch đẹp cũng là một yếu tố then chốt trong cuộc chiến chống lại ô nhiễm không khí.

câu 4: Trong bài viết "Bảo vệ môi trường không khí là trách nhiệm của toàn xã hội", tác giả Khánh Huy đã sử dụng hiệu quả các số liệu, thông tin cụ thể để làm rõ tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam. Việc đưa ra những con số, dữ liệu thực tế giúp bài viết trở nên thuyết phục hơn, đồng thời tạo cơ sở vững chắc cho lập luận của tác giả.

Phân tích:

* Số liệu về thời gian ô nhiễm không khí: "trong khoảng 10 năm gần đây" - cho thấy vấn đề ô nhiễm không khí đã tồn tại lâu dài nhưng chưa được chú ý đúng mức.
* Thông tin về mức độ ô nhiễm: "mức đáng lo ngại" - khẳng định tính cấp bách của vấn đề.
* Dữ liệu về thời gian diễn biến ô nhiễm: "hằng năm, ô nhiễm tập trung từ tháng 10 của năm trước đến tháng 3 của năm tiếp theo... trong ngaỳ, ô nhiễm tập trung từ nửa đêm đến sáng..." - cung cấp chi tiết về thời gian và phạm vi ảnh hưởng của ô nhiễm không khí.
* Mật độ dân số và phương tiện giao thông: "tại các đô thị, chất lượng môi trường không khí phụ thuộc nhiều vào quy mô đô thị, mật độ dân số, đặc biệt là mật độ giao thông và tốc độ xây dựng tại các đô thị này." - nhấn mạnh vai trò của đô thị và giao thông trong việc gây ô nhiễm không khí.
* Nguyên nhân gây ô nhiễm: "từ các hoạt động như: hoạt động giao thông vận tải; hoạt động xây dựng; hoạt động sản xuất công nghiệp; hoạt động đốt mở (đốt chất thải, rác thải và phụ phẩm nông nghiệp); các hoạt động dân sinh, sử dụng dụng bếp than tổ ong trong sinh hoạt; các yếu tố điều kiện khí hậu, thời tiết." - liệt kê đầy đủ các nguyên nhân gây ô nhiễm, giúp người đọc hiểu rõ bản chất vấn đề.

Việc đưa ra các số liệu, thông tin cụ thể giúp bài viết trở nên khách quan, khoa học và dễ dàng thuyết phục người đọc. Đồng thời, nó cũng góp phần nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường không khí.

câu 5: Trong gia đình hoặc cộng đồng của em, tôi có thể thực hiện những hành động cụ thể để giảm thiểu ô nhiễm không khí từ hoạt động giao thông, sinh hoạt hay xây dựng. Dưới đây là một số gợi ý về cách thức mà chúng ta có thể áp dụng để bảo vệ môi trường sống:

* Giao thông: Khuyến khích việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng thay vì xe cá nhân, ưu tiên đi bộ hoặc đạp xe nếu quãng đường ngắn. Đồng thời, khuyến khích mọi người tuân thủ luật lệ giao thông, hạn chế tình trạng ùn tắc giao thông kéo dài gây ra khói bụi và tiếng ồn.
* Sinh hoạt: Sử dụng năng lượng sạch như điện mặt trời, gió, thủy điện... để giảm thiểu tiêu thụ năng lượng từ các nguồn hóa thạch gây ô nhiễm. Hạn chế sử dụng túi ni lông, đồ nhựa một lần, thay thế bằng các vật liệu thân thiện với môi trường. Tăng cường tái chế và xử lý chất thải đúng cách để tránh tạo ra khí thải độc hại.
* Xây dựng: Lựa chọn vật liệu xanh, thân thiện với môi trường như gỗ tái chế, gạch không nung, sơn không chứa chì… để giảm thiểu tác động xấu tới môi trường. Ưu tiên sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng, tối ưu hóa ánh sáng tự nhiên để giảm bớt nhu cầu sử dụng năng lượng điện.

Ngoài ra, cần nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường không khí. Chúng ta nên tham gia tích cực vào các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường đến tất cả mọi người. Chỉ khi mỗi cá nhân đều chung tay góp sức, chúng ta mới có thể giữ gìn bầu không khí trong lành cho tương lai.

câu 6: Trong đoạn trích, tác giả chỉ ra rằng ô nhiễm không khí "diễn biến theo mùa và phân hóa theo vùng, miền". Nhận xét này mang ý nghĩa sâu sắc về tình trạng ô nhiễm không khí đang ngày càng nghiêm trọng trên khắp cả nước.

* Diễn biến theo mùa: Ô nhiễm không khí thường xảy ra mạnh mẽ nhất vào những tháng cuối năm, cụ thể là từ tháng 10 của năm trước đến tháng 3 của năm tiếp theo. Điều này phản ánh rõ ràng chu kỳ hoạt động của con người và các ngành công nghiệp, cũng như ảnh hưởng của các yếu tố tự nhiên như gió mùa, nhiệt độ, độ ẩm.
* Phân hóa theo vùng, miền: Mức độ ô nhiễm không khí khác nhau giữa các khu vực khác nhau. Các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh chịu áp lực ô nhiễm nặng nề hơn so với các vùng nông thôn hoặc các tỉnh nhỏ. Sự chênh lệch này phản ánh sự phát triển kinh tế - xã hội, mật độ dân cư, cơ sở hạ tầng và các hoạt động sản xuất, tiêu thụ năng lượng.

Việc nêu rõ sự phân hóa theo mùa và vùng miền giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ô nhiễm không khí và đưa ra giải pháp phù hợp để giảm thiểu tình trạng này. Đồng thời, nó cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường không khí đối với sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của đất nước.