Một người 65 tuổi có tiền sử Cao huyết áp và Xơ vữa động mạch. Bệnh nhân này có nguy cơ cao bị Thiếu máu cơ tim (đau thắt ngực). Hãy giải thích: a) Sự liên quan giữa Xơ vữa động mạch và Thiếu máu cơ t...

a) Mối liên quan giữa Xơ vữa động mạch và Thiếu máu cơ tim 1. Bản chất của xơ vữa động mạch (XVTĐM) - Là quá trình tích lũy mỡ (cholesterol), tế bào viêm, và mô xơ dưới lớp nội mạc động mạch. - Theo thời gian các mảng xơ vữa (plaques) lớn dần, bề mặt có thể ổn định hoặc dễ vỡ. 2. Cơ chế gây thiếu máu cơ tim - Hẹp lòng mạch vành: mảng xơ vữa chiếm chỗ trong lòng động mạch vành, giảm tiết diện dòng chảy → giảm tưới máu cơ tim. - Co thắt mạch (spasm): thành mạch bất ổn định dễ co thắt trên nền xơ vữa, càng làm hạn chế dòng máu. - Huyết khối: khi mảng xơ vữa nứt vỡ, tiểu cầu kết tập và hình thành huyết khối tại chỗ, có thể bít tắc hoàn toàn vành → nhồi máu cơ tim cấp. - Hậu quả: cơ tim (myocardium) nhận không đủ oxy trong các thì tăng nhu cầu (gắng sức, stress), dẫn đến đau thắt ngực (angina) hoặc hoại tử cơ tim nếu tắc mạch hoàn toàn. 3. Vai trò của tăng huyết áp và các yếu tố nguy cơ khác - Tăng huyết áp làm tăng áp lực lên thành mạch, thúc đẩy tổn thương nội mạc → khởi phát và gia tăng xơ vữa. - Tuổi cao, rối loạn lipid máu, hút thuốc, đái tháo đường… cũng góp phần đẩy nhanh tiến triển xơ vữa và nguy cơ thiếu máu cơ tim. b) Cấu tạo bị ảnh hưởng trực tiếp gây thiếu máu cơ tim Thành phần chịu tổn thương chính là “ĐỘNG MẠCH VÀNH” (coronary arteries). - Động mạch vành chạy sát bề mặt thất trái và phải, chi phối máu giàu oxy cho toàn bộ cơ tim. - Khi lòng động mạch vành bị hẹp hoặc tắc do xơ vữa, dòng máu nuôi cơ tim giảm → cơ tim thiếu oxy (ischemia) → triệu chứng đau thắt ngực hoặc rối loạn chức năng co bóp. Tóm lại: - Xơ vữa động mạch vành trực tiếp gây hẹp/tắc lòng mạch → thiếu tưới máu và oxy cho cơ tim. - Cấu trúc bị ảnh hưởng và là thủ phạm quyết định là “động mạch vành.”