giải cho mình

i:
Đoạn trích "Sống chết mặc bay" đã khắc họa thành công hình ảnh người nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám qua nhân vật chị Dậu. Chị Dậu là một người phụ nữ nông dân nghèo khổ, bất hạnh. Chồng chị bị bắt đi phu, để lại cho chị một mình nuôi hai đứa con nhỏ. Gia đình chị thuộc hạng cùng đinh trong làng, phải chịu nhiều áp bức, bóc lột của bọn cường hào, địa chủ. Trong hoàn cảnh ấy, chị Dậu vẫn giữ được phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Chị là một người vợ, người mẹ hết lòng yêu thương chồng con. Khi chồng bị bắt đi phu, chị đã chạy vạy khắp nơi để vay tiền chuộc chồng. Khi chồng ốm nặng, chị đã chăm sóc chồng chu đáo, tận tình. Trước sự hung hãn của bọn tay sai, chị đã dũng cảm đứng lên chống trả để bảo vệ chồng và gia đình. Hình ảnh chị Dậu trong đoạn trích "Sống chết mặc bay" đã thể hiện rõ nét vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám. Đó là vẻ đẹp của lòng yêu thương, đức hi sinh, tinh thần đấu tranh kiên cường. Đoạn trích cũng là tiếng nói tố cáo mạnh mẽ chế độ phong kiến tàn bạo, bất công.


ii:
Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn đổi mới. Truyện đã khám phá được bước đầu những mối quan hệ sâu xa phức tạp giữa nghệ thuật và đời sống, giữa văn chương với cuộc đời.

Trong tác phẩm này, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra những vấn đề có ý nghĩa đối với cả thời kì: Về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: cần có cái nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng; Về quan hệ giữa văn học và đời sống: những tác phẩm nghệ thuật đích thực được tạo nên từ tình yêu cuộc sống và tấm lòng nhân đạo của người nghệ sĩ.

Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa in đậm phong cách tự sự - triết lí của Nguyễn Minh Châu, rất tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của nhà văn ở giai đoạn sáng tác thứ hai. Truyện được kể lại qua lời của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng, một người lính vừa tham gia chiến tranh chống Mĩ trở về. Trong chuyến đi thực tế, Phùng đã bắt gặp một bức tranh tuyệt đẹp của thiên nhiên nhưng từ chiếc thuyền đẹp đẽ ấy lại bước ra một người đàn bà xấu xí, mệt mỏi và cam chịu; một lão đàn ông thô kệch, dữ dằn, độc ác, coi việc đánh vợ như một phương cách để giải tỏa uất ức. Lão ta đánh vợ xong rồi bình thản hút thuốc lá. Với bản tính hung dữ, lão không chê bỏ ai. Chỉ vì một chuyện không ưng mắt, lão sẵn sàng gây sự, chửi bới, đánh người. Lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi cụm từ lão lại nhổ toẹt một miếng nước bọt.

Phùng thực sự bị sốc trước cảnh tượng ấy. Anh cảm thấy khó hiểu và khó chấp nhận. Sau khi nghe câu chuyện của người đàn bà, anh càng ngạc nhiên hơn nữa. Trước đó, anh ta chứng kiến cảnh người đàn bà nhẫn nhục chịu đựng, người đàn ông thì thẳng tay quật roi xuống, vừa đánh vừa thở hồng hộc, vừa chửi rủa, đau đớn, tức giận, vẻ mặt gớm ghiếc. Nhưng tất cả mọi chuyện đã đảo lộn khi người đàn bà tự nguyện xin chồng đừng đánh mình nữa, rồi sau đó lại còn xin tòa đừng bắt chị ta ly hôn với lão chồng vũ phu.

Người đàn bà ấy đã kể cho Phùng nghe câu chuyện cảm động về cuộc đời mà chị ta đã từng trải qua. Hóa ra, ẩn sau vẻ bề ngoài thô kệch, xấu xí của lão đàn ông ấy lại là bao nhiêu đức hi sinh, thương con và yêu vợ của một người phụ nữ. Chị ta hiểu chồng, thấu hiểu hoàn cảnh gia đình nên không muốn con trai mình nhìn thấy cảnh bố mẹ chia lìa. Đằng sau sự nhẫn nhục của người đàn bà ấy là vẻ đẹp của một người am hiểu lẽ đời, giàu lòng vị tha, nhân hậu, bao dung. Đó là sự hy sinh cao cả của một người mẹ nghèo vì các con.

Qua câu chuyện của người đàn bà, Phùng dần dần hiểu ra câu chuyện về cuộc đời mà anh cho là nghịch lí. Bằng sự trải nghiệm ít nhiều trong đời, bằng những năm tháng sống ở chiến trường từng vào sinh ra tử, Phùng đã nhận thức được cuộc đời này vốn đa chiều, phức tạp chứ không hề đơn giản. Những người nông dân khốn khổ như người đàn bà hàng chài nếu không được thấu hiểu sẽ rất dễ bị đơn giản hóa, hoặc tôn vinh thái quá.

Trước đây, Phùng là người lính cầm súng chiến đấu để đem lại cuộc sống thanh bình, tốt đẹp. Giờ đây, anh thấy mình cần phải chiến đấu với cuộc sống khắc nghiệt, để bảo vệ quyền sống chính đáng cho con người.

Như vậy, tác phẩm đã giúp chúng ta hiểu được sâu sắc về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: Một cách nhìn đa dạng nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng. Đồng thời, tác phẩm cũng cho thấy tầm quan trọng của việc canh tân nhận thức, đổi mới cách nhìn để hiểu đúng về cuộc sống và con người.

Với ngôn ngữ giàu chất thơ, trữ tình, sử dụng những thủ pháp nghệ thuật độc đáo của một cây bút giàu kinh nghiệm, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng thành công cốt truyện khá hấp dẫn, sắp xếp chuỗi sự kiện theo một trình tự hợp lí, kết cấu chặt chẽ, miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế và sâu sắc.

Bên cạnh đó, tác giả còn xây dựng thành công nhân vật, mỗi nhân vật mang một dáng vẻ riêng, có điểm nhấn riêng. Đặc biệt, nhà văn đã xây dựng được tình huống truyện độc đáo, chứa đựng mâu thuẫn, giàu kịch tính. Từ đó, giúp bộc lộ mối quan hệ, khả năng ứng xử, thử thách phẩm chất, tính cách của nhân vật. Điều này tạo ra tính hành động cho câu chuyện, thúc đẩy cốt truyện tiếp tục phát triển.

Thông qua tác phẩm, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm những trải nghiệm sâu sắc, thấm thìa về giá trị cuộc sống và con người. Nhà văn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam, đồng thời thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.