cách viết bài văn nghị luận mẫu gốc kim vân kiều truyện của thanh tâm tài nhân và sáng tại của nguyễn du qua tác phẩm truyện kiều

Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa Thế giới, tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm "Truyện Kiều" - kiệt tác số một của văn học trung đại Việt Nam, ngoài ra ông còn nhiều sáng tác bất hủ khác ghi dấu ấn đậm nét trong lòng bạn đọc như "Thanh Hiên thi tập", "Nam Trung tạp ngâm", "Bắc hành tạp lục"... Thơ chữ Nôm của Nguyễn Du flowing mượt mà, nhẹ nhàng, với ngôn ngữ tinh luyện, thanh nhã, và đạt tới trình độ điêu luyện, cổ điển. Một trong những sáng tác tiêu biểu cho dòng thơ Nôm đó là "Kiều ở lầu Ngưng Bích". Tác phẩm đã miêu tả sinh động nội tâm nhân vật Thúy Kiều qua cách sử dụng ngôn ngữ độc thoại và phong phú về bút pháp miêu tả bậc thầy của thiên tài Nguyễn Du.

Trước hết ta thấy được nỗi nhớ thương da diết của Thúy Kiều dành cho người yêu, cha mẹ qua bốn bức tranh tả cảnh ngụ tình tuyệt bút. Trong nỗi cô đơn của riêng mình, Thúy Kiều nhớ về Kim Trọng trước tiên, bởi nàng luôn coi mình là người có lỗi, đã phụ tình chàng Kim.

"Tưởng người dưới nguyệt chén đồng
Tin sương luống những rày mong mai chờ."

Chữ "tưởng" mở đầu cho dòng thơ là dòng hồi tưởng những kỉ niệm của ngày xưa. Nàng nhớ về đêm thề nguyền, bên ánh trăng vằng vặc, hai người cùng nâng chén rượu thề sẽ ở bên nhau trọn đời trọn kiếp. Thế nhưng bây giờ nàng lại ở nơi đất khách quê người, bị nhơ bẩn cả đời con gái, khiến nàng càng thêm tủi nhục, xót xa. Còn với chàng Kim, nàng vẫn canh cánh trong lòng chẳng biết giờ đây ai là người vẫn ngày ngóng đêm mong nàng trở về.

Sau nỗi nhớ người yêu, nàng lại nghĩ về cha mẹ của mình:

"Xót người tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa
Có khi gốc tử đã vừa người ôm."

Với nàng, cha mẹ đã già yếu, cần được chăm sóc, nâng niu mà giờ đây nàng lại chẳng thể tự mình phụng dưỡng cha mẹ, khiến nàng càng thêm day dứt, trăn trở. Những hình ảnh "quạt nồng ấp lạnh", "sân Lai", "gốc tử" đều nói lên tâm trạng nhớ thương, tấm lòng hiếu thảo của nàng với cha mẹ. Nếu như trong tình yêu, nàng là người có lỗi, phụ tình chàng Kim thì trong tâm trí nàng lúc này bản thân mình thật có lỗi khi không thể tự tay chăm sóc cha mẹ lúc già yếu.

Trong nỗi nhớ thương người thân, Kiều nhớ Kim Trọng trước, sau đó mới nhớ tới cha mẹ, bởi nàng biết rằng mình đã phụ chàng Kim, khiến chàng ngày đêm mong ngóng đợi chờ uổng công. Nhưng với cha mẹ, nàng vẫn là đứa con gái bé bỏng mà thôi.

Sau nỗi nhớ người thân, Kiều quay về với thực tại cô đơn, buồn tủi của mình. Tám câu cuối đoạn trích là bức tranh tâm cảnh đầy xúc động:

"Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ dầu dầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi."

Điệp từ "buồn trông" được lặp lại bốn lần ở tám câu thơ cuối, nhấn mạnh nỗi buồn triền miên, dai dẳng của Thúy Kiều. Mỗi lần từ "buồn trông" xuất hiện, người đọc lại thấy nỗi buồn của Kiều tăng dần lên, lan tỏa ra bao trùm mọi cảnh vật xung quanh. Mỗi lần đặt câu hỏi "buồn trông" là Kiều lại nhìn thấy một hình ảnh quen thuộc bên mình: con thuyền, cánh hoa, nội cỏ, gió, sóng... Đó đều là những hình ảnh rất gần gũi với cuộc sống của Kiều, nhưng nay nó lại trở thành xa lạ, bởi chúng đều gợi nhắc về sự chia ly, tan vỡ. Con thuyền nhỏ bé, đơn độc ngoài khơi xa, cánh hoa mỏng manh, yếu đuối không chống chọi được với sức mạnh của thiên nhiên, nội cỏ trải dài nhưng bị cắt đứt bởi "chân mây mặt đất", tất cả đều gợi lên sự li tán, chia lìa. Đặc biệt, hai câu thơ cuối với biện pháp nghệ thuật đảo ngữ "ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi" càng nhấn mạnh nỗi sợ hãi, lo lắng, hoang mang cực độ đang giày vò, giằng xé tâm can Kiều. Tất cả các hình ảnh ấy đều cho thấy cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi vô cùng đáng thương của Kiều.

Không chỉ vậy, trong nỗi buồn ấy, ta còn thấy được tâm trạng đau đớn, xót xa của Kiều. Nàng tự coi mình như cánh hoa mỏng manh, yếu đuối đang bị vùi dập bởi những cơn sóng dữ dội của cuộc đời. Cuộc đời Kiều giờ đây không còn là cuộc đời của chính mình nữa, mà nó đang nằm trong tay của người khác, đưa đẩy, xô đẩy nàng từ nơi này sang nơi khác. Điều duy nhất nàng có thể làm là buông xuôi, bỏ mặc, không còn chút hi vọng, niềm tin vào tương lai phía trước.

Như vậy, tám câu thơ cuối đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" đã diễn tả sinh động tâm trạng của Thúy Kiều qua ngòi bút thần kỳ của Nguyễn Du. Bằng việc sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình kết hợp với nghệ thuật điệp từ, liệt kê và một loạt các từ láy tượng hình, tượng thanh, Nguyễn Du đã khắc họa thành công nỗi cô đơn, buồn tủi và tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của Thúy Kiều. Qua đó, người đọc cũng thấy được sự cảm thông, trân trọng của Nguyễn Du với những giá trị tốt đẹp bên trong con người Kiều.