viết sơ đồ lai gene quy định màu mắt nằm trên nhiễm sắc thể x nghịch

Dưới đây là ví dụ về sơ đồ lai tính trạng màu mắt do một gen nằm trên nhiễm sắc thể X, tính lặn (allele a lặn so với A). Giả sử: – Ký hiệu allele trên X: + Xᴬ: quy định màu mắt nâu (A trội) + Xᵃ: quy định màu mắt xanh (a lặn) – Nam giới chỉ có một X, nên kiểu gen XᵃY cho mắt xanh; XᴬY cho mắt nâu. – Nữ giới có hai X, nên XᴬXᵃ là dị hợp, mắt nâu nhưng mang allele xanh lặn. Chọn P: ♀ dị hợp (XᴬXᵃ, mắt nâu) × ♂ lặn (XᵃY, mắt xanh) 1. Các giao tử: – ♀ (XᴬXᵃ) → giao tử Xᴬ và Xᵃ (tỉ lệ 1:1) – ♂ (XᵃY) → giao tử Xᵃ và Y (tỉ lệ 1:1) 2. Bảng lai (Punnett square): ♂ Xᵃ ♂ Y ♀ Xᴬ | XᴬXᵃ (♀, mắt nâu, dị hợp) | XᴬY (♂, mắt nâu) ♀ Xᵃ | XᵃXᵃ (♀, mắt xanh) | XᵃY (♂, mắt xanh) 3. Tỷ lệ F₁ theo kiểu gen và kiểu hình: – 1/4 XᴬXᵃ (nữ, mắt nâu – mang lặn) – 1/4 XᴬY (nam, mắt nâu) – 1/4 XᵃXᵃ (nữ, mắt xanh) – 1/4 XᵃY (nam, mắt xanh) 4. Tỷ lệ F₁ theo kiểu hình: – ½ có mắt nâu (¼ ♀ dị hợp + ¼ ♂) – ½ có mắt xanh (¼ ♀ + ¼ ♂) Như vậy chúng ta thấy ở F₁ tỉ lệ nam/nữ mắt xanh và mắt nâu đều xuất hiện do tính trạng nằm trên NST X và allele a là lặn.