Việc sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ trong một văn bản thông tin tổng hợp có tác dụng như thế nào? Minh họa bằng một số dẫn chứng lấy từ các văn bản đã học.

Việc sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ trong một văn bản thông tin tổng hợp có vai trò rất quan trọng, giúp văn bản trở nên rõ ràng, sinh động và hiệu quả hơn trong việc truyền tải thông tin.

Trước hết, phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, sơ đồ, biểu đồ, bảng thống kê, bản đồ, kí hiệu… có tác dụng minh họa trực quan cho nội dung thông tin. Nhờ đó, người đọc dễ hình dung vấn đề, đặc biệt với những thông tin mang tính số liệu, khoa học hoặc tổng hợp. Chẳng hạn, trong văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” (Nguyễn Khắc Viện), các số liệu thống kê về tỉ lệ người hút thuốc, số người tử vong do thuốc lá được trình bày rõ ràng đã làm nổi bật mức độ nguy hại của thuốc lá, tăng sức thuyết phục cho văn bản.

Thứ hai, phương tiện phi ngôn ngữ giúp tóm lược và hệ thống hóa thông tin, làm nổi bật những ý quan trọng. Các bảng biểu, sơ đồ giúp người đọc nắm nhanh nội dung chính mà không cần đọc toàn bộ văn bản chữ viết. Ví dụ, trong các văn bản thông tin về biến đổi khí hậu, việc sử dụng biểu đồ nhiệt độ toàn cầu hay bản đồ nước biển dâng giúp người đọc dễ nhận ra xu hướng và mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Bên cạnh đó, phương tiện phi ngôn ngữ còn có tác dụng thu hút sự chú ý và tạo hứng thú cho người đọc. Một văn bản chỉ toàn chữ dễ gây khô khan, trong khi hình ảnh và biểu đồ giúp văn bản sinh động, tăng khả năng tiếp nhận thông tin. Trong văn bản “Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000”, các hình ảnh, khẩu hiệu và con số cụ thể góp phần làm nổi bật thông điệp bảo vệ môi trường, khuyến khích hành động của cộng đồng.

Cuối cùng, việc kết hợp phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ giúp tăng tính chính xác và độ tin cậy của thông tin. Các số liệu, biểu đồ, hình ảnh minh chứng cho nội dung được trình bày, khiến thông tin không mang tính chủ quan mà dựa trên dẫn chứng cụ thể.

Kết luận, trong văn bản thông tin tổng hợp, phương tiện phi ngôn ngữ có tác dụng minh họa, hệ thống hóa, nhấn mạnh nội dung và tăng sức thuyết phục. Nhờ đó, văn bản trở nên hiệu quả hơn trong việc cung cấp và truyền tải thông tin đến người đọc.