5. Ở ruồi giấm, gen quy định màu thân và dạng cánh nằm trên cùng một NST. Vì sao tỉ lệ kiểu hình thu được không đúng với quy luật phân li độc lập?

Khi hai gen quy định màu thân và dạng cánh nằm trên cùng một nhiễm sắc thể, chúng được gọi là gen liên kết. Lúc giảm phân, hai gen này không phân li hoàn toàn độc lập như những gen nằm trên các NST khác nhau. Cụ thể: 1. Liên kết gen: Vì cùng trên một NST nên cặp alen của hai gen (ví dụ B – thân đen/b – thân vàng và V – cánh bình thường/v – cánh cuộn) thường di truyền nguyên vẹn theo bố mẹ, tạo ra chủ yếu kiểu hình mang tổ hợp bố mẹ. 2. Tái tổ hợp chéo: Chỉ khi xảy ra trao đổi chéo giữa các chromatide tương đồng ở vị trí giữa hai gen đó mới tạo được các tổ hợp alen mới (các kiểu hình lai), nhưng tần suất trao đổi chéo thường thấp (phụ thuộc vào khoảng cách gen–gen). Do vậy, số cá thể mang kiểu hình tái tổ hợp luôn ít hơn đáng kể so với kiểu hình bố mẹ. Kết quả là tỉ lệ kiểu hình thu được trong phép lai không khớp với tỉ lệ 9:3:3:1 (hoặc 1:1:1:1 trong testcross) của quy luật phân li độc lập, mà là sự pha trộn giữa kiểu hình bố mẹ chiếm ưu thế và số ít kiểu hình tái tổ hợp.