7. Vì sao trong quần thể sinh vật, các cá thể có kiểu gen dị hợp thường có sức sống cao hơn cá thể đồng hợp?

Trong quần thể tự phối hoặc giao phối cận huyết, những cá thể đồng hợp (có hai alen giống hệt nhau) dễ biểu lộ các alen lặn có hại, dẫn đến giảm sức sống. Ngược lại, cá thể dị hợp (mang hai alen khác nhau ở một locus) thường khỏe mạnh hơn vì: 1. Át chế alen lặn có hại - Khi một alen mang tính trạng trội bình thường và alen kia là alen lặn bất lợi, alen trội sẽ “che lấp” tác hại của alen lặn, nên cá thể dị hợp ít gặp biểu hiện bệnh tật do alen lặn gây ra. 2. Ưu thế vượt trội (overdominance) - Trong nhiều trường hợp, kiểu hình ở dị hợp tử còn có thể tốt hơn hẳn so với cả hai kiểu đồng hợp, vì nó kết hợp được những ưu điểm của cả hai alen, giúp tăng khả năng sinh trưởng, sinh sản hoặc chống chịu điều kiện bất lợi. 3. Tăng tính đa dạng di truyền - Dị hợp tử duy trì nhiều biến dị di truyền hơn, tạo “kho dự trữ” alen phong phú cho quần thể. Khi môi trường thay đổi, quần thể ấy dễ có cá thể phù hợp hơn để sống sót và duy trì nòi giống. 4. Giảm biểu hiện gánh nặng di truyền (genetic load) - Sự tích lũy alen lặn bất lợi trong quần thể càng bị đẩy lùi khi chọn lọc tự nhiên ưu tiên cá thể có sức sống cao (thường là dị hợp tử), từ đó giảm tần số alen lặn gây hại theo thời gian. Tóm lại, dị hợp tử “ăn điểm” ở chỗ vừa che lấp được các alen lặn có hại, vừa có thể tận dụng ưu thế lai tạo, duy trì tính đa dạng di truyền — những yếu tố đều góp phần nâng cao sức sống so với cá thể đồng hợp.