tại sao trong đường dẫn khí của hệ hô hấp (mũi, khí quản, phế quản) lại có hệ thống lông rung và lớp niêm mạc tiết nhầy? Phân tích vai trò của chúng trong việc bảo vệ phổi khỏi các tác nhân gây hại. Giúp mình với!

Question

TuNhiemca · Accepted Answer

{"userId":5431748,"userName":"Ng Thi Qanh"}

Hệ thống lông rung và lớp niêm mạc tiết nhầy có mặt trong đường dẫn khí của hệ hô hấp (mũi, khí quản, phế quản) vì:

Hệ thống lông rung: Các tế bào có lông rung có khả năng di chuyển, đẩy các chất nhầy chứa bụi bẩn và vi khuẩn từ đường hô hấp dưới lên trên để loại bỏ ra ngoài (ví dụ: bằng cách ho hoặc nuốt).
Lớp niêm mạc tiết nhầy: Các tế bào niêm mạc tiết ra chất nhầy có tác dụng giữ lại bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân gây hại khác có trong không khí khi chúng ta hít vào.

Vai trò của chúng trong việc bảo vệ phổi khỏi các tác nhân gây hại:

Lọc và loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn: Lớp niêm mạc nhầy giữ lại các hạt bụi và vi sinh vật, sau đó lông rung đẩy chúng lên phía trên để loại bỏ.
Làm ẩm và ấm không khí: Lớp niêm mạc giúp làm ẩm không khí trước khi nó đi vào phổi, ngăn ngừa tình trạng khô và kích ứng phổi. Đồng thời, nó cũng giúp làm ấm không khí, bảo vệ phổi khỏi tác động của không khí lạnh.
Bảo vệ phổi khỏi các chất kích thích: Lớp niêm mạc có thể bảo vệ phổi khỏi các chất kích thích như hóa chất và khói, giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương phổi.

Nhờ có hệ thống lông rung và lớp niêm mạc tiết nhầy, hệ hô hấp có thể tự bảo vệ mình khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài, giúp duy trì chức năng hô hấp khỏe mạnh.

Timi · Answer

Trong đường dẫn khí từ mũi xuống đến khí quản – phế quản, lớp niêm mạc tiết nhầy (mucus) và hệ lông rung (ciliated epithelium) tạo nên “hệ thống phòng thủ ban đầu” rất hiệu quả. Chúng có các vai trò chính sau:

1. Bẫy và giam giữ hạt bụi, vi khuẩn, virus  
   - Niêm mạc hô hấp chứa các tế bào tiết nhầy (goblet cells) và tuyến dưới niêm mạc (submucosal glands), sản xuất một lớp dịch nhầy (mucus) nhờn, dính.  
   - Mucus có thành phần glycoprotein (mucin), nước, muối, các protein kháng khuẩn (lysozyme, defensin) và kháng thể IgA. Khi không khí hít vào mang theo bụi, phấn hoa, vi khuẩn…, những hạt này sẽ bị bám chặt vào lớp mucus, không thể xâm nhập sâu xuống phổi.

2. Vận chuyển và đào thải chất bẩn (cơ chế mucociliary escalator)  
   - Trên bề mặt niêm mạc là các tế bào biểu mô vuông trụ giả tầng có hàng triệu lông rung (cilia). Mỗi sợi lông rung dài cỡ 5–7 µm, liên tục chuyển động kiểu “đập quạt” về hướng hầu họng.  
   - Nhờ chuyển động nhịp nhàng này, lớp mucus kèm theo tất cả hạt bụi và vi sinh vật bị đẩy lên trên, đến họng thì người ta nuốt hoặc khạc nhổ ra ngoài. Quá trình này giúp giữ cho đường dẫn khí và phổi luôn sạch.

3. Điều hòa độ ẩm và nhiệt độ của không khí  
   - Dịch nhầy và mao mạch dày đặc trong niêm mạc giúp làm ấm và giữ ẩm cho không khí hít vào. Nhờ vậy, không khí đến phế nang có nhiệt độ, độ ẩm gần giống với môi trường nội mô, tránh làm tổn thương bề mặt phế nang.

4. Hỗ trợ miễn dịch tại chỗ  
   - Các thành phần kháng khuẩn trong mucus (lysozyme, lactoferrin, defensin, IgA) góp phần vô hiệu hóa hoặc tiêu diệt mầm bệnh ngay khi chúng chưa kịp xâm nhập sâu.  
   - Khi có phản ứng viêm, niêm mạc còn huy động thêm tế bào miễn dịch (bạch cầu, đại thực bào) tuần hoàn đến khu vực đường thở.

Kết luận:  
Hệ thống lông rung + lớp niêm mạc tiết nhầy là bộ lọc sinh học, liên tục bẫy, trung hòa và vận chuyển các hạt lạ, mầm bệnh ra khỏi đường thở. Nhờ đó, phổi – nơi trao đổi khí rất mỏng manh – được bảo vệ tối ưu, giữ cho chức năng hô hấp luôn ổn định và ít nguy cơ viêm nhiễm.

tại sao trong đường dẫn khí của hệ hô hấp (mũi, khí quản, phế quản) lại có hệ thống lông rung và lớp niêm mạc tiết nhầy? Phân tích vai trò của chúng trong việc bảo vệ phổi khỏi các tác nhân gây hại. Gi...