Theo em căng thẳng thần kinh kéo dài có thể gây ra bệnh tiêu hóa nào Em hãy giải thích vì sao

Khi cơ thể phải chịu căng thẳng thần kinh kéo dài, hệ tiêu hóa rất dễ bị “phản ứng phụ” do sự tương tác chặt chẽ giữa não (thần kinh), nội tiết và đường tiêu hóa. Dưới đây là một số bệnh tiêu hóa thường gặp cùng cơ chế giải thích: 1. Viêm loét dạ dày – tá tràng - Cơ chế: Stress kích thích trục hạ đồi – yên – thượng thận (HPA), làm tăng cortisol và catecholamine (adrenaline, noradrenaline). - Hậu quả: • Tăng tiết acid HCl, pepsin trong dạ dày. • Giảm dòng máu nuôi niêm mạc, ức chế chất nhầy bảo vệ. • Dẫn tới tổn thương niêm mạc, hình thành vết loét. 2. Rối loạn tiêu hóa chức năng (dyspepsia chức năng) - Biểu hiện: Đầy hơi, ợ chua, khó tiêu, chán ăn, đau tức vùng thượng vị nhưng không có tổn thương thực thể rõ ràng. - Cơ chế: Stress làm thay đổi nhu động ruột – dạ dày, tăng nhạy cảm thần kinh đường tiêu hóa, rối loạn co bóp dù nội soi/siêu âm bình thường. 3. Hội chứng ruột kích thích (IBS) - Biểu hiện: Đau bụng quặn, đi ngoài phân lỏng hoặc táo bón xen kẽ, mót rặn. - Cơ chế: • Rối loạn trục não – ruột: stress làm thay đổi tín hiệu điều khiển nhu động ruột. • Tăng tính thấm ruột, rối loạn hệ vi sinh. • Phản ứng viêm nhẹ kéo dài. 4. Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) - Cơ chế: Stress làm tăng co bóp cơ thắt dưới thực quản bất thường, tăng áp lực trong ổ bụng, thúc đẩy axit từ dạ dày trào lên. Tóm lại, căng thẳng thần kinh kéo dài tác động đồng thời lên hệ thần kinh tự chủ (giao cảm – phó giao cảm), hệ nội tiết và miễn dịch, dẫn đến: • Tăng tiết acid và enzyme tiêu hóa, giảm tiết chất nhầy bảo vệ niêm mạc. • Giảm tưới máu, trì hoãn tái tạo niêm mạc. • Rối loạn nhu động, tăng tính nhạy cảm thần kinh đường tiêu hóa. • Ức chế miễn dịch tại chỗ, dễ viêm – nhiễm khuẩn. Chính những rối loạn này là nguyên nhân chủ yếu gây ra các bệnh tiêu hóa khi bị stress kéo dài.