ĐỀ 2: I. ĐỌC HIỂU Đọc đoạn trích sau: CHỖ NÀO CŨNG NẮNG Nguyễn Ngọc Tư Quá cái tuổi háo hức những món quà miệt vườn trong giỏ xách của mẹ, mỗi bận bà lên thăm anh hóng thứ khác: những câu chuyện của...

i:
câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là tự sự. Đoạn trích tập trung vào việc kể lại những trải nghiệm, suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật chính về quê hương, gia đình và cuộc sống. Tác giả sử dụng ngôn ngữ miêu tả, đối thoại và độc thoại nội tâm để tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống và tình cảm của nhân vật.

câu 2: <>
Câu hỏi: Những câu chuyện của quê nhà mẹ kể cho nhân vật anh nghe mỗi lần mẹ lên thăm là gì?

Phân tích:

Những câu chuyện của quê nhà mẹ kể cho nhân vật anh nghe mỗi lần mẹ lên thăm là những câu chuyện về cuộc sống bình dị, mộc mạc của làng quê miền Tây Nam Bộ. Đó là những câu chuyện về:

* Cuộc sống lao động vất vả nhưng đầy tình nghĩa của người dân: Câu chuyện về cô dâu phóng khỏi chiếc xuồng để quay lại với gã thợ rèn, bà thầy bói lấy búi tóc trong bụng con bệnh bằng máu lưỡi... thể hiện sự gắn bó, tình cảm sâu sắc giữa con người với con người.
* Nét đẹp văn hóa truyền thống của làng quê: Mùa so đũa trổ bông, hương hoa tỏa ngát khắp nơi, tạo nên khung cảnh thơ mộng, trữ tình.
* Sự giản dị, mộc mạc của cuộc sống nông thôn: Những câu chuyện về việc trồng trọt, chăn nuôi, những bữa cơm gia đình đơn sơ nhưng ấm áp tình thân.
* Tình cảm gia đình thiêng liêng: Mẹ luôn dành thời gian để kể chuyện cho con nghe, muốn níu giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương.

Kết luận:

Qua những câu chuyện của mẹ, tác giả Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa một bức tranh làng quê Việt Nam bình dị, mộc mạc nhưng đầy sức sống. Đồng thời, tác phẩm cũng thể hiện tình cảm sâu nặng của người con đối với quê hương, với những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

câu 3: <>
Xác định và phân tích biện pháp tu từ:

Trong câu văn "Mãi mãi trong hình dung, quê anh như cụm bông gòn vừa bong ra khỏi trái, bay bâng quơ ơ thờ đậu đâu cũng được", tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh. Cụm từ "quê anh" được so sánh với "cụm bông gòn".

* Phân tích nghĩa: So sánh ngang bằng, nhấn mạnh sự nhẹ nhàng, bay bổng, vô định của quê hương. Quê hương được ví như một bông gòn, nhẹ nhàng, dễ dàng bay theo gió, tượng trưng cho sự tự do, phóng khoáng, không ràng buộc.
* Phân tích hiệu quả nghệ thuật:
* Gợi hình: Hình ảnh bông gòn bay lượn tạo nên một khung cảnh thơ mộng, lãng mạn, gợi tả vẻ đẹp bình dị, thanh bình của quê hương.
* Gợi cảm: Thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng của nhân vật đối với quê hương. Đồng thời, câu văn cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác, tiếc nuối khi quê hương dần mất đi nét đẹp vốn có.

Kết luận: Biện pháp tu từ so sánh trong câu văn đã góp phần tạo nên một bức tranh quê hương đầy ấn tượng, giàu sức gợi hình, gợi cảm, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc tình cảm của nhân vật đối với quê hương.

câu 4: Những câu chuyện của chị hai lại khác với câu chuyện của mẹ bởi vì chúng phản ánh những khía cạnh khác nhau của cuộc sống. Câu chuyện của mẹ tập trung vào những kỷ niệm đẹp đẽ, ấm áp và tình cảm gia đình, tạo nên một bức tranh tươi sáng và đầy hy vọng. Trong khi đó, câu chuyện của chị hai mang đến một cái nhìn thực tế hơn về cuộc sống, bao gồm cả những khó khăn, bất công và đau khổ. Điều này phản ánh sự đa dạng và phức tạp của thế giới xung quanh chúng ta.

câu 5: : Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là nghị luận.

: Theo tác giả, những câu chuyện của quê nhà giúp gắn kết tình cảm giữa con người với nơi chôn rau cắt rốn. Những câu chuyện này tạo nên một sợi dây liên kết vô hình giữa con người và quê hương, khiến họ luôn hướng về nguồn cội, giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

: Câu văn "Những câu chuyện này tạo nên một sợi dây liên kết vô hình giữa con người và quê hương" sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ. Tác giả ví von "những câu chuyện của quê nhà" là "sợi dây liên kết vô hình", nhằm nhấn mạnh vai trò to lớn của những câu chuyện này trong việc gắn kết con người với quê hương. Sợi dây liên kết vô hình tượng trưng cho mối quan hệ tinh thần, tình cảm thiêng liêng giữa con người và quê hương. Nó là sợi dây vô hình nhưng bền chặt, kết nối con người với nguồn gốc, với những giá trị truyền thống, với những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.

: Quê hương đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Đó là nơi ta sinh ra, lớn lên, là nơi lưu giữ những ký ức đẹp đẽ, những bài học quý giá về đạo đức, lối sống. Quê hương là nơi nuôi dưỡng tâm hồn, trí tuệ, là nơi ta tìm về sau những bộn bề lo toan của cuộc sống. Quê hương cũng là nơi ta trở về khi mệt mỏi, khi cần được an ủi, vỗ về. Tình yêu quê hương là tình cảm thiêng liêng, cao quý, là nền tảng vững chắc cho mỗi con người. Mỗi người cần ý thức được tầm quan trọng của quê hương, tích cực học tập, lao động, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

câu 4: Những câu chuyện của chị hai lại khác với câu chuyện của mẹ bởi vì chúng phản ánh những khía cạnh khác nhau của cuộc sống. Câu chuyện của mẹ tập trung vào những kỷ niệm đẹp đẽ, ấm áp và tình cảm gia đình, tạo nên một bức tranh tươi sáng và đầy hy vọng. Trong khi đó, câu chuyện của chị hai mang đến một cái nhìn thực tế hơn về cuộc sống, bao gồm cả những khó khăn, bất công và đau khổ. Điều này phản ánh sự đa dạng và phức tạp của thế giới xung quanh chúng ta, nơi mà niềm vui và nỗi buồn luôn tồn tại song hành.

câu 5: : Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là nghị luận.

: Theo tác giả, những câu chuyện của quê nhà giúp gắn kết tình cảm giữa cha mẹ và con cái. Những câu chuyện này tạo nên một sợi dây liên kết vô hình giữa người con và quê hương, khiến người con luôn nhớ về nguồn cội, nơi chôn rau cắt rốn của mình. Đồng thời, những câu chuyện này cũng mang ý nghĩa giáo dục, truyền tải những giá trị đạo đức, lối sống tốt đẹp của dân tộc, góp phần hình thành nhân cách của người con.

: Câu văn "Những câu chuyện này cũng đâu có giựt gân, kịch tính gì." sử dụng biện pháp tu từ phép đối lập. Tác giả đã đặt hai cụm từ "giựt gân" và "kịch tính" lên cùng một câu, tạo nên sự tương phản rõ nét. Cụm từ "giựt gân" thường được dùng để miêu tả những câu chuyện hấp dẫn, thu hút người đọc, trong khi "kịch tính" lại ám chỉ những câu chuyện đầy drama, gay cấn. Sự đối lập này nhấn mạnh rằng những câu chuyện của quê nhà không hề giật gân, kịch tính, mà rất giản dị, mộc mạc, chân thật. Điều này càng làm nổi bật vẻ đẹp bình dị, thuần khiết của những câu chuyện quê hương.

: Trong văn bản, tác giả viết: "như thể mỗi chuyện là một cọng nan tre, mẹ tiện tay đan thành tấm liếp che nắng, gió cho anh đỡ rạc raì". Hình ảnh ẩn dụ "cọng nan tre" được sử dụng để ví von những câu chuyện của quê hương. Cọng nan tre là vật liệu đơn sơ, giản dị, nhưng khi được đan dệt lại với nhau, chúng tạo nên tấm liếp vững chắc, che chắn cho con người. Tương tự, những câu chuyện của quê hương tuy đơn giản, mộc mạc nhưng lại chứa đựng những giá trị tinh thần to lớn, giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách trong cuộc sống.


ii:
Văn bản "Mẹ tôi" đã thể hiện được tình mẫu tử thiêng liêng, sâu sắc đồng thời gửi gắm những suy nghĩ, chiêm nghiệm sâu sắc của tác giả về vai trò của gia đình đối với mỗi cá nhân. Trong đó, sự thay đổi trong cảm nhận về quê hương của nhân vật "anh" trước và sau khi mẹ qua đời chính là yếu tố tạo nên sức hấp dẫn cho truyện ngắn này. Trước hết, chúng ta cần hiểu rằng, quê hương là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi lưu giữ những kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp. Với nhân vật "anh", quê hương cũng mang ý nghĩa như vậy. Anh sinh ra và lớn lên ở đây, anh gắn bó với quê hương bằng tất cả tình yêu thương, trân trọng. Tuy nhiên, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, anh phải rời xa quê hương để đi làm ăn. Xa quê, anh luôn nhớ về quê hương với những kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp. Những kỉ niệm ấy đã trở thành động lực giúp anh vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Sau khi mẹ qua đời, nhân vật "anh" càng thêm yêu thương, trân trọng quê hương hơn nữa. Anh muốn quay trở về quê hương để được gần gũi, chăm sóc cha già. Đồng thời, anh cũng muốn góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Sự thay đổi trong cảm nhận về quê hương của nhân vật "anh" là một biểu hiện của tình yêu quê hương tha thiết, sâu nặng. Tình yêu quê hương ấy đã trở thành động lực giúp anh vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

Trong thời kỳ hội nhập quốc tế, việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống đang gặp phải nhiều thách thức. Một trong số đó là sự ảnh hưởng của các nền văn hóa khác nhau. Khi giao lưu, tiếp xúc với các nền văn hóa khác, chúng ta có thể dễ dàng bị cuốn theo những giá trị mới, những xu hướng mới. Điều này có thể khiến chúng ta quên đi những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Để giải quyết vấn đề này, chúng ta cần có ý thức tôn trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống. Chúng ta cần tìm cách kết hợp hài hòa giữa văn hóa truyền thống và văn hóa hiện đại. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức trách nhiệm của bản thân trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.