Bài 1,2,3 mục I trang 117,118 Vở bài tập Sinh học 9

Quan sát hình 50.1 SGK và cho biết:

a) Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng.

b) Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?

c) Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?

d) Động vật rừng ảnh hưởng như thế nào tới thực vật?

e) Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?

Lời giải chi tiết:

a) Thành phần vô sinh: đất, đá, nước, thảm mục, không khí, ánh sáng, nhiệt độ…Thành phần hữu sinh: thực vật, động vật, nấm, vi sinh vật…

b) Lá và cành cây là thức ăn của sinh vật phân giải: nấm, vi khuẩn, giun đất…

c) Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi ở… cho các động vật sống trong rừng.

d) Động vật sử dụng thực vật làm thức ăn, nơi ở, các chất thải từ động vật làm màu mỡ đất đai để thực vật phát triển, động vật cũng giúp phát tán thực vật.

e) Nếu rừng bị cháy, các động vật sẽ mất đi nơi ở và nguồn thức ăn, môi trường sống của các loài động vật sẽ bị thay đổi theo hướng tiêu cực.Vì: rừng là nơi ở và sinh sống của các loài động vật, rừng bị tàn phá thì động vật sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.

Quan sát hình 50.2 SGK và thực hiện các bài tập sau đây:

a) Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ chấm của các chuỗi thức ăn sau:

………… → Chuột → ……………

………… → Bọ ngựa → ……………

………… → Sâu → ……………

………… → ………… → ……………

………… → ………… → ……………

b) Nhận xét về mối quan hệ giữa một mắt xích với mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn

c) Hãy điền tiếp các từ phù hợp vào mỗi chỗ trống trong câu sau:

Chuỗi thức ăn là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía …………, vừa là sinh vật bị mắt xích …………… tiêu thụ.

Lời giải chi tiết:

a) Cây cỏ → Chuột → Rắn

Sâu ăn lá → Bọ ngựa → Rắn

Lá cây → Sâu → Cầy

Chuột → Cầy → Đại bàng

Cây cỏ → Hươu → Hổ

b) Mối quan hệ giữa các mắt xích liên tiếp: mắt xích đứng trước là thức ăn của mắt xích đứng sau.

c) Chuỗi thức ăn là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ. 

Quan sát hình 50.2 SGK và cho biết:

a) Sâu ăn lá cây tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?

b) Hãy xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái.

- Sinh vật sản xuất:

- Sinh vật tiêu thụ cấp 1:

- Sinh vật tiêu thụ cấp 2:

- Sinh vật tiêu thụ cấp 3:

- Sinh vật phân giải:

Lời giải chi tiết:

a) Sâu ăn lá tham gia các chuỗi thức ăn:    

+ cây gỗ - sâu ăn lá – bọ ngựa – rắn    

+ cây gỗ - sâu ăn lá – chuột – rắn    

+ cây gỗ - sâu ăn lá – cầy – đại bàng    

+ cây gỗ - sâu ăn lá – cầy – hổ    

+ cây gỗ - sâu ăn lá – chuột – cầy – đại bàng    

+ cây cỏ - sâu ăn lá – chuột – cầy – hổ

b) - Sinh vật sản xuất: cây cỏ, cây gỗ

- Sinh vật tiêu thụ cấp 1: chuột, sâu ăn lá, hươu

- Sinh vật tiêu thụ cấp 2: rắn, cầy, chuột, bọ ngựa

- Sinh vật tiêu thụ cấp 3: đại bàng, hổ , rắn

- Sinh vật phân giải: vi sinh vật, giun đất, nấm, địa y.

Tùy từng lưới thức ăn dể xác định nhóm sinh vật cho phù hợp.