Bàn về lí tưởng sống của thanh niên hiện nay - Ngữ Văn 12

Bức thư của một người cha:

"Gửi con gái yêu,

Con năm nay vừa tròn mười tám tuổi. Nụ cười tươi tắn, chiếc răng khểnh, đôi mắt đen huyền. Con là cô công chúa dễ thương nhất thế giới bông hồng đầu tiên mà ba mẹ đã nâng niu chăm sóc mười tám năm nay.

Ba yêu con, yêu nhất là ánh nhìn cương nghị giống ba, nhưng cũng yêu nụ cười trong veo như mẹ. Từ trong nụ cười ấy, ba thấy con gái của ba thật mạnh mẽ và trong sáng. Nó khiến ba tự nhủ phải yêu con, phải bảo vệ con hơn nữa.

Ấy thế mà sáng nay, con gái bé nhỏ của ba nói rằng muốn đi du học ở xứ sở xa xôi. Giây phút ấy, ba nghĩ mình cần gạt ngay ý nghĩ đó ra khỏi tâm trí con, muốn giấu kín con đi để được bao bọc con trong vòng tay của mẹ và ba. Nhưng trong hồi ức của ba thoáng hiện về hình ảnh một chàng thanh niên gần ba mươi lăm năm trước, dám tạm ngưng việc học đại học để xung phong ra chiến trường. Và lúc ấy ba hiểu, có một thứ còn mạnh mẽ hơn cả sự đầy đủ vật chất, hơn cả sự bao bọc của mẹ cha, đấy là lí tưởng của con. Không thể nói là ba muốn con đi, nhưng ba tự hào vì con quyết định ra đi, đồng nghĩa với con chấp nhận bao khó khăn, thử thách trên hành trình ấy.

Có thể con biết rồi, nhưng con phải nhớ kĩ điều này, con yêu ạ: Lí tưởng, mục đích, là hoài bão, là cách sống tốt đẹp nhất mà con người ta theo đuổi. Và chắp cánh cho ta bay lên, vượt bao khó khăn để đạt được ước vọng. Và đối với một người trẻ tuổi, khi trọng trách đối với quốc gia, gia đình quyện hoà cùng khát vọng dựng xây thì lí tưởng càng trở nên quan trọng. Nó giúp người ta định đúng đường đi, giúp ta tránh xa những cạm bẫy nguy hiểm trong cuộc đời. Sống trong một xã hội hiện đại mà khoa học công nghệ thay đổi từng giây từng phút, lí tưởng còn giúp người thanh niên tiến nhanh hơn trên con đường học tập và rèn luyện. Lí tưởng tuy vô hình mà có ý nghĩa lớn lao như thế đó.

Khi nghe con bày tỏ về mơ ước của mình, nhìn những tia sáng lấp trong mắt con, ba mừng vì con đã và đang theo đuổi một hoài bão lớn. Nhưng đó mới chỉ là ước mơ, là hoài bão thôi con gái ạ. Để xác định cho mình tư tưởng, người ta phải trăn trở, phải nghĩ suy nhiều lần. Thậm chí có người cả cuộc đời cũng không xác định được lí tưởng của mình là gì. Ba không thể giúp con tìm ra lí tưởng, nhưng ba có thể chỉ cho con thấy một lí tưởng theo ý nghĩa vẹn nguyên tốt đẹp của nó thì trước tiên phải cao cả. Còn có để ý thấy không mỗi khi nhắc đến lí tưởng, người ta thường tỏ thái độ trân trọng, ngợi ca, bởi ở đó không có chỗ cho những gì đê hèn và thấp kém. Lí tưởng của con phải giúp ích trong cuộc đời, giống như Ê-đi-xơn xưa từng có ước vọng công hiến đời mình vì khoa học, để rồi đưa con người từ màn đêm thăm thẳm tới một xã hội lung linh ngập tràn ánh sáng. Và cuối cùng, lí tưởng của con phải là một điều khả thi, vì đời người sẽ không có ý nghĩa nếu ta đuổi theo những gì mông lung, vô vọng. Chắc hẳn con biết truyện dã tràng xe cát. Vậy con thử nghĩ xem dã tràng đã để lại cho đời một công trình quý báu hay chỉ là bài học xót xa về ước mơ không cách gì thực hiện?

Con đã biết những phẩm chất cần có để một ước mơ, hoài bão trở thành lí tưởng, vậy con có biết cách để xác lập và theo đuổi lí tưởng của mình? Trước con hãy nghĩ thật kĩ để tìm ra khát vọng to lớn nhất của đời mình, đối với những phẩm chất của lí tưởng trên đây. Và nếu phù hợp, con hãy khắc cốt ghi xương lí tưởng ấy. Con sẽ cần lòng kiên trì và đôi khi cả sự hi sinh. Hai mươi lăm năm đã trôi qua, nhưng tim ba vẫn còn ghi rõ hình ảnh đồng chí ngã xuống, máu nhuộm đỏ cả tấm ảnh anh giữ chặt trong tay - ảnh của người con gái có mái tóc thề. Người thanh niên ấy đã dũng cảm để lại những gì thân thương nhất để cống hiến cuộc đời cho Tổ quốc. Lí tưởng những người thanh niên như thế sẽ mãi mãi soi sáng mảnh đất này. Và điều nữa, con hãy sắp xếp lịch làm việc một cách khoa học. Một tâm hồn đẹp và một thể chất tốt sẽ giúp con vững vàng rèn luyện vì lí tưởng.

Xã hội ngày nay có biết bao cạm bẫy hiểm nguy. Chính ba cũng từng chứng bao thanh niên sống chơi bời, buông thả. Họ dùng tiền của mẹ cha để đổi cuộc sống hưởng lạc suy đồi và hoàn toàn mất phương hướng. Con tàu lạc sẽ gặp phải đá ngầm và chìm dần xuống đáy biển sâu. Ba mừng là con gái không thể. Ngay từ khi học lớp 6, con đã mơ ước thiết kế một website có 3000 lượt khách vào thăm. Lớp mười, con mơ ước trở thành một Bill Gates thứ hai, sở hữu một công ty máy tính khổng lồ. Và bây giờ, con gái ba đang hướng một đất nước xa xôi với khát vọng khẳng định bản thân mình. Nhưng dù có đi đâu, hãy nhớ rằng con có mẹ, có ba, có những bờ vai vững chắc cho con ngả đầu vào khi gặp nhiều sóng gió.

Chào mừng ngày con tàu của con ra khơi, và càng chào đón hơn ngày con về!

Yêu con".

Hà Minh Ngọc

(Lớp Văn K40, khối THPT chuyên - ĐHSP Hà Nội)