Câu 4 - trang 5 - SBT Sinh học 11 Kết nối tri thức với cuộc sống

1. Nội dung câu hỏi

Do sự thay đổi của nhiệt độ, tổn thương cơ học,... khiến bọt khí xuất hiện trong một số ít mạch ống và quản bào của hệ thống mạch gỗ làm cản trở quá trình vận chuyển nước và khoáng trong các mạch ống, quản bào đó. Trong trường hợp này, dòng mạch gỗ có tiếp tục vận chuyển đi lên được không, tại sao?

Phân tích đề:

- Cấu tạo, cách sắp xếp của mạch ống và quản bào trong hệ thống mạch gỗ của thực vật và chiều vận chuyển của nước và khoáng.

- Bọt khí xâm nhập vào mạch ống và quản bào sẽ ảnh hưởng như thế nào đến chiều vận chuyển của nước và khoáng trong dòng mạch gỗ?

2. Phương pháp giải

Dựa vào kiến thức lí thuyết về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật.

3. Lời giải chi tiết

- Trong hệ thống mạch gỗ, các mạch ống xếp chồng lên nhau theo chiều thẳng đứng và thông với nhau qua các lỗ hở ở đầu tận cùng, bên cạnh đó, các mạch ống xếp cạnh nhau còn thông với nhau theo chiều ngang nhờ các lỗ bên trên thành mạch ống. Quản bào sắp xếp tương tự như mạch gỗ.

- Với cách sắp xếp và hệ thống các lỗ thông ở đầu tận cùng và ở thành bên của mạch ống và quản bào, đảm bảo nước có thể di chuyển theo chiều từ dưới rễ lên thân, lá và cả chiều ngang từ các quản bào và mạch ống này sangquản bào và mạch ống khác.

- Khi bọt khí xuất hiện, phá vỡ lực cố kết giữa các phân tử nước, làm gián đoạn quá trình vận chuyển nước theo chiều từ dưới đi lên trong các quản bảo, mạch ống. Khi đó, nước có thể di chuyển theo chiều ngang sang các quản bào và mạch ống khác qua các lỗ bên, đảm bảo cho dòng nước vẫn được vận chuyển đi lên.