Câu hỏi 13.13 - SBT Chân trời sáng tạo trang 44

1. Nội dung câu hỏi

Có bao nhiêu hệ đệm tham gia điều hoà pH nội môi? Các hệ đệm này hoạt động như thế nào trong trường hợp pH nội môi giảm?

2. Phương pháp giải

Dựa vào kiến thức lí thuyết về cân bằng nội môi ở người.

3. Lời giải chi tiết

- Trong cơ thể có ba hệ đệm chủ yếu tham gia điều hoà pH nội môi: hệ đệm bicarbonate $\left(\mathrm{H}_2 \mathrm{CO}_3 / \mathrm{NaHCO}_3\right)$, hệ đệm phosphate $\left(\mathrm{Na}_2 \mathrm{HPO}_4 / \mathrm{NaH}_2 \mathrm{PO}_4\right)$ và hệ đệm proteinate.
- Khi pH nội môi giảm (nồng độ $\mathrm{H}^{+}$tăng):
+ Hệ đệm bicarbonate: $\mathrm{HCO}_3^{-}$sẽ kết hợp với $\mathrm{H}^{+}$tạo thành $\mathrm{H}_2 \mathrm{CO}_3 \rightarrow \mathrm{pH}$ máu tăng.
+ Hệ đệm phosphate: $\mathrm{HPO}_4{ }^{2-}$ sẽ kết hợp với $\mathrm{H}^{+}$tạo thành $\mathrm{H}_2 \mathrm{PO}_4^{-}$hoặc $\mathrm{H}_2 \mathrm{PO}_4-$ sẽ kết hợp với $\mathrm{H}^{+}$tạo thành $\mathrm{H}_3 \mathrm{PO}_4 \rightarrow \mathrm{pH}$ máu tăng.
+ Hệ đệm proteinate: protein có gốc kiềm tự do $-\mathrm{NH}_2$ sẽ nhận thêm $\mathrm{H}^{+}$thành $-\mathrm{NH}_3{ }^{+} \rightarrow \mathrm{pH}$ máu tăng.