Câu hỏi 3.17 - Bài 3 trang 13

1. Nội dung câu hỏi
Oxygen được dẫn truyền trong cơ thể là do khả năng liên kết của oxygen với hồng cầu trong máu theo cân bằng sau:
${\mathrm{HbH}}^{+}\left(aq\right)+{\mathrm{O}}_2\left(aq\right)\rightleftharpoons {\mathrm{HbO}}_2\left(aq\right)+{\mathrm{H}}^{+}\left(aq\right)$
Độ pH của máu người bình thường được kiểm soát chặt chẽ trong khoảng $7,35-7,45$. Dựa vào cân bằng trên, giải thích vì sao việc kiểm soát pH của máu người lại quan trọng. Điều gì sẽ xảy ra với khả năng vận chuyển oxygen của hồng cầu nếu máu trở nên quá acid (một tình trạng nguy hiểm được gọi là nhiễm toan hay nhiễm độc acid)?

2. Phương pháp giải
Dựa vào kiến thức về ứng dụng thực tế của pH.

3. Lời giải chi tiết
Oxygen được dẫn truyền trong cơ thể là do khả năng liên kết của oxygen với hồng cầu trong máu theo cân bằng sau:
${\mathrm{HbH}}^{+}\left(aq\right)+{\mathrm{O}}_2\left(aq\right)\rightleftharpoons {\mathrm{HbO}}_2\left(aq\right)+{\mathrm{H}}^{+}\left(aq\right)\left(1\right)$
Theo nguyên lí chuyển dịch cân bẳng Le Chatelier, nếu nồng độ ${\mathrm{H}}^{+}$ tăng, cân bằng (1) sẽ chuyển dịch sang trái; nếu nồng độ ${\mathrm{H}}^{+}$ giảm, cân bẳng (1) sẽ chuyển dịch sang phải. Vì vậy, nếu pH của máu quá thấp (nồng độ ${\mathrm{H}}^{+}\mathrm{cao}$), cân bẳng sẽ chuyển dịch sang trái. Điều này khiến trong máu có ít ${\mathrm{HbO}}_2$, nên khả năng vận chuyển oxygen của hồng cầu sẽ giảm.