Bài 3 trang 7

Đề bài

a) Các điểm x, y, z trong hình dưới đây biểu diễn số hữu tỉ nào?

b) Biểu diễn các số hữu tỉ \(\dfrac{{ - 3}}{4}\);\(1\dfrac{1}{4}\);\(\dfrac{1}{4}\); -1,5 trên trục số.

Lời giải chi tiết

a)

Từ điểm 0 đến điểm 1 được chia thành 5 đoạn đơn vị mới\( \Rightarrow \) đoạn đơn vị mới bằng \(\dfrac{1}{5}\) đơn vị ban đầu.

Điểm x trong hình trên nằm bên trái điểm -1 và cách -1 một đoạn đơn vị mới bằng \(\dfrac{1}{5}\)\( \Rightarrow x =  - 1 - \dfrac{1}{5} =  - \dfrac{6}{5}\)

Điểm y trong hình trên nằm bên phải điểm 0 và cách điểm 0 một khoảng bằng 2 đơn vị mới \( \Rightarrow y = 0 + \dfrac{1}{5} + \dfrac{1}{5} = \dfrac{2}{5}\)

Điểm z trong hình trên nằm bên trái điểm 2 và cách 2 một đoạn bằng 1 đơn vị mới \( \Rightarrow z = 2 - \dfrac{1}{5} = \dfrac{9}{5}\)

Vậy các điểm x, y, z trong hình lần lượt biểu diễn các số hữu tỉ \(\dfrac{{ - 6}}{5};\dfrac{2}{5};\dfrac{9}{5}\)

b)

 Ta có: \(1\dfrac{1}{4} = \dfrac{5}{4}; - 1,5 = \dfrac{{ - 6}}{4}\)

Chia các đoạn thẳng thành 4 đoạn thẳng bằng nhau, ta được mỗi đơn vị mới bằng \(\dfrac{1}{4}\) đơn vị ban đầu.

Số hữu tỉ \(\dfrac{{ - 3}}{4}\) nằm bên trái điểm 0 và cách điểm 0 một khoảng bằng 3 đơn vị mới

Số hữu tỉ \(\dfrac{5}{4}\) nằm bên phải điểm 0 và cách điểm 0 một khoảng bằng 5 đơn vị mới

Số hữu tỉ \(\dfrac{1}{4}\) nằm bên phải điểm 0 và cách điểm 0 một khoảng bằng 1 đơn vị mới

Số hữu tỉ \(\dfrac{{ - 6}}{4}\) nằm bên trái điểm 0 và cách điểm 0 một khoảng bằng 6 đơn vị mới

Vậy biểu diễn các số hữu tỉ \(\dfrac{{ - 3}}{4};1\dfrac{1}{4};\dfrac{1}{4}; - 1,5\) trên trục số như sau: