Bài 5 trang 143 SBT Sinh học 8

Đề bài

Hiện tượng kinh nguyệt là gì ? Xảy ra khi nào ? Và xảy ra như thế nào ?

Lời giải chi tiết

Trong quá trình phát triển của một nang trứng, các tế bào bao noãn sẽ tiết ra hoocmôn ơstrôgen. Ơstrôgen có tác dụng làm phát triển lớp tế bào nội mạc tử cung. Cùng với sự phát triển của tế bào trứng (noãn bào), trứng càng lớn ơstrôgen tiết ra càng nhiều sẽ kích thích tuyến yên tiết ra LH là hoocmôn thúc đẩy trứng chín và gây rụng trứng. Sau khi trứng rụng LH lại thúc đẩy việc tạo thành thể vàng ở bao noãn, nơi trứng vừa rụng. Thể vàng được coi như một "tuyến nội tiết lâm thời", tiết ra các hoocmôn prôgestêrôn và một lượng nhỏ ơstrôgen. Prôgestêrôn một mặt làm cho lớp nội mạc tử cung tiếp tục phát triển, dày, xốp và xung huyết, nhiều tuyến tiết dịch giàu chất dinh dưỡng (glicôgen) vào buồng tử cung, tạo mọi điều kiện để trứng nếu đã được thụ tinh sẽ phát triển và đến làm tổ ở đây và thể vàng sẽ tồn tại trong khoảng 3 tháng, tiếp tục tiết prôgestêrôn để duy trì lớp nội mạc này.

Nếu trứng không được thụ tinh thì sau khi trứng rụng khoảng 12 ngày, lượng prôgestêrôn giảm đột ngột làm các mạch máu co thắt gây hoại tử lớp nội mạc tử cung. Lớp này bị bong ra hoà lẫn với máu ở các mạch bị đứt gây hiện tượng hành kinh. Hiện tượng này xảy ra đều đặn hằng tháng ở người con gái kể từ tuổi dậy thì kèm theo sau rụng trứng nên còn gọi là hiện tượng kinh nguyệt. Trứng rụng theo chu kì (28 - 32 ngày 1 lần) nên hiện tượng hành kinh cũng theo chu kì gọi là chu kì kinh nguyệt. Kinh nguyệt xảy ra sau rụng trứng thường là một khoảng thời gian cố định là 14 ngày.

Kinh nguyệt thường xảy ra sau rụng trứng nên hai vợ chồng son nếu sinh hoạt vợ chồng bình thường khi thấy "tắt kinh" thì chứng tỏ có nhiều khả năng đã có thai. Cần kiểm tra để khẳng định nếu muốn có con hoặc nếu chưa muốn có con thì cũng kiểm tra để có những quyết định sớm.