A. Hoạt động cơ bản - Bài 76 : Phép trừ phân số (tiếp theo)

Chơi trò chơi “Đố bạn” :

Em viết hai phân số có cùng mẫu số rồi đố bạn trừ hai phân số đó.

Em và bạn đổi vai cùng chơi.

Ví dụ: \(\dfrac{5}{7}\) và \(\dfrac{2}{7};\) \(\dfrac{7}{6}\) và \(\dfrac{3}{6};\) \(\dfrac{6}{4}\) và \(\dfrac{1}{4}\); \(\dfrac{8}{9}\) và \(\dfrac{2}{9} \cdot \)

Phương pháp giải:

- Em tự suy nghĩ và lấy ví dụ về trừ hai phân số có cùng mẫu số.

- Áp dụng cách trừ hai phân số có cùng mẫu số : Muốn trừ hai phân số có cùng mẫu số, ta lấy tử số của phân số thứ nhất trừ đi tử số của phân số thứ hai và giữ nguyên mẫu số.

Lời giải chi tiết:

Ví dụ: \(\dfrac{5}{7}\) và \(\dfrac{2}{7};\) \(\dfrac{7}{6}\) và \(\dfrac{3}{6};\) \(\dfrac{6}{4}\) và \(\dfrac{1}{4}\); \(\dfrac{8}{9}\) và \(\dfrac{2}{9} \cdot \)

\(\begin{array}{*{20}{l}}
{\dfrac{5}{7} - \dfrac{2}{7} = \dfrac{{5 - 2}}{7} = \dfrac{3}{7}}\\
{\dfrac{7}{6} - \dfrac{3}{6} = \dfrac{{7 - 3}}{6} = \dfrac{4}{6} = \dfrac{2}{3}}\\
{\dfrac{6}{4} - \dfrac{1}{4} = \dfrac{{6 - 1}}{4} = \dfrac{5}{4}}\\
{\dfrac{8}{9} - \dfrac{2}{9} = \dfrac{{8 - 2}}{9} = \dfrac{6}{9} = \dfrac{2}{3}}
\end{array}\)

Thực hiện lần lượt các hoạt động sau:

a) Thảo luận với bạn cách giải bài toán :

Một cửa hàng có \(\dfrac{4}{5}\) tấn đường, cửa hàng đã bán được \(\dfrac{3}{4}\) tấn đường. Hỏi cửa hàng còn lại bao nhiêu phần của tấn đường ?

b) Đọc kĩ hướng dẫn sau :

Ta phải thực hiện phép tính : \(\dfrac{4}{5} - \dfrac{3}{4}\)

Ta cần đưa phép tính này về phép trừ hai phân số có cùng mẫu số.

• Quy đồng mEẫu số hai phân số :

            \(\dfrac{4}{5} = \dfrac{{4 \times 4}}{{5 \times 4}} = \dfrac{{16}}{{20}}\,\,;\)                      \(\dfrac{3}{4} = \dfrac{{3 \times 5}}{{4 \times 5}} = \dfrac{{15}}{{20}}\,.\)

• Trừ hai phân số :  \(\dfrac{4}{5} - \dfrac{3}{4} = \dfrac{{16}}{{20}} - \dfrac{{15}}{{20}} = \dfrac{1}{{20}}.\)

c) Đọc kĩ nội dung sau và nghe thầy/cô giáo hướng dẫn :

Lời giải chi tiết:

a) Em thảo luận với bạn của mình để tìm cách giải của bài toán.

b) Em đọc kĩ hướng dẫn trong sách.

Cửa hàng có \(\dfrac{4}{5}\) tấn đường, cửa hàng bán được \(\dfrac{3}{4}\) tấn đường tức là cửa hàng bị bớt đi \(\dfrac{3}{4}\) tấn đường nên ta thực hiện phép trừ sẽ được số tấn đường còn lại.

Khi em đặt phép trừ hai phân số thì thấy hai phân số này không cùng mẫu nên cần quy đồng mẫu số hai phân số, đưa hai phân số về cùng một mẫu rồi trừ tử số cho nhau thì tính được kết quả như trong sách.

c) Đọc nội dung trong sách và nghe thầy/cô giáo hướng dẫn.

a) Nói cách trừ hai phân số khác mẫu số với bạn.

b) Trừ hai phân số: \(\dfrac{2}{3}\) và \(\dfrac{1}{2} \cdot \)

Phương pháp giải:

Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.

Lời giải chi tiết:

a) Cách trừ hai phân số khác mẫu số : Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.

b)

\(\begin{array}{*{20}{l}}
{\dfrac{2}{3} = \dfrac{{2 \times 2}}{{3 \times 2}} = \dfrac{4}{6}}\\
{\dfrac{1}{2} = \dfrac{{1 \times 3}}{{2 \times 3}} = \dfrac{3}{6}}\\
{\dfrac{2}{3} - \dfrac{1}{2} = \dfrac{4}{6} - \dfrac{3}{6} = \dfrac{1}{6}}
\end{array}\)