Hoạt động 2 trang 18 Tài liệu Dạy – học Vật lí 9 tập 2

Đề bài

Hãy tìm hiểu, thực hiện thí nghiệm, trả lời câu hỏi và nêu kết luận, nhận xét.

Lần lượt chiếu một chùm tia sáng song song đến vuông góc với bề mặt của thấu kính rìa mỏng và thấu kính rìa dày (Hình H26.7)

Trong mỗi trường hợp em hãy cho biết, chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính thuộc loại nào: hội tụ, phân kì hay song song ?

Từ đó em hãy cho biết, thấu kính nào được gọi là thấu kính hội tụ, là thấu kính phân kì ?

 

Vận dụng: quan sát hình vẽ mô tả đường truyền của chùm tia tới thấu kính trong hai trường hợp sau:

- chùm tia tới giao nhau tại quang tâm O của thấu kính (hình H26.10)

- chùm tia tới (hoặc đường kéo dài của chùm tia tới) giao nhau tại tiêu điểm F của thấu kính (hình H26.11)

Trong mỗi trường hợp, em hãy nêu đặc điểm của tia ló.

Lời giải chi tiết

- Thấu kính rìa dày cho chùm tia khúc xạ hội tụ.

- Thấu kính rìa mỏng cho chùm tia khúc xạ phân kì.

Kết luận

Thấu kính hội tụ: chùm tia tới song song với trục chính có chùm tia ló hội tụ.

Thấu kính phân kì: chùm tia tới song song với trục chính có chùm tia ló phân kì.

Thấu kính thường được đặt trong không khí, khi này:

- Thấu kính rìa mỏng là thấu kính hội tụ.

- Thấu kính rìa dày là thấu kính phân kì.

Vận dụng:

- Chùm tia tới giao nhau tại quang tâm thì các tia ló cũng phương với tia tới.

- Chùm tia tới (hoặc đường kéo dài với tia tới) giao nhau tại tiêu điểm F của thấu kính thì chùm tia ló song song với trục chính.