Lý thuyết axetilen

- Công thức phân tử: C₂H₂

- Phân tử khối: 26

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Là chất khí, không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí (d = \(\frac{26}{29}\))

- Ít tan trong nước

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

- Axetien có công thức cấu tạo :  H - C ≡ C- H. Viết gọn HC ≡ CH.

- Đặc điểm:

+ Có 1 liên kết ba giữa 2 nguyên tử cacbon

+ Trong liên kết ba có 2 liên kết kém bền, dễ bị đứt lần lượt trong phản ứng hóa học

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tác dụng với oxi: Tương tự metan và etilen

PTHH:

 2C₂H₂ + 5O₂   4CO₂ + 2H₂O

Nhận xét: Khi đốt cháy axetilen thu được số mol CO2 lớn hơn số mol H2O.

2. Phản ứng cộng với  dung dịch brom:

PTHH:

 HC≡CH + Br₂ —> Br-CH=CH—Br (đibrometilen)

 HC≡CH + 2Br₂ —> Br₂CH-CHBr₂ (tetrabrometan)

- Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H₂, Cl₂...

HC≡CH + H₂ → CH₂=CH₂

HC≡CH + 2H₂ → CH₃-CH₃

IV. ỨNG DỤNG

-  Sản xuất nhựa PVC, cao su

- Axetilen dùng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi-axetilen dể hàn, cắt kim loại.

- Sản xuất axit axetic, rượu etylic

V. ĐIỀU CHẾ

1. Trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp, cho canxi cacbua phản ứng với nước

CaC₂ + 2H₂O → Ca(OH)₂ + C₂H₂↑

2. Phương pháp hiện đại để điều chế axetilen hiện nay là nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao, sau đó làm lạnh nhanh

2CH₄  $\xrightarrow[lam\,lanh\,nhanh]{{{1500}^{o}}C}$  C₂H₂ + 3H₂

Sơ đồ tư duy: Axetilen