Lý thuyết công thức hóa học

I. CÔNG THỨC HOÁ HỌC CỦA ĐƠN CHẤT

1. Đơn chất kim loại

- Hạt hợp thành là nguyên tử: Ký hiệu hoá học được coi là công thức hoá học.

Ví dụ: Cu, Na, Zn, Fe.

2. Đơn chất phi kim

- Hạt hợp thành là nguyên tử : Ký hiệu hoá học là công thức hoá học.

Ví dụ: C, P, S.

- Hạt hợp thành là phân tử (thường là 2 nguyên tử): Thêm chỉ số ở chân ký hiệu.

Ví dụ: ${\mathrm{O}}_2 , {\mathrm{H}}_2 , {\mathrm{N}}_2.$

Kêt luận: Công thức chung của đơn chất là: ${\mathrm{A}}_{\mathrm{n}}$

- Trong đó : A là kí hiệu hóa học của nguyên tố

                  n là chỉ số (có thể là 1, 2, 3, 4…), nếu n = 1 thì không viết

Ví dụ:  Cu, ${\mathrm{H}}_2 , {\mathrm{O}}_2.$

II. CÔNG THỨC HOÁ HỌC CỦA HỢP CHẤT

- Công thức dạng chung của hợp chất là: ${\mathrm{A}}_{\mathrm{x}}{\mathrm{B}}_{\mathrm{y}} , {\mathrm{A}}_{\mathrm{x}}{\mathrm{B}}_{\mathrm{y}}{\mathrm{C}}_{\mathrm{z}}$

Trong đó:

+ A, B, C,… là kí hiệu hóa học của từng nguyên tố

+ x, y, z,… là các số nguyên, là chỉ số nguyên tử của nguyên tố trong một phân tử hợp chất.

*Lưu ý: ${\mathrm{CaCO}}_3$ thì ${\mathrm{CO}}_3$ là nhóm nguyên tử.

Ví dụ:

- CTHH của nước là:  ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$

- CTHH của muối ăn là:  NaCl

- CTHH của khí cacbonic là:  ${\mathrm{CO}}_2$

III. Ý NGHĨA CỦA CÔNG THỨC HÓA HỌC

Mỗi công thức hóa học chỉ 1 phân tử của chất, cho biết

- Nguyên tố nào tạo ra chất

- Số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 phân tử chất

- Phân tử khối của chất

Ví dụ: Từ công thức hóa học của ${\mathrm{N}}_2$, ta biết được:

- Đơn chất được tạo bởi nguyên tố Nitơ

- Có 2 nguyên tử Nitơ tạo thành phân tử

- Phân tử khối = 14.2 = 28 đvC

IV. CÁCH DIỄN ĐẠT CÔNG THỨC HÓA HỌC

${\mathrm{nA}}_{\mathrm{x}}$: n phân tử ${\mathrm{A}}_{\mathrm{x}}$

${\mathrm{nA}}_{\mathrm{x}}{\mathrm{B}}_{\mathrm{y}}$: n phân tử ${\mathrm{A}}_{\mathrm{x}}{\mathrm{B}}_{\mathrm{y}}$

nA: n nguyên tử A

Ví dụ:
+ 2Cl: 2 nguyên tử clo
+ ${\mathrm{Cl}}_2$: 1 phân tử ${\mathrm{Cl}}_2$
+ 3${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$: 3 phân tử ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$.
+ Năm nguyên tử đồng: 5Cu
+ Bốn phân tử khí hiđro: 4${\mathrm{H}}_2$
+ Năm phân tử kali sunfat (2K, 1S, 4O): $5{\mathrm{K}}_2{\mathrm{SO}}_4$

Sơ đồ tư duy: Công thức hóa học