Mục lý thuyết (Phần học theo SGK) - Trang 110

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Benzen C₆H₆ là chất lỏng, không màu,  nhẹ hơn nước, không tan trong nước, hòa tan nhiều chất như: dầu ăn, cao su, nến, iot.., có tính  độc.

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

Sáu nguyên tử C trong phân tử benzen liên kết với nhau tạo thành mạch vòng sáu cạnh đều, có ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tác dụng với oxi:

Benzen cháy trong không khí tạo ra CO₂ và H₂O, ngọn lửa có nhiều khói đen (muội than)

C₆H₆ +  \(\dfrac{{15}}{2}\)O₂ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) 6CO₂ + 3H₂O

2. Phản ứng thế với brom: Đun nóng hỗn hợp benzen và brom có mặt bột sắt, benzen phản ứng thế với brom

PTHH: C₆H₆  + Br₂ \(\xrightarrow{{Fe,{t^o}}}\) HBr + C₆H₅Br (brom bezen)

Nguyên tử H được thay thế bởi nguyên tử Br

3. Phản ứng cộng:

Benzen khó tham gia phản ứng cộng (không phản ứng với dd brom)

Trong điều kiện thích hợp benzen có phản ứng cộng với một số chất như H₂, Cl₂..

PTHH: C₆H₆  + 3H₂ \(\xrightarrow{{Ni,{t^o}}}\) C₆H₁₂  

Kết luận: Do cấu tạo phân tử đặc biệt nên benzen vừa có phản ứng thế, vừa có phản ứng cộng. Tuy nhiên phản ứng cộng khó hơn so với etilen và axetilen.

IV. ỨNG DỤNG

Benzen là nguyên liệu quan trọng để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu.. Benzen là dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm hữu cơ.