Trả lời câu hỏi 4 - Mục IV trang 141

1. Nội dung câu hỏi
Viết phương trình hoá học của phản ứng giữa HCHO với các tác nhân sau:

a) Thuốc thử Tollens;

b) $Cu{\left(OH\right)}_2/ NaOH$.

2. Phương pháp giải
Dựa vào kiến thức về tính chất hóa học của hợp chất carbonyl.

3. Lời giải chi tiết
a) $\mathrm{HCHO}+2\left[\mathrm{Ag}{\left({\mathrm{NH}}_3\right)}_2\right]\mathrm{OH}\stackrel{t^o}{\to }{\mathrm{HCOONH}}_4+2\mathrm{Ag}+3{\mathrm{NH}}_3+{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$;
Do ${\mathrm{HCOONH}}_4$ vẫn còn nhóm carbonyl trong phân tử nên tiếp tục có phản ứng:
${\mathrm{HCOONH}}_4+2\left[\mathrm{Ag}{\left({\mathrm{NH}}_3\right)}_2\right]\mathrm{OH}\stackrel{t°}{\to }{\left({\mathrm{NH}}_4\right)}_2{\mathrm{CO}}_3+2\mathrm{Ag}+3{\mathrm{NH}}_3+{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}.$

Vậy $\mathrm{HCHO}+2\left[\mathrm{Ag}{\left({\mathrm{NH}}_3\right)}_2\right]\mathrm{OH}\to {\left({\mathrm{NH}}_4\right)}_2{\mathrm{CO}}_3+4\mathrm{Ag}+2{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}+6{\mathrm{NH}}_3$
b) $\mathrm{HCHO}+2\mathrm{Cu}(\mathrm{OH}{)}_2+\mathrm{NaOH}\stackrel{t°}{\to }\mathrm{HCOONa}+{\mathrm{Cu}}_2\mathrm{O}+3{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$;
HCOONa vẫn còn nhóm carbonyl trong phân tử nên tiếp tục có phản ứng:
$\mathrm{HCOONa}+2\mathrm{Cu}(\mathrm{OH}{)}_2+\mathrm{NaOH}\stackrel{t°}{\to }{\mathrm{Na}}_2{\mathrm{CO}}_3+{\mathrm{Cu}}_2\mathrm{O}+3{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$

Vậy: $\mathrm{HCHO}+4\mathrm{Cu}(\mathrm{OH}{)}_2+2\mathrm{NaOH}\to 2{\mathrm{Cu}}_2\mathrm{O}+{\mathrm{Na}}_2{\mathrm{CO}}_3+6{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$